אידיש
1
אוּן נָאכְדֶעם הָאט דֶער הַאר בַּאשְׁטִימְט זִיבֶּעצִיק אַנְדֶערֶע אוּן הָאט זֵיי גֶעשִׁיקְט פַאר אִים אִין יֶעדֶער שְׁטָאט אוּן אָרְט, וואוּהִין עֶר הָאט בְּדֵעָה גֶעהַאט צוּ קוּמֶען.
2
אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: דֶער שְׁנִיט אִיז גְרוֹיס, אָבֶּער דִי אַרְבֶּעטֶער זֶענֶען וִוינְצִיק; בֶּעט דֶערִיבֶּער דֶעם הַאר פוּן דֶעם שְׁנִיט, אַז עֶר זָאל אַרוֹיסְשִׁיקְן אַרְבֶּעטֶער צוּ זַיין שְׁנִיט.
3
גֵייט; אָט שִׁיק אִיךְ אַייךְ אַרוֹיס וִוי לֶעמֶער צְוִוישְׁן וֶועלְף.
4
טְרָאגְט נִישְׁט קֵיין בַּייטְל, נִישְׁט קֵיין רַייזֶעטַאשׁ, נִישְׁט קֵיין שִׁיךְ; גְרִיסְט קֵיינֶעם נִישְׁט אוּנְטֶערְוֶועגְנְס.
5
אוּן אִין וָואסֶער הוֹיז אִיר וֶועט אַרַיינְקוּמֶען, זָאגְט קוֹדֶם: זָאל זַיין שָׁלוֹם צוּ דֶעם דָאזִיקְן הוֹיז.
6
אוּן אוֹיבּ דָארְטְן וֶועט זַיין אַ בֶּן־שָׁלוֹם, וֶועט אַייעֶר שָׁלוֹם רוּעֶן אוֹיף אִים; נָאר אוֹיבּ נִישְׁט, וֶועט עֶר זִיךְ וִוידֶער אוּמְקֶערְן צוּ אַייךְ.
7
אוּן פַארְבְּלַייבְּט אִין יֶענֶעם הוֹיז, עֶסְט אוּן טְרִינְקְט וָואס זֵיי גִיבְּן, וָוארִים דֶער אַרְבֶּעטֶער אִיז וֶוערְט זַיין לוֹין; גֵייט נִישְׁט פוּן הוֹיז צוּ הוֹיז.
8
אוּן אִין וָואסֶער שְׁטָאט אִיר קוּמְט אַרַיין, אוּן זֵיי נֶעמֶען אַייךְ אוֹיף, עֶסְט וָואס מֶע גְרֵייט פַאר אַייךְ,
9
אוּן הֵיילְט דִי קְרַאנְקֶע, וָואס גֶעפִינֶען זִיךְ אִין אִיר, אוּן זָאגְט צוּ זֵיי: דָאס מַלְכוּת פוּן גָאט הָאט צוּ אַייךְ גֶענֶעעֶנְט.
10
אוּן אִין וָואסֶער שְׁטָאט אִיר וֶועט אַרַיינְקוּמֶען, אוּן זֵיי וֶועלְן אַייךְ נִישְׁט אוֹיפְנֶעמֶען, טָא גֵייט אַרוֹיס אוֹיף אִירֶע גַאסְן, אוּן זָאגְט:
11
אֲפִילוּ דֶעם שְׁטוֹיבּ פוּן אַייעֶר שְׁטָאט, וָואס קְלֶעפְּט אוֹיף אוּנְדְזֶערֶע פִיס, וִוישְׁן מִיר אָפּ קֶעגְן אַייךְ; דָאךְ וִויסְן זָאלְט אִיר וִויסְן, אַז דָאס מַלְכוּת פוּן גָאט הָאט גֶענֶעעֶנְט.
12
אִיךְ זָאג אַייךְ: סֶע וֶועט אִין יֶענֶעם טָאג אַ סַך גְרִינְגֶער זַיין פַאר סְדוֹם, וִוי פַאר יֶענֶער שְׁטָאט.
13
וֵויי צוּ דִיר, כּוֹרָזִין! וֵויי צוּ דִיר, בֵּית־צַידָה! וָוארִים אוֹיבּ דִי וְואוּנְדֶער, וָואס זֶענֶען גֶעטָאן גֶעוָוארְן אִין אַייךְ, וָואלְטְן גֶעטָאן גֶעוָוארְן אִין צוֹר אוּן אִין צִידוֹן, וָואלְטְן זֵיי שׁוֹין לַאנְג גֶעזֶעסְן אִין זַאק אוּן אַשׁ, אוּן תְּשׁוּבָה גֶעטָאן.
14
אִין יוֹם־הַדִין וֶועט זַיין גְרִינְגֶער פַאר צוֹר אוּן צִידוֹן וִוי פַאר אַייךְ.
15
אוּן דוּ, כְּפַר־נַחוּם, וָואס בִּיסְט דֶערְהוֹיבְּן גֶעוָוארְן צוּם הִימְל? אִין שְׁאוֹל אַרַיין וֶועסְטוּ אַרָאפְּנִידֶערְן.
16
דֶער, וָואס הֶערְט אַייךְ, טוּט מִיךְ הֶערְן; אוּן דֶער, וָואס פַארְוַוארְפְט אַייךְ, טוּט מִיךְ פַארְוַוארְפְן; אוּן דֶער, וָואס פַארְוַוארְפְט מִיךְ, טוּט פַארְוַוארְפְן אִים, וָואס הָאט מִיךְ גֶעשִׁיקְט.
17
אוּן דִי זִיבֶּעצִיק הָאבְּן זִיךְ אוּמְגֶעקֶערְט מִיט שִׂמְחָה, אוּן גֶעזָאגְט: הַאר, אֲפִילוּ דִי בֵּייזֶע גֵייסְטֶער זֶענֶען אוּנְדְז אוּנְטֶערְטֶענִיק אִין דַיין נָאמֶען!
18
אוּן עֶר הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: אִיךְ הָאבּ גֶעזֶען דֶעם שָׂטָן פַאלְן וִוי אַ בְּלִיץ פוּן הִימְל.
19
זֶעט, אִיךְ הָאבּ אַייךְ גֶעגֶעבְּן שְׁלִיטָה צוּ טְרֶעטְן אוֹיף שְׁלַאנְגֶען אוּן עֶקְדִישְׁן, אוּן אִיבֶּער דֶער גַאנְצֶער גְבוּרָה פוּן דֶעם שׂוֹנֵא; אוּן קֵיין שׁוּם זַאךְ וֶועט אַייךְ נִישְׁט שַׁאטְן.
20
אָבֶּער פְרֵייט אַייךְ נִישְׁט אִיבֶּער דֶעם, וָואס דִי גֵייסְטֶער זֶענֶען אַייךְ אוּנְטֶערְטֶענִיק, נַייעֶרְט פְרֵייט אַייךְ, וָואס אַייעֶרֶע נֶעמֶען זֶענֶען פַארְשְׁרִיבְּן אִין הִימְל.
21
אוּן גְרָאד אִין יֶענֶער שָׂעָה הָאט עֶר זִיךְ גֶעפְרֵייט אִין דֶעם רוּחַ־הַקוֹדֶשׁ, אוּן הָאט גֶעזָאגְט: אִיךְ דַאנְק דִיר, פָאטֶער, הַאר פוּן הִימְל אוּן עֶרְד, וָואס דוּ הָאסְט דָאס פַארְהוֹילְן פוּן דִי חֲכָמִים אוּן פַארְשְׁטֶענְדִיקֶע, אוּן עֶס אַנְטְפְּלֶעקְט פַאר עוֹפֶעלֶעך; יָא, פָאטֶער, אַזוֹי אִיז גֶעוֶוען דַיין רָצוּן.
22
אַלְצְדִינְג אִיז מִיר אִיבֶּערְגֶעעֶנְטְפֶערְט גֶעוָוארְן פוּן מַיין פָאטֶער; אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט, וֶוער דֶער זוּן אִיז, אַחוּץ דֶער פָאטֶער; אוּן וֶוער דֶער פָאטֶער אִיז, אַחוּץ דֶער זוּן, אוּן דֶער, צוּ וֶועמֶען דֶער זוּן וִויל אִים אַנְטְפְּלֶעקְן.
23
אוּן עֶר הָאט זִיךְ גֶעוֶוענְדְט צוּ דִי תַּלְמִידִים אַלֵיין, אוּן גֶעזָאגְט: וָואוֹיל אִיז דִי אוֹיגְן, וָואס זֶען, וָואס אִיר זֶעט!
24
וָוארִים אִיךְ זָאג אַייךְ, אַז אַ סַך נְבִיאִים אוּן מְלָכִים הָאבְּן בַּאגֶערְט צוּ זֶען, וָואס אִיר זֶעט, אוּן הָאבְּן עֶס נִישְׁט גֶעזֶען, אוּן צוּ הֶערְן, וָואס אִיר הֶערְט, אוּן הָאבְּן עֶס נִישְׁט גֶעהֶערְט.
25
אוּן אֵיינֶער אַ תַּלְמִיד־חָכָם אִיז אוֹיפְגֶעשְׁטַאנֶען, כְּדֵי אִים צוּ פְּרוּאוְון, אוּן הָאט גֶעזָאגְט: רֶבִּי, וָואס זָאל אִיךְ טָאן, צוּ יַרְשֶׁענֶען אֵייבִּיק לֶעבְּן?
26
הָאט עֶר צוּ אִים גֶעזָאגְט: וָואס שְׁטֵייט גֶעשְׁרִיבְּן אִין דֶער תּוֹרָה? וִוי אַזוֹי לֵייעֶנְסְטוּ?
27
אוּן עֶר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן גֶעזָאגְט: דוּ זָאלְסְט לִיבּ הָאבְּן גָאט דַיין הַאר מִיט דַיין גַאנְצְן הַארְצְן, אוּן מִיט דַיין גַאנְצֶער נֶשָׁמָה, אוּן מִיט דַיין גַאנְצְן כּוֹחַ, אוּן מִיט דַיין גַאנְצְן פַארְשְׁטַאנְד; אוּן דַיין חַבֵר וִוי דִיךְ אַלֵיין.
28
אוּן עֶר הָאט צוּ אִים גֶעזָאגְט: דוּ הָאסְט רִיכְטִיק גֶעעֶנְטְפֶערְט; דָאס טוּ, אוּן דוּ וֶועסְט לֶעבְּן.
29
אָבֶּער אַזוֹי וִוי עֶר הָאט זִיךְ גֶעוָואלְט אַלֵיין רֶעכְטְפָארְטִיקְן, הָאט עֶר גֶעזָאגְט צוּ יֵשׁוּעַ: אוּן וֶוער אִיז מַיין חַבֵר?
30
אוּן יֵשׁוּעַ הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט: אֵיינֶער אַ מֶענְטְשׁ אִיז אַרָאפְּגֶענִידֶערְט פוּן יְרוּשָׁלַיִם קֵיין יְרִיחוֹ, אוּן אִיז אַרַיינְגֶעפַאלְן צְוִוישְׁן גַזְלָנִים, וָואס הָאבְּן אִים אוֹיסְגֶעטָאן אוּן צֶעשְׁלָאגְן, אוּן זֶענֶען אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען, אוּן אִים גֶעלָאזְט אַ הַאלְבּ טוֹיטְן,
31
אוּן עֶס הָאט זִיךְ גְרָאד גֶעטְרָאפְן, אַז אַ כֹּהֵן אִיז אַרָאפְּגֶענִידֶערְט יֶענֶעם וֶועג; אוּן אַז עֶר הָאט אִים גֶעזֶען, אִיז עֶר אַרִיבֶּערְגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶער אַנְדֶערֶער זַייט;
32
אוּן אַזוֹי אוֹיךְ אַ לֵוִי, בְּעֵת עֶר אִיז פַארְבַּייגֶעגַאנְגֶען יֶענֶעם אָרְט אוּן אִים גֶעזֶען, אִיז עֶר אַרִיבֶּערְגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶער אַנְדֶערֶער זַייט.
33
אָבֶּער אֵיינֶער אַ שׁוֹמְרוֹנִי, בְּעֵת עֶר הָאט גֶערַייזְט, אִיז גֶעקוּמֶען וואוּ עֶר אִיז גֶעוֶוען; אוּן אַז עֶר הָאט אִים גֶעזֶען, הָאט אִים אָנְגֶענוּמֶען אַ רַחֲמָנוּת,
34
אוּן עֶר אִיז צוּגֶעגַאנְגֶען צוּ אִים, אוּן הָאט פַארְבּוּנְדְן זַיינֶע וואוּנְדְן, אוּן אַרוֹיפְגֶעגָאסְן אוֹיף זֵיי אֵייל אוּן וַויין, אוּן עֶר הָאט אִים אַרוֹיפְגֶעזֶעצְט אוֹיף זַיין אֵייגֶענֶער בְּהֵמָה, אוּן הָאט אִים גֶעבְּרַאכְט אִין אַן אַכְסַנְיָא אַרַיין, אוּן הָאט פַאר אִים גֶעזָארְגְט.
35
אוּן אוֹיף מָארְגְן הָאט עֶר אַרוֹיסְגֶענוּמֶען צְוֵויי דִינָרִים, אוּן הָאט זֵיי גֶעגֶבְּן דֶעם בַּעַל־אַכְסַנְיָא, אוּן גֶעזָאגְט: גִיבּ אַכְטוּנְג אוֹיף אִים, אוּן וִויפְל מֶער דוּ וֶועסְט אוֹיסְגֶעבְּן, וֶועל אִיךְ דִיר בַּאצָאלְן, וֶוען אִיךְ וֶועל צוּרִיקְקוּמֶען.
36
וֶוער פוּן דִי דָאזִיקֶע דְרַיי, מֵיינְסְטוּ, הָאט זִיךְ אַרוֹיסְגֶעוִויזְן פַאר אַ חַבֵר צוּ אִים, וָואס אִיז אַרַיינְגֶעפַאלְן צְוִוישְׁן דִי גַזְלָנִים?
37
הָאט עֶר גֶעזָאגְט: דֶער, וָואס הָאט אוֹיף אִים רַחֲמָנוּת גֶעהַאט. אוּן יֵשׁוּעַ הָאט צוּ אִים גֶעזָאגְט: גֵיי, אוּן טוּ דוּ אוֹיךְ אַזוֹי.
38
אוּן עֶס אִיז גֶעוֶוען, בְּעֵת זֵיי זֶענֶען גֶעגַאנְגֶען אִין וֶועג, אִיז עֶר גֶעקוּמֶען אִין אֵיינֶעם אַ דָארְף אַרַיין; אוּן אַ פְרוֹי מִיטְן נָאמֶען מַרְתָּא הָאט אִים אוֹיפְגֶענוּמֶען אִין אִיר הוֹיז.
39
אוּן זִי הָאט גֶעהַאט אַ שְׁוֶועסְטֶער, וָואס הָאט גֶעהֵייסְן מִרְיָם, וָואס הָאט זִיךְ גֶעזֶעצְט צוּ דֶעם הַארְס פִיס, אוּן הָאט זִיךְ צוּגֶעהֶערְט צוּ זַיין תּוֹרָה.
40
מַרְתָּא אִיז אָבֶּער גֶעוֶוען פַארְנוּמֶען מִיט דֶעם פִיל בַּאדִינֶען; אוּן זִי אִיז צוּגֶעגַאנְגֶען, אוּן הָאט גֶעזָאגְט: הַאר, טוּט דִיךְ נִישְׁט אַרְן, וָואס מַיין שְׁוֶועסְטֶער הָאט מִיךְ אִיבֶּערְגֶעלָאזְן צוּ דִינֶען אַלֵיין? זָאג אִיר דֶערִיבֶּער, אַז זִי זָאל מִיר הֶעלְפְן.
41
אוּן דֶער הַאר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן צוּ אִיר גֶעזָאגְט: מַרְתָּא, מַרְתָּא, דוּ זָארְגְסְט אוּן דַאגֶהסְט זִיךְ אִיבֶּער אַ סַך זַאכְן;
42
אַיין זַאך אִיז אָבֶּער נֵייטִיק, אוּן מִרְיָם הָאט זִיךְ אוֹיסְדֶערְוֵויילְט דֶעם גוּטְן חֵלֶק, וָואס וֶועט פוּן אִיר נִישְׁט אַוֶועקְגֶענוּמֶען וֶוערְן.