Yiddish
Hebrew
אידיש
1 דֶעמָאלְט זֶענֶען צוּ יֵשׁוּעַ גֶעקוּמֶען פְּרוּשִׁים אוּן סוֹפְרִים פוּן יְרוּשָׁלַיִם, אוּן הָאבְּן גֶעזָאגְט: 2 פַארְוָואס זֶענֶען דַיינֶע תַּלְמִידִים עוֹבֵר אוֹיף דֶער מְסוֹרָה פוּן דִי זְקֵנִים? וָוארִים זֵיי מַאכְן נִיט קֵיין נְטִילַת־יָדָיִם, בְּעֵת זֵיי עֶסְן בְּרוֹיט. 3 אוּן עֶר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: הַלמַאי זֶענְט אִיר אוֹיךְ עוֹבֵר אוֹיף גָאטְס גֶעבָּאט צוּלִיבּ אַייעֶר דִין? 4 וָוארִים גָאט הָאט גֶעזָאגְט: גִיבּ אָפּ כָּבוֹד דַיין פָאטֶער אוּן דַיין מוּטֶער, אוּן דֶער, וָואס שֶׁעלְט פָאטֶער, אָדֶער מוּטֶער, זָאל בַּאשְׁטִימְטֶערְהֵייט גֶעטֵייט וֶוערְן. 5 אָבֶּער אִיר זָאגְט: וֶוער סֶע זָאגְט צוּ זַיין פָאטֶער, אָדֶער מוּטֶער: אַ קָרְבָּן אִיז דָאס, וָואס דוּ וָואלְטְסְט גֶעקָאנְט הַנָאה הָאבְּן פוּן מִיר, דֶער אִיז מֶער נִיט מְחוּיָב צוּ אַכפֶּערְן זַיין פָאטֶער, אָדֶער מוּטֶער. 6 אוּן דֶערְמִיט הָאט אִיר מְבַטֵל גֶעוֶוען גָאטְס וָוארְט צוּלִיבּ אַייעֶר דִין. 7 אִיר חוֹנפִים! גוּט הָאט יְשַׁעְיָהוּ אוֹיף אַייךְ נְבִיאוֹת גֶעזָאגְט, בְּעֵת עֶר הָאט גֶעזָאגְט: 8 דָאס דָאזִיקֶע פָאלְק גִיט מִיר אָפּ כָּבוֹד מִיט זֵיינֶע לִיפְּן, אָבֶּער זַיין הַארְץ אִיז וַוייט פוּן מִיר; 9 אוּן אוּמְזִיסְט טְוּעֶן זֵיי מִיךְ דִינֶען, מִיט לֶערְנֶען אַיינְגֶעחַזְרְטֶע מִצְוֹות פוּן מֶענְטְשְׁן. 10 אוּן עֶר הָאט צוּ זִיךְ גֶערוּפְן דָאס פָאלְק, אוּן הָאט צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: הֶערְט, אוּן פַארְשְׁטֵייט: 11 נִיט דָאס, וָואס גֵייט אַרַיין אִין מוֹיל, אִיז מְטַמֵא דֶעם מֶענְטְשְׁן, נַייעֶרְט דָאס, וָואס קוּמְט אַרוֹיס פוּן מוֹיל, אָט־דָאס אִיז מְטַמֵא דֶעם מֶענְטְשְׁן. 12 דֶעמָאלְט הָאבְּן גֶענֶעעֶנְט דִי תַּלְמִידִים, אוּן הָאבְּן צוּ אִים גֶעזָאגְט: וֵוייסְטוּ, אַז דִי פְּרוּשִׁים הָאבְּן זִיךְ גֶעפִילְט גֶעטְרָאפְן, וֶוען זֵיי הָאבְּן דָאס גֶעהֶערְט? 13 אָבֶּער עֶר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן גֶעזָאגְט: יֶעדֶע פְלַאנְץ, וָואס מַיין פָאטֶער אִין הִימְל הָאט נִיט גֶעפְלַאנְצְט, וֶועט אוֹיסְגֶעוָוארְצְלְט וֶוערְן. 14 לָאזְט זֵיי גֵיין; זֵיי זֶענֶען בְּלִינְדֶע פִירֶער פוּן בְּלִינְדֶע. אוּן אוֹיבּ אַ בְּלִינְדֶער פִירְט אַ בְּלִינְדן, פַאלְן זֵיי בֵּיידֶע אַרַיין אִין אַ גְרוּבּ. 15 הָאט פֶּעטְרוֹס גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן, צוּ אִים גֶעזָאגְט: בַּאשֵׁייד אוּנְדז דָאס מָשָׁל. 16 אוּן עֶר הָאט גֶעזָאגְט: הָאט אִיר נָאךְ אַלְץ נִיט קֵיין שֵׂכְל? 17 פַארְשְׁטֵייט אִיר נִיט, אַז אַלְץ, וָואס קוּמְט אִין מוֹיל אַרַיין, גֵייט אִין מָאגְן, אוּן וֶוערְט אַרוֹיסְגֶעוָוארְפְן אִין בֵּית־הַכִּיסֵא? 18 אָבֶּער דָאס, וָואס גֵייט אַרוֹיס פוּן מוֹיל, קוּמְט פוּן הַארְצְן, אוּן דָאס מַאכְט מְטַמֵא דֶעם מֶענְטְשְׁן. 19 וָוארִים פוּן הַארְצְן קוּמֶען אַרוֹיס בֵּייזֶע מַחְשָׁבוֹת, רְצִיחָה, נִיאוּף, זְנוּת, גְנֵבָה, פַאלְשֶׁע עֵדוּת, אוּן לֶעסְטֶערוּנְג. 20 אָט דָאס אִיז מְטַמֵא דֶעם מֶענְטְשְׁן; אָבֶּער צוּ עֶסְן אָן אַ נְטִילַת־יָדָיִם אִיז נִיט מְטַמֵא דֶעם מֶענְטְשְׁן.
21 אוּן יֵשׁוּעַ אִיז אַרוֹיסְגֶעגַאנְגֶען פוּן דָארְטְן, אוּן אִיז גֶעקוּמֶען אִין דִי קָאנְטְן פוּן צוּר אּוּן צִידוֹן. 22 אוּן אָט אִיז אַ כְּנַענִישֶׁע פְרוֹי אַרוֹיסְגֶעקוּמֶען פוּן יֶענֶע גֶעמַארְקְן, אוּן הָאט גֶעשְׁרִיגְן: הָאבּ רַחֲמָנוּת אוֹיף מִיר, הַאר, בֶּן־דָוִד! מַיין טָאכְטֶער וֶוערְט בִּיטֶער גֶעפְּלָאגְט פוּן אַ בֵּייזְן רוּחַ. 23 אָבֶּער עֶר הָאט אִיר נִיט גֶעעֶנְטְפֶערְט קֵיין וָוארְט. אוּן זֵיינֶע תַּלְמִידִים הָאבְּן גֶענֶעעֶנְט, אוּן אִים גֶעבֶּעטְן: שִׁיק זִי אַוֶועק, וַוייל זִי שְׁרַייט אוּנְדז נָאךְ. 24 אָבֶּער עֶר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן גֶעזָאגְט: אִיךְ בִּין נָאר גֶעשִׁיקְט גֶעוָוארְן צוּ דִי פַארְלוֹירֶענֶע שָׁאף פוּן דֶעם בֵּית יִשְׂרָאֵל. 25 אָבֶּער זִי הָאט גֶענֶעעֶנְט, אוּן הָאט זִיךְ גֶעבּוּקְט פַאר אִים אוּן גֶעזָאגְט: הַאר, הֶעלְף מִיר! 26 אּוּן עֶר הָאט גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן גֶעזָאגְט: עֶס אִיז נִיט רֶעכְט צוּ נֶעמֶען דָאס בְּרוֹיט פוּן דִי קִינְדֶער אוּן עֶס וַוארְפְן פַאר דִי הִינְט. 27 אָבֶּער זִי הָאט גֶעזָאגְט: יָא, הַאר; נָאר דִי הִינְט עֶסְן אוֹיךְ דִי בְּרֶעקְלֶעך, וָואס פַאלְן אַראָפּ פוּן דֶעם טִישׁ פוּן זֵייעֶרֶע הַארְן. 28 דֶעמָאלְט הָאט יֵשׁוּעַ גֶעעֶנְטְפֶערְט, אוּן צוּ אִיר גֶעזָאגְט: אָ אִשָׁה, גְרוֹיס אִיז דַיין אֶמוּנָה! זָאל דִיר זַיין אַזוֹי וִוי דוּ וִוילְסְט. אוּן אִיר טָאכְטֶער אִיז גֶעהֵיילְט גֶעוָוארְן אִין יֶענֶער שָׂעָה.
29 אוּן יֵשׁוּעַ אִיז פוּן דָארְטְן אַוֶועקְגֶעגַאנְגֶען, אוּן הָאט זִיךְ דֶערְנֶענְטֶערְט צוּם יַם פוּן גָלִיל; אוּן עֶר אִיז אַרוֹיפְגֶעגַאנְגֶען אוֹיף דֶעם בַּארְג, אוּן הָאט זִיךְ דָארְטְן אַנִידֶערְגֶעזֶעצְט. 30 אוּן אָט אִיז צוּ אִים גֶעקוּמֶען אַ גְרוֹיסֶער הַמוֹן מֶענְטְשְׁן, וָואס הָאט גֶעהַאט מִיט זִיךְ לָאמֶע, בְּלִינְדֶע, שְׁטוּמֶע, גֶעמוּמְטֶע, אוּן אַ סַך אַנְדֶערֶע, אוּן זֵיי הָאבְּן זֵיי אַנִידֶערְגֶעלֵייגְט פַאר זֵיינֶע פִיס, אוּן עֶר הָאט זֵיי גֶעהֵיילְט, 31 אַזוֹי, אַז דָאס פָאלְק הָאט זִיךְ גֶעחִידוּשְׁט, בְּעֵת זֵיי הָאבְּן גֶעזֶען דִי שְׁטוּמֶע רֶעדְן, דִי גֶעמוּמְטֶע גֶעזוּנְט, דִי לָאמֶע גֵיין, אוּן דִי בְּלִינְדֶע זֶען; אוּן זֵיי הָאבְּן גֶעלוֹיבְּט דֶעם גָאט פוּן יִשְׂרָאֵל.
32 אוּן יֵשׁוּעַ הָאט צוּ זִיךְ גֶערוּפְן זַיינֶע תַּלְמִידִים, אוּן גֶעזָאגְט: עֶס אִיז מִיר אַ רַחֲמָנוּת אוֹיפְן פָאלְק, וָוארִים זֵיי זֶענֶען מִיט מִיר שׁוֹין דְרַיי טֶעג, אוּן הָאבְּן נִיט וָואס צוּ עֶסְן; אוּן אִיךְ וִויל זֵיי נִיט אַוֶועקְשִׁיקְן הוּנְגֶערִיק, טָאמֶער וֶועלְן זֵיי חַלֶשְׁן אוֹיפְן וֶועג. 33 הָאבְּן דִי תַּלְמִידִים צוּ אִים גֶעזָאגְט: פוּן וַואנֶען זָאלְן מִיר נֶעמֶען אַזוֹיפִיל בְּרוֹיט אִין דֶער מִדְבָּר, כְּדֵי צוּ זֶעטִיקְן אַזַא גְרוֹיסְן עוֹלָם? 34 הָאט יֵשׁוּעַ צוּ זֵיי גֶעזָאגְט: וִויפְל לַאבְּן בְּרוֹיט הָאט אִיר? זָאגְן זֵיי: זִיבְּן, אוּן עֶטְלֶעכֶע קְלֵיינֶע פִישְׁלֶעך. 35 אוּן עֶר הָאט גֶעהֵייסְן דֶעם עוֹלָם זִיךְ אַנִידֶערְזֶעצְן אוֹיף דֶער עֶרְד, 36 אוּן הָאט גֶענוּמֶען דִי זִיבְּן בְּרוֹיט אוּן דִי פִישׁ, אוּן נָאכְדֶעם וִוי עֶר הָאט אַ בְּרָכָה גֶעמַאכְט, הָאט עֶר זֵיי אִיבֶּערְגֶעבְּרָאכְן, אוּן דֶערְלַאנְגְט דִי תַּלְמִידִים, אוּן דִי תַּלְמִידִים דֶעם פָאלְק. 37 אוּן זֵיי הָאבְּן אַלֶע גֶעגֶעסְן אוּן זֶענֶען זַאט גֶעוָוארְן; אוּן זֵיי הָאבְּן צוּנוֹיפְגֶעקְלִיבְּן פוּן דִי אִיבֶּערְגֶעבְּלִיבֶּענֶע בְּרֶעקְלֶעך, זִיבְּן פוּלֶע קֶערְבּ. 38 אוּן דִי, וָואס הָאבְּן גֶעגֶעסְן, זֶענֶען גֶעוֶוען פִיר טוֹיזְנְט מַאן, אַחוּץ וַוייבֶּער אוּן קִינְדֶער. 39 אוּן עֶר הָאט אָפּגֶעלָאזְט דָאס פָאלְק, אוּן אִיז אַרַיינְגֶעגַאנְגֶען אִין אַ שִׁיף, אוּן אִיז גֶעקוּמֶען אִין דִי גֶעמַארְקְן פוּן מָגָדוֹן.
עברית
1 אָז בָּאוּ לִפְנֵי יֵשׁוּעַ פְּרוּשִׁים וְסוֹפְרִים מִירוּשָׁלַיִם לֵאמֹר׃ 2 מַדּוּעַ יַעַזְבוּ תַלְמִידֶיךָ אֵת קַבָּלַת הַזְּקֵנִים כִּי לֹא יִרְחֲצוּ אֶת־יְדֵיהֶם לַאֲכִילַת לָחֶם׃ 3 וַיַּעַן וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם וּמַדּוּעַ תַּעַזְבוּ גַם־אַתֶּם אֶת־מִצְוַת אֱלֹהִים בַּעֲבוּר קַבָּלַתְכֶם׃ 4 כִּי אֱלֹהִים צִוָּה לֵאמֹר כַּבֵּד אֶת־אָבִיךָ וְאֶת־אִמֶּךָ וּמְקַלֵּל אָבִיו וְאִמּוֹ מוֹת יוּמָת׃ 5 וְאַתֶּם אֹמְרִים אִישׁ כִּי־יֹאמַר לְאָבִיו אוֹ לְאִמּוֹ קָרְבָּן כָּל־הֲנָאָה אֲשֶׁר תֶּהֱנֶה מִמֶּנִּי הֲרֵי זֶה נֶדֶר׃ 6 וְאֵין עָלָיו לְכַבֵּד עוֹד אֶת־אָבִיו וְאֶת־אִמּוֹ וְהֵפַרְתֶּם אֶת־מִצְוַת אֱלֹהִים בְּקַבָּלַתְכֶם׃ 7 חַנְפֵי־לֵב הֵיטֵב נִבָּא עֲלֵיכֶם יְשַׁעְיָהוּ לֵאמֹר׃ 8 כִּי נִגַּשׁ הָעָם הַזֶּה בְּפִּיו וּבִשְׂפָתָיו כִּבְּדוּנִי וְלִבּוֹ רִחַק מִמֶּנִּי׃ 9 וְתֹהוּ יִרְאָתָם אֹתִי מִצְוֹת אֲנָשִׁים מְלַמְּדִים׃ 10 וַיִּקְרָא אֶל־הָעָם וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם שִׁמְעוּ וְהַשְׂכִּילוּ׃ 11 אֲשֶׁר יָבֹא אֶל־תּוֹךְ הַפֶּה לֹא יְטַמֵּא אֶת־הָאָדָם אֶפֶס אֲשֶׁר יֵצֵא מִתּוֹךְ הַפֶּה הוּא יְטַמֵּא אֶת־הָאָדָם׃ 12 וַיִּגְּשׁוּ אֵלָיו תַּלְמִידָיו וַיֹּאמְרוּ הֲיָדַעְתָּ כִּי נִכְשְׁלוּ הַפְּרוּשִׁים בְּשָׁמְעָם הַדָּבָר הַזֶּה׃ 13 וַיַּעַן וַיֹּאמַר כָּל־מַטָּע אֲשֶׁר אָבִי בַּשָּׁמַיִם לֹא נְטָעוֹ יְשֹׁרָשׁ׃ 14 הַנִּיחוּ לָהֶם הֵם עִוְרִים מְנַהֲלִים לְעִוְרִים וְכִי עִוֵּר מְנַהֵל לְעִוֵּר שְׁנֵיהֶם יִפְּלוּ אֶל־הַבּוֹר׃ 15 וַיַּעַן פֶּטְרוֹס וַיֹּאמֶר אֵלָיו בָּאֶר־לָנוּ אֶת־הַמָּשָׁל הַזֶּה׃ 16 וַיֹּאמַר יֵשׁוּעַ הֲכִי גַם־אַתֶּם עוֹד בִּבְלִי בִינָה׃ 17 הֲלֹא תַשְׂכִּילוּ כִּי כָל־אֲשֶׁר יָבֹא אֶל־תּוֹךְ הַפֶּה יֵרֵד אֶל־הַכָּרֵשׂ וּמִשָּׁם יֵצֵא הַפַּרְשְׁדֹנָה׃ 18 אַךְ הַיֹּצֵא מִתּוֹךְ הַפֶּה יָבֹא מִתּוֹךְ הַלֵּב וְהוּא יְטַמֵּא אֶת־הָאָדָם׃ 19 כִּי מִתּוֹךְ הַלֵּב יֵצְאוּ יִצְרֵי מַחְשְׁבוֹת רָעוֹת רָצֹחַ נָאֹף וְזָנֹה גָּנֹב עֵדוּת שֶׁקֶר וְגִדּוּפִים׃ 20 אֵלֶּה הֵם אֲשֶׁר יְטַמְּאוּ אֶת־הָאָדָם אַךְ אָכוֹל בְּיָדַיִם אֲשֶׁר לֹא רֻחֲצוּ לֹא יְטַמֵּא אֶת־הָאָדָם׃
21 וַיֵּצֵא יֵשׁוּעַ מִשָּׁם וַיָּבֹא אֶל־גְּלִילוֹת צוֹר וְצִידוֹן׃ 22 וְהִנֵּה אִשָּׁה כְּנַעֲנִית יֹצֵאת מִגְּבוּלוֹת הָהֵם וַתִּצְעַק אֵלָיו לֵאמֹר חָנֵּנִי אֲדֹנִי בֶּן־דָּוִד בִּתִּי רוּחַ רָעָה בָּהּ וְעָנְיָהּ מֹרֶה מְאֹד׃ 23 וְלֹא־עָנָה אֹתָהּ דָּבָר וַיִּגְּשׁוּ תַלְמִידָיו וַיְבַקְשׁוּ מִלְּפָנָיו לֵאמֹר שַׁלַּח אֹתָהּ כִּי־צֹעֶקֶת הִיא אַחֲרֵינוּ׃ 24 וַיַּעַן וַיֹּאמַר לֹא שֻׁלַּחְתִּי כִּי אִם־לְצֹאן אֹבְדוֹת לְבֵית יִשְׂרָאֵל׃ 25 וְהִיא בָאָה וַתִּשְׁתַּחוּ לוֹ לֵאמֹר הוֹשִׁיעָה לִּי אֲדֹנִי׃ 26 וַיַּעַן וַיֹּאמַר לֹא־נָכוֹן לָקַחַת אֶת־לֶחֶם הַבָּנִים וּלְהַשְׁלִיכוֹ לִפְנֵי הַכְּלָבִים׃ 27 וַתֹּאמַר כֵּן אֲדֹנִי אֶפֶס גַּם־הַכְּלָבִים יֹאכְלוּן מִן־הַפְּתוֹתִים הַנֹּפְלִים מֵעַל־שֻׁלְחַן אֲדֹנֵיהֶם׃ 28 וַיַּעַן יֵשׁוּעַ וַיֹּאמֶר אֵלֶיהָ אִשָּׁה גְּדוֹלָה אֱמוּנָתֵךְ יְהִי־לָךְ כַּאֲשֶׁר עִם־לְבָבֵךְ וַתֵּרָפֵא בִתָּהּ בָּעֵת הַהִיא׃
29 וַיַּעֲבֹר יֵשׁוּעַ מִשָּׁם וַיָּבֹא עַל־יַד יַם הַגָּלִיל וַיַּעַל אֶל־הָהָר וַיֵּשֶׁב שָׁם׃ 30 וַיָּבֹאוּ לְפָנָיו הֲמוֹן עַם־רָב וְעִמָּהֶם פִּסְחִים עִוְרִים חֵרְשִׁים נִדְכָּאִים וְרַבִּים כְּמוֹהֶם וַיַּצִּיגוּם לְרַגְלֵי יֵשׁוּעַ וְהוּא רִפָּא אֹתָם׃ 31 וְהָעָם כֵּן תָּמְהוּ בִּרְאוֹתָם הָאִלְּמִים מְדַבְּרִים הַנִּדְכָּאִים נִרְפָּאִים הַפִּסְחִים הֹלְכִים וְהַעִוְרִים רֹאִים וַיִּתְּנוּ כָבוֹד לֵאלֹהֵי יִשְׂרָאֵל׃
32 וַיִּקְרָא יֵשׁוּעַ אֶל־תַּלְמִידָיו וַיֹּאמַר מָלֵאתִי רַחֲמִים עַל־הָעָם כִּי עָמְדוּ עִמָּדִי זֶה שְׁלֹשֶׁת יָמִים וְאֵין לָהֶם מַה־לֶּאֱכֹל וְאֵין אֶת־נַפְשִׁי לְשַׁלְּחָם רְעֵבִים פֶּן־יִתְעַלְּפוּ בַּדָּרֶךְ׃ 33 וַיֹּאמְרוּ אֵלָיו תַּלְמִידָיו מֵאַיִן לָנוּ דֵּי־לֶחֶם בַּמִּדְבָר לְהַשְׂבִּיעַ הָמוֹן רָב כָּמֹהוּ׃ 34 וַיֹּאמֶר יֵשׁוּעַ אֲלֵיהֶם כַּמָּה לָכֶם לָחֶם וַיֹּאמְרוּ שִׁבְעָה וּמְעַט דָּגִים קְטַנִּים׃ 35 וַיְצַו אֶת־הֲמוֹן הָעָם לָשֶׁבֶת עַל־הָאָרֶץ׃ 36 וַיִּקַּח אֶת־שִׁבְעַת הַלֶּחֶם וְאֶת־הַדָּגִים וַיְבָרֵךְ וַיִּפְרֹס וַיִּתֵּן אֶל־תַּלְמִידָיו וְהַתַּלְמִידִים אֶל־הֲמוֹן הָעָם׃ 37 וַיֹּאכְלוּ כֻלָּם וַיִּשְׂבָּעוּ וַיִּשְׂאוּ אֶת־הַפְּתוֹתִים הַנּוֹתָרִים שִׁבְעָה סַלִּים מְלֵאִים׃ 38 וְהָאֹכְלִים הָיוּ אַרְבַּעַת אַלְפֵי אִישׁ מִלְּבַד נָשִׁים וָטָף׃ 39 אָז שִׁלַּח אֶת־הֲמוֹן הָעָם וְהוּא יָרַד בָּאֳנִיָּה וַיָּבֹא גְּבוּלֹת מָגָדוֹן׃