אידיש
1
אוּן עֶס אִיז גֶעוֶוען אִין קֵיסַרְיָה אֵיינֶער אַ מֶענְטְשׁ מִיטְן נָאמֶען קָארְנֶעלִיוּס, אַ הוֹיפְּטְמַאן פוּן דֶעם רעֶגִימֶענְט, וָואס אִיז גֶערוּפְן גֶעוָוארְן דִי אִיטַאלְיֶענִישֶׁע רעֶגִימֶענְט,
2
אַ פְרוּמֶער מֶענְטְשׁ, אוּן אַ יָרֵא־שָׁמַיִם מִיט זַיין גַאנְצְן הוֹיזְגֶעזִינְד, וָואס הָאט גֶעגֶעבְּן אַ סַך צְדָקָה דֶעם פָאלְק, אוּן הָאט תָּמִיד מִתְפַּלֵל גֶעוֶוען צוּ גָאט.
3
עֶר הָאט אִין אַ זֶעאוּנְג קְלָאר גֶעזֶען, אַרוּם דֶער נַיינְטֶער שָׂעָה פוּן טָאג, וִוי אַ מַלְאַךְ פוּן גָאט אִיז צוּ אִים אַרַיינְגֶעקוּמֶען, אוּן הָאט צוּ אִים גֶעזָאגְט: קָארְנֶעלִיוּס!
4
אוּן בְּעֵת עֶר הָאט בַּאהֶעפְט אָן אִים זַיינֶע אוֹיגְן, הָאט עֶר זִיךְ דֶערְשְׁרָאקְן, אוּן גֶעזָאגְט: וָואס אִיז עֶס, הַאר? אוּן עֶר הָאט צוּ אִים גֶעזָאגְט: דַיינֶע תְּפִילוֹת אוּן דַיין צְדָקָה זֶענֶען אוֹיפְגֶעגַאנְגֶען פַאר אַ גֶעדֶעכֶענִישׁ פַאר גָאט.
5
אוּן אִיצְט שִׁיק מֶענְטְשְׁן קֵיין יָפוֹ, אוּן לָאז בְּרֶענְגֶען שִׁמְעוֹן, וֶועמֶען מֶען רוּפְט פֶּעטְרוֹס;
6
עֶר שְׁטֵייט אֵיין מִיט אֵיינֶעם אַ גַארְבֶּער, וֶועמֶעס הוֹיז אִיז בַּיים יַם.
7
אוּן אַז דֶער מַלְאַךְ, וָואס הָאט גֶערֶעדְט צוּ אִים, הָאט אָפְּגֶעקֶערְט, הָאט עֶר גֶערוּפְן צְוֵויי פוּן זַיינֶע הוֹיז־קְנֶעכְט, אוּן אַ פְרוּמֶען זֶעלְנֶער פוּן דִי, וָואס הָאבְּן אִים שְׁטֶענְדִיק בַּאדִינְט,
8
אוּן אַז עֶר הָאט זֵיי אַלְצְדִינְג דֶערְצֵיילְט, הָאט עֶר זֵיי גֶעשִׁיקְט קֵיין יָפוֹ.
9
אוּן אוֹיף מָארְגְן, בְּעֵת זֵיי זֶענֶען גֶעוֶוען אוֹיף זֵייעֶר וֶועג, אוּן הָאבְּן זִיךְ דֶערְנֶענְטֶערְט צוּ דֶער שְׁטָאט, אִיז פֶּעטְרוֹס אַרוֹיפְגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶעם דַאךְ מִתְפַּלֵל צוּ זַיין, אַרוּם דֶער זֶעקְסְטֶער שָׂעָה.
10
אוּן עֶר אִיז הוּנְגֶערִיק גֶעוָוארְן, אוּן הָאט גֶעוָואלְט עֶסְן. אוּן בְּשַׁעַת מֶע הָאט צוּגֶעגְרֵייט, אִיז עֶר אַרַיינְגֶעפַאלְן אִין אַ טִיפְן שְׁלָאף.
11
אוּן עֶר הָאט גֶעזֶען דֶעם הִימְל אוֹיפְגֶעעֶפְנְט, אוּן אַרָאפְּנִידֶערְן עֶפֶּעס אַ כֵּלִי, וִוי סֶע וָואלְט גֶעוֶוען אַ גְרוֹיס לֵיילֶעך, אַרָאפְּגֶעלָאזְט בַּיי דִי פִיר עֶקְן אוֹיף דֶער עֶרְד;
12
אִין אִים זֶענֶען גֶעוֶוען אַלֶערְלֵיי מִינִים פִירְפִיסִיקֶע חַיוֹת אוּן שְׁרָצִים פוּן דֶער עֶרְד אוּן פֵייגְל פוּן הִימְל.
13
אוּן אַ קוֹל אִיז גֶעקוּמֶען צוּ אִים: שְׁטֵיי אוֹיף, פֶּעטְרוֹס, שֶׁעכְט אוּן עֶס.
14
אָבֶּער פֶּעטְרוֹס הָאט גֶעזָאגְט: חָלִילָה, הַאר; וָוארִים אִיךְ הָאבּ קֵיינְמָאל נִישְׁט גֶעגֶעסְן, וָואס אִיז אוּמְרֵיין אוּן טָמֵא.
15
אוּן אַ קוֹל אִיז צוּ אִים וִוידֶער גֶעקוּמֶען אַ צְוֵוייט מָאל: וָואס גָאט הָאט גֶעמַאכְט רֵיין, מַאךְ דוּ נִישְׁט אוּמְרֵיין.
16
אוּן דָאס אִיז גֶעשֶׁען דְרַיי מָאל; אוּן דִי כֵּלִי אִיז תֵּיכֵּף אַרוֹיפְגֶענוּמֶען גֶעוָוארְן אִין הִימְל אַרַיין.
17
אוּן בְּעֵת פֶּעטְרוֹס אִיז אִין זִיךְ שְׁטַארְק מְבוּלְבָּל גֶעוֶוען, וָואס דִי זֶעאוּנְג, וָואס עֶר הָאט גֶעזֶען, קָאן בַּאטַייטְן, עֶרְשְׁט דִי מֶענְטְשְׁן, וָואס זֶענֶען גֶעשִׁיקְט גֶעוָוארְן פוּן קָארְנֶעלִיוּס, הָאבְּן זִיךְ נָאכְגֶעפְרֶעגְט אוֹיף שִׁמְעוֹנְס הוֹיז, אוּן זֶענֶען גֶעשְׁטַאנֶען פַאר דֶעם טוֹיעֶר,
18
אוּן הָאבְּן גֶערוּפְן אוּן גֶעפְרֶעגְט, צִי שִׁמְעוֹן, וֶועמֶען מֶען רוּפְט פֶּעטְרוֹס, שְׁטֵייט דָארְטְן אַיין.
19
אוּן בְּעֵת פֶּעטְרוֹס הָאט נָאכְגֶעטְרַאכְט וֶועגְן דֶער זֶעאוּנְג, הָאט דֶער גֵייסְט צוּ אִים גֶעזָאגְט: זֶע, דְרַיי מֶענְטְשְׁן זוּכְן דִיךְ.
20
שְׁטֵיי אוֹיף אוּן נִידֶער אַרָאפּ, אוּן גֵיי מִיט זֵיי, אוּן צְוֵוייפְל נִישְׁט; וָוארִים אִיךְ הָאבּ זֵיי גֶעשִׁיקְט.
21
אוּן פֶּעטְרוֹס הָאט אַרָאפְּגֶענִידֶערְט צוּ דִי מֶענְטְשְׁן, אוּן הָאט גֶעזָאגְט: אָט בִּין אִיךְ דֶער, וֶועמֶען אִיר זוּכְט; וָואס אִיז דִי סִיבָּה וֶועגְן וָואס אִיר זֶענְט גֶעקוּמֶען?
22
הָאבְּן זֵיי גֶעזָאגְט: קָארְנֶעלִיוּס, אַ הוֹיפְּטְמַאן, אַ רֶעכְטְפַארְטִיקֶער מֶענְטְשׁ אוּן אַ יָרֵא־שָׁמַיִם, אוּן וָואס הָאט אַ גוּטְן שֵׁם בַּיים גַאנְצְן יִידִישְׁן פָאלְק, אִיז בַּאפוֹילְן גֶעוָוארְן דוּרְךְ אַ הֵיילִיקְן מַלְאַךְ, דִיךְ צוּ לָאזְן בְּרֶענְגֶען אִין זַיין הוֹיז אַרַיין, כְּדֵי צוּ הֶערְן פוּן דַיינֶע רֵייד.
23
אוּן עֶר הָאט זֵיי אַרַיינְגֶערוּפְן אוּן הָאט זֵיי מַכְנִיס־אוֹרֵח גֶעוֶוען. אוּן אוֹיף מָארְגְן אִיז עֶר אוֹיפְגֶעשְׁטַאנֶען אוּן אִיז מִיט זֵיי גֶעגַאנְגֶען, אוּן עֶטְלֶעכֶע פוּן דִי בְּרִידֶער פוּן יָפוֹ הָאבְּן אִים בַּאגְלֵייט.
24
אוּן אוֹיפְן אַנְדֶערְן טָאג זֶענֶען זֵיי אַרַיינְגֶעקוּמֶען קֵיין קֵיסַרְיָה. אוּן קָארְנֶעלִיוּס הָאט אוֹיף זֵיי גֶעוַוארְט, נָאכְדֶעם וִוי עֶר הָאט צוּנוֹיפְגֶערוּפְן זַיינֶע קְרוֹבִים אוּן זַיינֶע נָאעֶנְטֶע פְרַיינְט.
25
אוּן עֶס אִיז גֶעוֶוען, בְּעֵת פֶּעטְרוֹס אִיז אַרַיינְגֶעקוּמֶען, הָאט אִים קָארְנֶעלִיוּס בַּאגֶעגְנְט, אוּן אִיז אַנִידֶערְגֶעפַאלְן צוּ זַיינֶע פִיס, אוּן הָאט זִיךְ גֶעבּוּקְט פַאר אִים.
26
אוּן פֶּעטְרוֹס הָאט אִים אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן, אוּן גֶעזָאגְט: שְׁטֵיי אוֹיף; אִיךְ אַלֵיין בִּין אוֹיךְ אַ מֶענְטְשׁ.
27
אוּן בְּעֵת עֶר הָאט מִיט אִים גֶערֶעדְט, אִיז עֶר אַרַיינְגֶעגַאנְגֶען, אוּן הָאט גֶעפוּנֶען אַ סַך, וָואס זֶענֶען זִיךְ צוּזַאמֶענְגֶעקוּמֶען;
28
אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: אִיר אַלֵיין וֵוייסְט, אַז עֶס אִיז אָסוּר פַאר אַ יִיד, זִיךְ צוּ בַּאהֶעפְטְן, אָדֶער אַרַיינְצוּקוּמֶען צוּ אֵיינֶעם פוּן אַן אַנְדֶער פָאלְק, אָבֶּער גָאט הָאט מִיר אַנְטְפְּלֶעקְט, אַז אִיךְ זָאל קֵיינֶעם נִישְׁט רוּפְן אוּמְרֵיין, אָדֶער טָמֵא.
29
דֶערִיבֶּער בִּין אִיךְ אוֹיךְ גֶעקוּמֶען אוּן הָאבּ נִישְׁט פַארְמִיטְן, וֶוען מֶען הָאט גֶעשִׁיקְט נָאךְ מִיר. אִיךְ פְרֶעג דֶערִיבֶּער, מִיט וָואסֶער כַּוָונָה הָאט אִיר גֶעשִׁיקְט נָאךְ מִיר?
30
אוּן קָארְנֶעלִיוּס הָאט גֶעזָאגְט: שׁוֹין פִיר טֶעג אַז אִיךְ זִיץ אוּן פַאסְט בִּיז דֶער אִיצְטִיקֶער שָׂעָה, אוּן בְּעֵת אִיךְ הָאבּ תְּפִילָה גֶעטָאן אִין דֶער נַיינְטֶער שָׂעָה אִין מַיין הוֹיז, עֶרְשְׁט אַ מֶענְטְשׁ אִיז גֶעשְׁטַאנֶען פַאר מִיר אִין אַ שְׁטְרַאלְנְדִיק גֶעוַואנְט,
31
אוּן הָאט גֶעזָאגְט: קָארְנֶעלִיוּס, דַיין תְּפִילָה אִיז דֶערְהֶערְט גֶעוָוארְן, אוּן דַיין צְדָקָה אִיז גֶעדֶענְקְט גֶעוָוארְן פַאר גָאט.
32
שִׁיק דֶערִיבֶּער קֵיין יָפוֹ, אוּן רוּף צוּ דִיר שִׁמְעוֹן, וֶועמֶען מֶען רוּפְט פֶּעטְרוֹס; עֶר שְׁטֵייט אַיין אִין דֶעם הוֹיז פוּן שִׁמְעוֹן, אַ גַארְבֶּער, בַּיים יַם.
33
אִיךְ הָאבּ דֶערִיבֶּער תֵּיכֵּף גֶעשִׁיקְט צוּ דִיר; אוּן דוּ הָאסְט גוּט גֶעטָאן, וָואס דוּ בִּיסְט גֶעקוּמֶען; אוּן אִיצְט זֶענֶען מִיר אַלֶע דָא פַאר גָאט, צוּ הֶערְן אַלְצְדִינְג, וָואס דִיר אִיז גֶעבָּאטְן גֶעוָוארְן פוּן גָאט.
34
אוּן פֶּעטְרוֹס הָאט גֶעעֶפְנְט זַיין מוֹיל, אוּן הָאט גֶעזָאגְט: אִיךְ זֶע בֶּאֱמֶת אַיין, אַז גָאט אִיז נִישְׁט קֵיין נוֹשֵׂא־פָּנִים,
35
נַייעֶרְט אִין יֶעדְן פָאלְק אִיז דֶער, וָואס הָאט מוֹרֶא פַאר אִים, אוּן טוּט רֶעכְטְפַארְטִיקַייט, בַּאוִוילִיקְט בַּיי אִים.
36
דָאס וָוארְט הָאט עֶר גֶעשִׁיקְט צוּ דִי בְּנֵי־יִשְׂרָאֵל, אוּן הָאט מְבַשֵׂר גֶעוֶוען גוּטֶע בְּשׂוּרוֹת פוּן שָׁלוֹם דוּרְךְ יֵשׁוּעַ הַמָשִׁיחַ (עֶר אִיז הַאר פוּן אַלֶע),
37
אוּן אִיר אַלֵיין וֵוייסְט דָאס דָאזִיקֶע וָוארְט, וָואס אִיז אָנְגֶעזָאגְט גֶעוָוארְן אִיבֶּער גַאנְץ יְהוּדָה, אָנְהֵייבְּנְדִיק אִין גָלִיל נָאךְ דֶער טְבִילָה, וָואס יוֹחָנָן הָאט אָנְגֶעזָאגְט:
38
וִוי גָאט הָאט גֶעזַאלְבְּט יֵשׁוּעַ הַנוֹצְרִי מִיט דֶעם רוּחַ־הַקוֹדֶשׁ אוּן מִיט גְבוּרָה; וָואס אִיז אַרוּמְגֶעגַאנְגֶען אוּן הָאט גֶעטָאן גוּטְס, אוּן הָאט גֶעהֵיילְט אַלֶע, וָואס זֶענֶען גֶעוֶוען אִין דֶער מַאכְט פוּן דֶעם שָׂטָן, וָוארִים גָאט אִיז מִיט אִים גֶעוֶוען.
39
אוּן מִיר זֶענֶען עֵדוּת פוּן אַלְצְדִינְג, וָואס עֶר הָאט גֶעטָאן אִין דֶעם יִידִישְׁן לַאנְד, אוּן אִין יְרוּשָׁלַיִם; וֶועמֶען זֵיי הָאבְּן אוֹיךְ גֶעטֵייט, דוּרְךְ אוֹיפְהֶענְגֶען אִים אוֹיף אַ בּוֹים.
40
אִים הָאט גָאט אוֹיפְגֶעוֶועקְט דֶעם דְרִיטְן טָאג, אוּן הָאט אִים גֶעלָאזְט אַנְטְפְּלֶעקְט וֶוערְן;
41
נִישְׁט פַאר דֶעם גַאנְצְן פָאלְק, נַייעֶרְט פַאר עֵדוּת, וָואס זֶענֶען פָארוֹיס אוֹיסְדֶערְוֵויילְט גֶעוָוארְן פוּן גָאט, פַאר אוּנְדְז, וָואס הָאבְּן מִיט אִים גֶעגֶעסְן אוּן גֶעטְרוּנְקֶען, נָאכְדֶעם וִוי עֶר אִיז אוֹיפְגֶעשְׁטַאנֶען תְּחִיַת־הַמֵתִים.
42
אוּן עֶר הָאט אוּנְדְז בַּאפוֹילְן מְבַשֵׂר צוּ זַיין פַאר דֶעם פָאלְק, אוּן צוּ זָאגְן עֵדוּת, אַז דָאס אִיז עֶר, וָואס אִיז בַּאשְׁטִימְט גֶעוָוארְן פוּן גָאט פַאר אַ שׁוֹפֵט פוּן דִי לֶעבֶּעדִיקֶע אוּן דִי טוֹיטֶע.
43
אוֹיף אִים זָאגְן עֵדוּת אַלֶע נְבִיאִים, אַז דוּרְךְ זַיין נָאמֶען וֶועט יֶעדֶער אֵיינֶער, וָואס גְלוֹיבְּט אִין אִים, קְרִיגְן פַארְגֶעבּוּנְג פוּן דִי זִינְד.
44
בְּשַׁעַת פֶּעטְרוֹס הָאט נָאךְ גֶעהַאלְטְן אִין רֶעדְן דִי דָאזִיקֶע רֵייד, אִיז דֶער רוּחַ־הַקוֹדֶשׁ גֶעפַאלְן אוֹיף אַלֶע, וָואס הָאבְּן גֶעהֶערְט דָאס וָוארְט.
45
אוּן דִי פוּן דִי גֶעמַלְטֶע, וָואס הָאבְּן גֶעגְלוֹיבְּט, אוּן וָואס זֶענֶען גֶעקוּמֶען מִיט פֶּעטְרוֹס, זֶענֶען נִשְׁתּוֹמְם גֶעוָוארְן, מַחְמַת וָואס אוֹיךְ אוֹיף דִי גוֹייִם אִיז אוֹיסְגֶעגָאסְן גֶעוָוארְן דִי מַתָּנָה פוּן דֶעם רוּחַ־הַקוֹדֶשׁ;
46
וָוארִים זֵיי הָאבְּן זֵיי גֶעהֶערְט רֶעדְן מִיט לְשׁוֹנוֹת, אוּן לוֹיבְּן גָאט. דֶעמָאלְט הָאט פֶּעטְרוֹס גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן גֶעזָאגְט:
47
קָאן עֶמִיצֶער פַארְוֶוערְן דָאס וַואסֶער, אַז דִי דָאזִיקֶע זָאלְן נִישְׁט גֶעטוֹבְלְט וֶוערְן, וָואס הָאבְּן מְקַבְּל גֶעוֶוען דֶעם רוּחַ־הַקוֹדֶשׁ, פּוּנְקְט אַזוֹי וִוי מִיר?
48
אוּן עֶר הָאט זֵיי בַּאפוֹילְן גֶעטוֹבְלְט צוּ וֶוערְן אִין דֶעם נָאמֶען פוּן יֵשׁוּעַ הַמָשִׁיחַ. דֶערְנָאךְ הָאבְּן זֵיי אִים גֶעבֶּעטְן צוּ פַארְבְּלַייבְּן עֶטְלֶעכֶע טֶעג.