Yiddish
Hebrew
אידיש
1 אוּן עֶר הָאט אוֹיךְ גֶעזָאגְט צוּ זַיינֶע תַּלְמִידִים: עֶס אִיז גֶעוֶוען אֵיינֶער אַן עוֹשֶׁר, וָואס הָאט גֶעהַאט אַ פַארְוַואלְטֶער, אוּן מֶען הָאט אִים גֶעמַסְרְט, אַז עֶר פאַרְתַּכְלֶעוֶועט זַיין פַארְמֶעגְן. 2 אוּן עֶר הָאט אִים גֶערוּפְן, אוּן צוּ אִים גֶעזָאגְט: וָואס אִיז דָאס, וָואס אִיךְ הֶער וֶועגְן דִיר? גִיבּ אָפּ חֶשְׁבּוֹן אִיבֶּער דַיין פַארְוַואלְטוּנְג, וָוארִים דוּ קָאנְסְט לֶענְגֶער נִישְׁט זַיין קֵיין פַארְוַואלְטֶער. 3 אוּן דֶער פַארְוַואלְטֶער הָאט צוּ זִיךְ גֶעזָאגְט: וָואס זָאל אִיךְ טָאן, וָוארִים מַיין הַאר נֶעמְט צוּ בַּיי מִיר דִי פַארְוַואלְטְשַׁאפְט? גְרָאבְּן קָאן אִיךְ נִישְׁט, אוּן בֶּעטְלֶען שֶׁעם אִיךְ מִיךְ. 4 אִיךְ וֵוייס שׁוֹין וָואס צוּ טָאן, כְּדֵי זֵיי זָאלְן מִיךְ אוֹיפְנֶעמֶען אִין זֵייעֶרֶע הַייזֶער, וֶוען אִיךְ וֶועל אַרָאפְּגֶעזֶעצְט וֶוערְן פוּן דֶער פַארְוַואלְטְשַׁאפְט. 5 אוּן עֶר הָאט גֶערוּפְן צוּ זִיךְ יֶעדְן אֵיינֶעם פוּן זַיין הַארְס בַּעֲלֵי־חוֹבוֹת, אוּן הָאט גֶעזָאגְט צוּ דֶעם עֶרשְׁטְן: וִויפְל בִּיסְטוּ שׁוּלְדִיק דֶעם הַאר מַיינֶעם? 6 הָאט עֶר גֶעזָאגְט: הוּנְדֶערְט מָאס אֵייל. אוּן עֶר הָאט צוּ אִים גֶעזָאגְט: נֶעם דַיין שְׁטַר־חוֹב, אוּן זֶעץ דִיךְ שְׁנֶעל אַנִידֶער, אוּן שְׁרַייבּ אָן פוּפְצִיק. 7 דֶערְנָאךְ הָאט עֶר גֶעזָאגְט צוּ אַן אַנְדֶערְן: אוּן וִויפְל בִּיסְטוּ שׁוּלְדִיק? הָאט עֶר גֶעזָאגְט: הוּנְדֶערְט מָאס וֵוייץ. זָאגְט עֶר צוּ אִים: נֶעם דַיין שְׁטַר־חוֹב, אוּן שְׁרַייבּ אָן אַכְצִיק. 8 אוּן דֶער הַאר הָאט גֶעלוֹיבְּט דֶעם שְׁוִוינְדְלֶערְשְׁן פַארְוַואלְטֶער,1 וַוייל עֶר הָאט קְלוּג גֶעהַאנְדְלְט; וָוארִים דִי קִינְדֶער פוּן דֶער דָאזִיקֶער וֶועלְט זֶענֶען קְלִיגֶער אִין זֵייעֶר דוֹר, וִוי דִי קִינְדֶער פוּן לִיכְט. 9 אוּן אִיךְ זָאג אַייךְ: מַאכְט אַייךְ פְרַיינְט מִיט דֶעם מָמוֹן פוּן אוּמְגֶערֶעכְטִיקַייט, כְּדֵי, וֶוען סֶע וֶועט זִיךְ אוֹיסְלָאזְן, זָאלְן זֵיי אַייךְ אוֹיפְנֶעמֶען אִין דִי אֵייבִּיקֶע וְואוֹינוּנְגֶען אַרַיין.
10 דֶער, וָואס אִיז גֶעטְרַיי אִין דֶעם מִינְדְסְטְן, אִיז אוֹיךְ גֶעטְרַיי אִין אַ סַך; אוּן דֶער, וָואס אִיז אוּמְגֶערֶעכְט אִין דֶעם מִינְדְסְטְן, אִיז אוֹיךְ אוּמְגֶערֶעכְט אִין אַ סַך. 11 דֶערִיבֶּער, אוֹיבּ אִיר זֶענְט נִישְׁט גֶעוֶוען גֶעטְרַיי אִין דֶעם אוּמְגֶערֶעכְטְן מָמוֹן, וֶוער וֶועט אַייךְ אָנְפַארְטְרוֹיעֶן דָאס אֶמֶתֶע עַשִׁירוּת? 12 אוּן אוֹיבּ אִיר זֶענְט נִישְׁט גֶעוֶוען גֶעטְרַיי מִיט אַן אַנְדֶערְנְס הָאבּ־אוּן־גוּטְס, וֶוער וֶועט אַייךְ גֶעבְּן דָאס אַייעֶרִיקֶע? 13 אַ קְנֶעכְט קָאן נִישְׁט דִינֶען קֵיין צְוֵויי הַארְן; וָוארִים אָדֶער עֶר וֶועט אֵיינֶעם פַיינְט הָאבְּן, אוּן לִיבּ הָאבְּן דֶעם אַנְדֶערְן, אָדֶער עֶר וֶועט זִיךְ הַאלְטְן אָן אֵיינֶעם, אוּן פַארְאַכְטְן דֶעם אַנְדֶערְן. אִיר קָאנְט נִישְׁט דִינֶען גָאט אוּן מָמוֹן.
14 אוּן דִי פְּרוּשִׁים, וָואס זֶענֶען גֶעוֶוען לִיבְּהָאבֶּער פוּן גֶעלְט, הָאבְּן דָאס אַלְץ גֶעהֶערְט, אוּן זֵיי הָאבְּן אִים אוֹיסְגֶעלַאכְט. 15 אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: אִיר זֶענְט עֶס, וָואס טְוּעֶן זִיךְ אַלֵיין רֶעכְטְפַארְטִיקְן פַאר מֶענְטְשְׁן, אָבֶּער גָאט קֶען אַייעֶרֶע הֶערְצֶער; וָוארִים דָאס, וָואס אִיז דֶערְהוֹיבְּן צְוִוישְׁן מֶענְטְשְׁן, אִיז אַן אוּמְוֶוערְדִיקַייט פַאר גָאט.
16 דִי תּוֹרָה אוּן דִי נְבִיאִים זֶענֶען גֶעוֶוען בִּיז יוֹחָנָן; פוּן דֶעמָאלְט אָן וֶוערְט גֶעדַרְשְׁנְט דִי בְּשׂוּרָה פוּן דֶעם מַלְכוּת פוּן גָאט, אוּן יֶעדֶער אֵיינֶער גֵייט אַרַיין אִין אִים מִיט מַאכְט. 17 אָבֶּער עֶס אִיז לַייכְטֶער פַאר הִימְל אוּן עֶרְד צוּ פַארְגֵיין, אֵיידֶער פַאר אֵיין שְׁטְרִיכְל פוּן דֶער תּוֹרָה בָּטֵל צוּ וֶוערְן. 18 יֶעדֶער אֵיינֶער, וָואס גֶט זִיךְ מִיט זַיין וַוייבּ אוּן הָאט חַתוּנָה מִיט אַן אַנְדֶערֶע, אִיז מְזַנֶה; אוּן וֶוער סֶע הָאט חַתוּנָה מִיט אַ גְרוּשָׁה, אִיז אַ נוֹאֵף. 19 אוּן עֶס אִיז גֶעוֶוען אֵיינֶער אַן עוֹשֶׁר, וָואס הָאט זִיךְ גֶעקְלֵיידְט אִין פּוּרְפּוּר אוּן פַיינֶע לַייוְונְט, אוּן הָאט גֶעלֶעבְּט אִין תַּעַנוּג אוּן אִין וְואוֹילְטָאג אַלֶע טֶעג. 20 אוּן אֵיינֶער אַן אָרֶעמַאן, וָואס הָאט גֶעהֵייסְן אֶלְעָזָר, אִיז גֶעלֶעגְן בַּיי זַיין טוֹיעֶר, פוּל מִיט גֶעשְׁוִוירְן, 21 אוּן עֶר הָאט בַּאגֶערְט זִיךְ צוּ זֶעטִיקְן מִיט דֶעם, וָואס אִיז אַרָאפְּגֶעפַאלְן פוּן דֶעם עוֹשֶׁרְס טִישׁ; יָא, אֲפִילוּ דִי הִינְט זֶענֶען גֶעקוּמֶען אוּן הָאבְּן גֶעלֶעקְט זַיינֶע גֶעשְׁוִוירְן. 22 אוּן עֶס אִיז גֶעוֶוען, אַז דֶער אָרֶעמַאן אִיז גֶעשְׁטָארְבְּן, אוּן עֶר אִיז אַוֶועקְגֶעטְרָאגְן גֶעוָוארְן פוּן דִי מַלְאָכִים אִין אַבְרָהָם׳ס בּוּזֶעם אַרַיין. אוּן דֶער עוֹשֶׁר אִיז אוֹיךְ גֶעשְׁטָארְבְּן, אוּן מֶען הָאט אִים בַּאגְרָאבְּן. 23 אוּן אִין שְׁאוֹל, זַייעֶנדִיק אִין יִסוּרִים, הָאט עֶר אוֹיפְגֶעהוֹיבְּן זַיינֶע אוֹיגְן, אוּן עֶר הָאט גֶעזֶען אַבְרָהָם פוּנְדֶערְוַוייטְנְס, אוּן אֶלְעָזָר אִין זַיין בּוּזֶעם. 24 אוּן עֶר הָאט גֶעשְׁרִיגְן: פָאטֶער אַבְרָהָם, דֶערְבַּארֶעם דִיךְ אוֹיף מִיר, אוּן שִׁיק אֶלְעָזָר, אַז עֶר זָאל אַיינְטוּנְקֶען דֶעם שְׁפִּיץ פוּן זַיין פִינְגֶער אִין וַואסֶער, אוּן קִילְן מַיין צוּנְג; וָוארִים אִיךְ לַייד יִסוּרִים אִין דֶעם דָאזִיקְן פְלַאם. 25 אוּן אַבְרָהָם הָאט גֶעזָאגְט: זוּן, דֶערְמַאן דִיךְ, אַז דוּ הָאסְט בַּאקוּמֶען דַיין גוּטְס בַּיי דַיין לֶעבְּן, אוּן אֶלְעָזָר בְּלוֹיז שְׁלֶעכְטְס; אָבֶּער אִיצְטֶערְט וֶוערְט עֶר דָא גֶעטְרֵייסְט, אוּן דוּ וֶוערְסְט גֶעפַּיינִיקְט. 26 אוּן חוּץ דֶעם אַלֶעמֶען, שְׁטֵייט צְוִוישְׁן אוּנְדְז אוּן אַייךְ אַ גְרוֹיסֶער תְּהוֹם, כְּדֵי דִי, וָואס וָואלְטְן וֶועלְן אַרִיבֶּערְגֵיין פוּנְדַאנֶען צוּ אַייךְ, זָאלְן נִישְׁט קֶענֶען, אוּן כְּדֵי קֵיינֶער זָאל נִישְׁט אַרִיבֶּערְגֵיין פוּן דָארְטְן צוּ אוּנְדְז. 27 אוּן עֶר הָאט גֶעזָאגְט: אִיךְ בֶּעט דִיךְ דֶערִיבֶּער, פָאטֶער, אַז דוּ זָאלְסְט אִים שִׁיקְן צוּ מַיין פָאטֶערְס הוֹיז, 28 וָוארִים אִיךְ הָאבּ פִינְף בְּרִידֶער, כְּדֵי עֶר זָאל זֵיי וָוארֶענֶען, טָאמֶער וֶועלְן זֵיי אוֹיךְ קוּמֶען אִין דֶעם דָאזִיקְן פְּלַאץ פוּן יִסוּרִים. 29 אָבֶּער אַבְרָהָם הָאט גֶעזָאגְט: זֵיי הָאבְּן מֹשֶׁה אוּן דִי נְבִיאִים; זָאלְן זֵיי הֶערְן זֵיי. 30 אוּן עֶר הָאט גֶעזָאגְט: נֵיין, פָאטֶער אַבְרָהָם; נַייעֶרְט אוֹיבּ אֵיינֶער פוּן דִי טוֹיטֶע זָאל קוּמֶען צוּ זֵיי, וֶועלְן זֵיי תְּשׁוּבָה טָאן. 31 הָאט עֶר צוּ אִים גֶעזָאגְט: אוֹיבּ זֵיי הֶערְן זִיךְ נִישְׁט צוּ צוּ מֹשֶׁה אוּן דִי נְבִיאִים, וֶועלְן זֵיי אוֹיךְ נִישְׁט גְלוֹיבְּן, אוֹיבּ אֵיינֶער זָאל אוֹיפְשְׁטֵיין פוּן דִי טוֹיטֶע.
עברית
1 וַיֹּאמֶר גַּם אֶל־תַּלְמִידָיו אִישׁ עָשִׁיר הָיָה וְלוֹ סֹכֵן עַל־בֵּיתוֹ אֲשֶׁר הֵבִיאוּ אֵלָיו דִּבָּתוֹ רָעָה לֵאמֹר כִּי הוֹנוֹ הוּא מְפַזֵּר׃ 2 וַיִּקְרָא אֵלָיו וַיֹּאמַר מַה־זֹּאת אָנֹכִי שֹׁמֵעַ עָלֶיךָ הָבָה חֶשְׁבּוֹן פְּקֻדָּתֶךָ כִּי לֹא תוּכַל עוֹד לְהִשָּׁאֵר סֹכֵן עַל־הַבָּיִת׃ 3 וַיֹּאמֶר הַסֹּכֵן אֶל־לִבּוֹ מָה אֶעֱשֶׂה כִּי־לֹקֵחַ אֲדֹנִי אֶת־פְּקֻדָּתִי מִמֶּנִּי לַעֲבֹד אֶת־הָאֲדָמָה לֹא־תוּכַל וּלְבַקֵּשׁ לֶחֶם נְדָבוֹת חֶרְפָּה הִיא לִי׃ 4 יָדַעִתִּי אֵת אֲשֶׁר אֶעֱשֶׂה עַד גַּם־אַחֲרֵי אֲשֶׁר אֶחְדַּל מִהְיוֹת סֹכֵן יַאַסְפוּנִי אֶל־בָּתֵּיהֶם׃ 5 וַיִּקְרָא אֶל־אִישׁ אִישׁ אֲשֶׁר נָשָׁה בָּם אֲדֹנָיו וַיֹּאמֶר אֶל־הָרִאשׁוֹן מָה חוֹב עָלֶיךָ לְשַׁלֵּם לַאדֹנִי׃ 6 וַיֹּאמֶר מֵאָה בַּת שָׁמֶן וַיֹּאמֶר אֵלָיו מַהֵר קַח אֶת־שְׁטַר הַחוֹב שֵׁב וּכְתֹב חֲמִישִׁים׃ 7 וְאֶל־הַשֵּׁנִי אָמַר וְאַתָּה כַּמֶּה עָלֶיךָ לְשַׁלֵּם וַיֹּאמֶר מֵאָה כֹּר חִטִּים וַיֹּאמֶר קַח אֶת־שְׁטַר הַחוֹב וּכְתֹב שְׁמֹנִים׃ 8 וַיְשַׁבַּח הָאָדוֹן אֶת־בֶּן־הָעַוְלָה אֶת־הַסֹּכֵן אֲשֶׁר שִׂכֵּל אֶת־מַעֲשֵׂהוּ כִּי בְנֵי הָעוֹלָם הַזֶּה מַשְׂכִּילִים הֵם מֵעַל בְּנֵי הָאוֹר בְּדֹרֹתָם׃ 9 וְאַף־אֲנִי אֹמֵר לָכֶם קְנוּ לָכֶם אֹהֲבִים בְּכֶסֶף מְקוֹר הָעַוְלָה וְכַאֲשֶׁר יָבֹא עַד־קִצּוֹ אָז יַאַסְפוּ אֶתְכֶם אֶל־מִשְׁכְּנוֹת עוֹלָם׃
10 מִי אֲשֶׁר נֶאֱמָן בְּדָבָר קָטֹן נֶאֱמָן יִהְיֶה גַּם־בְּדָבָר גָּדוֹל וּמִי אֲשֶׁר יְעַוֵּל בְּדָבָר קָטֹן יְעַוֵּל גַּם־בְּדָבָר גָּדוֹל׃ 11 וְעַל־כֵּן אִם לֹא־נֶאֱמָנִים הֱיִיתֶם בְּהוֹן מָשְׁחָת מִי יַפְקִיד אֶתְכֶם עַל־הוֹן אֱמֶת׃ 12 וְאִם נֶאֱמָנִים לֹא הֱיִיתֶם בְּקִנְיָן עֹבֵר לַאֲחֵרִים קִנְיָן עֹמֵד לְנַפְשְׁכֶם מִי יִתֵּן לָכֶם׃ 13 עֶבֶד לֹא יוּכַל לַעֲבֹד אֲדֹנִים שְׁנָיִם כִּי אִם־יִשְׂנָא אֶת־הָאֶחָד וְאֶת־הָאַחֵר יֶאֱהַב אוֹ יִדְבַּק בָּאֶחָד וְהַשֵּׁנִי נִמְאָס בְּעֵינָיו לֹא תוּכְלוּ לַעֲבֹד אֶת־הָאֱלֹהִים וְאֶת־הַמָּמוֹן׃
14 וַיִּשְׁמְעוּ הַפְּרוּשִׁים אֹהֲבֵי כֶסֶף אֶת־כָּל־אֵלֶּה וַיִּשְׂחֲקוּ עָלָיו׃ 15 וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם אַתֶּם הֵם אֲשֶׁר תַּצְדִּיקוּ נַפְשְׁכֶם לְעֵינֵי אֲנָשִׁים וֵאלֹהִים יֵדַע אֶת־לִבְּכֶם כִּי הַמִּתְנַשֵּׂא לְעֵינֵי אֲנָשִׁים תּוֹעֵבָה הוּא בְּעֵינֵי אֱלֹהִים׃
16 הַתּוֹרָה וְהַנְּבִיאִים עַד־יוֹחָנָן תְּקוּפָתָם וּמֵעֵת הַהִיא הֵחֵלָּה בְּשׂרַת מַלְכוּת הָאֱלֹהִים וְכָל־אִישׁ רָץ אַחֲרֶיהָ לִתְפָּשׂ־בָּה בְּחָזְקָה׃ 17 אַךְ נַקֵל יִהְיֶה לַשָּׁמַיִם אוֹ לָאָרֶץ לַחֲלֹף מֵאֲשֶׁר יִפֹּל קוֹץ אֶחָד מִן־הַתּוֹרָה׃ 18 כָּל־אִישׁ אֲשֶׁר יְשַׁלַּח אֶת־אִשְׁתּוֹ וְיִקַּח לוֹ אַחֶרֶת נֹאֵף הוּא וְהַלֹּקֵחַ לוֹ אִשָּׁה גְּרוּשָׁה מֵאִישָׁהּ נֹאֵף הוּא׃ 19 אִישׁ עָשִׁיר הָיָה אֲשֶׁר לָבַשׁ שֵׁשׁ וְאַרְגָּמָן וַיַּעֲלֹז בְּתַעֲנוּגִים יוֹם יוֹם׃ 20 וְאִישׁ אֶבְיוֹן אֶלְעָזָר שְׁמוֹ שֹׁכֵב לְנֹכַח פֶּתַח בֵּיתוֹ מָלֵא שְׁחִין וַאֲבַעְבֻּעֹת׃ 21 וְהוּא מִתְאַוֶּה לְמַלֵּא רַעֲבוֹן נַפְשׁוֹ מֵהַפְּתֹתִים הַנֹּפְלִים מֵעַל שֻׁלְחַן הֶעָשִׁיר וּכְלָבִים בָּאִים וּמְלַקְּקִים זוֹב נְגָעָיו׃ 22 וַיְהִי כַּאֲשֶׁר מֵת הָאֶבְיוֹן וַיִּשָּׂאֻהוּ הַמַּלְאָכִים אֶל־חֵיק אַבְרָהָם וְגַם־הֶעָשִׁיר מֵת וַיִּקָּבֵר׃ 23 וַיִּשָּׂא אֶת־עֵינָיו מֵחֶבְלֵי שְׁאוֹל אֲשֶׁר סַבֻּהוּ וַיַּרְא אֶת־אַבְרָהָם מֵרָחוֹק וְאֶת־אֶלְעָזָר בְּחֵיקוֹ׃ 24 וַיִּצְעַק וַיֹּאמֶר אָבִי אַבְרָהָם חָנֵּנִי־נָא וּשְׁלַח אֶת־אֶלְעָזָר לִטְבֹּל אֶת־קְצֵה אֶצְבָּעוֹ בַּמַּיִם לְהָקֵר אֶת־לְשׁוֹנִי כִּי בֹּעֵר אָנֹכִי עַל־הַמּוֹקֵד הַזֶּה׃ 25 וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם זְכָר־בְּנִי כִּי נִתַּן לְךָ כָּל־טוּבְךָ בְּחַיֶּיךָ וְאֶלְעָזָר בָּאַתְהוּ כָּל־רָעָה וְעַתָּה הוּא מֹצֵא תַּנְחוּמִים וְאַתָּה בְּמָצוֹק׃ 26 וּבִלְּבַד כָּל־זֹאת גֵּיא עָמֹק מַבְדִּיל בֵּינֵינוּ וּבֵינֵיכֶם וְאֵין־לְאֵל יַד אִישׁ מִמֶּנּוּ לַעֲבֹר אֲלֵיכֶם וְאֵין אִישׁ מִכֶּם עֹבֵר אֵלֵינוּ׃ 27 וַיֹּאמֶר אִם־כֵּן אָבִי הִנְנִי מְבַקֵּשׁ מִלְפָנֶיךָ לִשְּׁלֹחַ אֹתוֹ אֶל־בֵּית אָבִי׃ 28 כִּי יֶשׁ־לִי אַחִים חֲמִישָּׁה וְהוּא יָעִיד בָּם לְבִלְתִּי יָבֹאוּ גַם־הֵם אֶל־הַמָּקוֹם הָרָע הַזֶּה׃ 29 וַיֹּאמֶר אַבְרָהָם הֲלֹא יֵשׁ לָהֶם משֶׁה וְהַנְּבִיאִים יִשְׁמְעוּ אֵיפֹא אֲלֵיהֶם׃ 30 וַיֹּאמֶר לֹא־כֵן אָבִי אַבְרָהָם אַךְ אִם־אֶחָד מִן־הַמֵּתִים יָבֹא לְהָעִיד בָּם אָז יָשׁוּבוּ׃ 31 וַיֹּאמֶר אֵלָיו אִם למשֶׁה וְהַנְּבִיאִים אֵינָם שֹׁמְעִים לֹא יַאֲמִינוּ אַף אִם־יָקוּם אֶחָד מִן־הַמֵּתִים׃