Yiddish
Hebrew
אידיש
1 און דאָס גאַנצע פֿאָלק פֿון יהודה האָט גענומען עוּזִיָהון, װאָס איז געװען זעכצן יאָר אַלט, און זײ האָבן אים געמאַכט פֿאַר אַ מלך אױף דעם אָרט פֿון זײַן פֿאָטער אמציהון. 2 ער האָט אַרומגעבױט אילות און האָט זי אומגעקערט צו יהודה, נאָך דעם װי דער מלך האָט געלײגט מיט זײַנע עלטערן.
3 זעכצן יאָר איז עוּזִיָהו אַלט געװען, אַז ער איז געװאָרן מלך, און צװײ און פֿופֿציק יאָר האָט ער געקיניגט אין ירושלים. און דער נאָמען פֿון זײַן מוטער איז געװען יכָליה פֿון ירושלים. 4 און ער האָט געטאָן װאָס איז רעכטפֿאַרטיק און די אױגן פֿון גאָט, אַזױ װי אַלץ װאָס זײַן פֿאָטער אמציהו האָט געטאָן. 5 און ער האָט זיך אָפּגעלײגט אױף זוכן גאָט אין די טעג פֿון זכַריָהון, װאָס איז געװען פֿאַרשטאַנדיק אין דער זעונג פֿון גאָט; און אין די טעג װאָס ער האָט געזוכט יהוה האָט מיט אים גאָט באַגליקט. 6 און ער איז אַרױסגעגאַנגען און האָט מלחמה געהאַלטן מיט די פּלישתּים, און האָט אײַנגעבראָכן די מױער פֿון גת, און די מױער פֿון יבֿנה, און די מױער פֿון אַשדוד, און געבױט שטעט אַרום אַשדוד, און צװישן די פּלישתּים. 7 און גאָט האָט אים געהאָלפֿן אַקעגן די פּלישתּים, און אַקעגן די אַראַבער, װאָס זײַנען געזעסן אין גור-בעל, און די מעונים. 8 און די עמונים האָבן געגעבן מתּנות צו עוּזִיָהו; און זײַן שם איז געגאַנגען ביז מע קומט קײן מצרַיִם, װאָרום ער איז געװען שטאַרק ביז גאָר. 9 און עוּזִיָהו האָט געבױט טורעמס אין ירושלים בײַם װינקלטױער, און בײַם טױער פֿון טאָל, און בײַם עק, און ער האָט זײ בעפֿעסטיקט. 10 און ער האָט געבױט טורעמס אין דער מדבר, און האָט אױסגעהאַקט פֿיל ברונעמער, װאָרום ער האָט געהאַט פֿיל פֿי אי אין דער נידערונג, אי אין דעם פֿלאַכלאַנד; [און ער האָט געהאַט] אַקערלײַט און גערטענירער אױף די בערג, און אין כַּרמל, װאָרום ער איז געװען אַ ליבהאַבער פֿון ערד. 11 און עוּזִיָהו האָט געהאַט אַ חיל פֿון קריגסלײַט װאָס זײַנען אַרױסגעגאַנגען אױף מלחמה אין מחנות, לױט דעם מספּר פֿון זײער צײלונג דורך דער האַנט פֿון יעיִאל דעם שרײַבער, און מעשׂיהו דעם אױפֿזעער, אונטער דער האַנט פֿון חַנַניָהון, אײנעם פֿון די האַרן פֿון מלך. 12 די גאַנצע צאָל פֿון די הױפּטן פֿון פֿאָטערהײַזער, די העלדישע גיבורים, איז געװען צװײ טױזנט און זעקס הונדערט. 13 און אונטער זײער האַנט איז געװען אַ קריגס-חיל פֿון דרײַ הונדערט טױזנט און זיבן טױזנט פֿון פֿינף הונדערט װאָס האָבן געהאַלטן מלחמה מיט שטאַרקן כּוח, צו העלפֿן דעם מלך אַקעגן דעם פֿײַנט. 14 און עוּזִיָהו האָט צוגעגרײט פֿאַר זײ, פֿאַר דעם גאַנצן חיל, שילדן, און שפּֿיזן, און קיװערס, און פּאַנצערס, און בױגנס, און שלײַדערשטײנער. 15 און ער האָט געמאַכט אין ירושלים קונציקע געשטעלן, אױסגעטראַכט פֿון אַ מײנסטער, צו זײַן אױף די טורעמס און אױף די שפּיצן, אױף צו שיסן מיט פֿײַלן און מיט גרױסע שטײנער; און זײַן שם איז אַרױסגעגאַנגען ביז אין מרחקים, װאָרום ער איז װוּנדערלעך געהאָלפֿן געװאָרן, ביז ער איז געװאָרן שטאַרק. 16 אָבער װי ער איז שטאַרק געװאָרן, האָט זײַן האַרץ זיך דערהױבן ביז צום פֿאַרדאָרבן װערן, און ער האָט געפֿעלשט אָן יהוה זײַן גאָט, און ער איז אַרײַנגעגאַנגען אין היכל פֿון גאָט צו רײכערן אױף דעם מזבח פֿאַר װײַרױך. 17 איז אַרײַנגעגאַנגען נאָך אים עזריָהו דער כּהן, און מיט אים אַכציק כּהנים פֿון גאָט, העלדישע יונגען, 18 און זײ האָבן זיך געשטעלט פֿאַר דעם מלך עוזיהו, און זײ האָבן צו אים געזאָגט: ניט פֿאַר דיר, עוזיהו, איז רײכערן צו גאָט, נאָר פֿאַר די כּהנים, די קינדער פֿון אַהרן, װאָס זײַנען געהײליקט אױף צו רײכערן. גײ אַרױס פֿון הײליקטום, װאָרום דו האָסט געפֿעלשט, און דאָס װעט דיר ניט זײַן צום כּבֿוד בײַ גאָט דעם האַר. 19 האָט עוזיהו געצערנט; און אין זײַן האַנט איז געװען אַ רײכערפֿאַן אױף צו רײכערן; און װי ער האָט געצערנט אױף די כּהנים, אַזױ האָט אַ צָרעת אױסגעבראָכן אױף זײַן שטערן, פֿאַר די כּהנים אין גאָטס הױז, לעבן דעם מזבח פֿאַר װײַרױך. 20 און עזריָהו דער כּהן־גדול און אַלע כּהנים האָבן זיך אומגעקוקט, ערשט ער איז מצורע אױף זײַן שטערן; האָבן זײ אים אױף גיך אַװעקגענומען פֿון דאָרטן, און אױך ער האָט זיך געײַלט אַרױסצוגײן, װײַל גאָט האָט אים געפּלאָגט. 21 און דער מלך עוזיהו איז געװען מצורע ביז דעם טאָג פֿון זײַן טױט; און ער איז געזעסן אין אַן אָפּגעזונדערטן הױז, אַ מצורע; װאַרום ער איז אָפּגעשניטן געװאָרן פֿון גאָטס הױז. און זײַן זון יותם איז געװען איבער דעם מלכס הױז; ער האָט געמישפּט דאָס פֿאָלק פֿון לאַנד. 22 און די איבעריקע זאַכן װעגן עוזיהון, די ערשטע אַזױ װי די לעצטע, האָט באַשריבן ישעיָהו הנבֿיא דער זון פֿון אַמוצן. 23 און עוזיהו האָט זיך געלײגט מיט זײַנע עלטערן, און מע האָט אים באַגראָבן בײַ זײַנע עלטערן אין דעם קבֿר-פֿעלד פֿון די מלכים, װאָרום זײ האָבן געזאָגט: ער איז אַ מצורע. און זײַן זון יותם איז געװאָרן מלך אױף זײַן אָרט.
עברית
1 וַיִּקְח֞וּ כָּל־עַ֤ם יְהוּדָה֙ אֶת־עֻזִּיָּ֔הוּ וְה֕וּא בֶּן־שֵׁ֥שׁ עֶשְׂרֵ֖ה שָׁנָ֑ה וַיַּמְלִ֣יכוּ אֹת֔וֹ תַּ֖חַת אָבִ֥יו אֲמַצְיָֽהוּ׃ 2 ה֚וּא בָּנָ֣ה אֶת־אֵיל֔וֹת וַיְשִׁיבֶ֖הָ לִֽיהוּדָ֑ה אַחֲרֵ֥י שְׁכַֽב־הַמֶּ֖לֶךְ עִם־אֲבֹתָֽיו׃   פ
3 בֶּן־שֵׁ֨שׁ עֶשְׂרֵ֤ה שָׁנָה֙ עֻזִּיָּ֣הוּ בְמָלְכ֔וֹ וַחֲמִשִּׁ֤ים וּשְׁתַּ֙יִם֙ שָׁנָ֔ה מָלַ֖ךְ בִּירוּשָׁלָ֑͏ִם וְשֵׁ֣ם אִמּ֔וֹ יכיליה מִן־יְרוּשָׁלָֽ͏ִם׃ 4 וַיַּ֥עַשׂ הַיָּשָׁ֖ר בְּעֵינֵ֣י יְהוָ֑ה כְּכֹ֥ל אֲשֶׁר־עָשָׂ֖ה אֲמַצְיָ֥הוּ אָבִֽיו׃ 5 וַיְהִי֙ לִדְרֹ֣שׁ אֱלֹהִ֔ים בִּימֵ֣י זְכַרְיָ֔הוּ הַמֵּבִ֖ין בִּרְאֹ֣ת הָאֱלֹהִ֑ים וּבִימֵי֙ דָּרְשׁ֣וֹ אֶת־יְהוָ֔ה הִצְלִיח֖וֹ הָאֱלֹהִֽים׃   ס 6 וַיֵּצֵא֙ וַיִּלָּ֣חֶם בַּפְּלִשְׁתִּ֔ים וַיִּפְרֹ֞ץ אֶת־ח֣וֹמַת גַּ֗ת וְאֵת֙ חוֹמַ֣ת יַבְנֵ֔ה וְאֵ֖ת חוֹמַ֣ת אַשְׁדּ֑וֹד וַיִּבְנֶ֣ה עָרִ֔ים בְּאַשְׁדּ֖וֹד וּבַפְּלִשְׁתִּֽים׃ 7 וַיַּעְזְרֵ֨הוּ הָֽאֱלֹהִ֜ים עַל־פְּלִשְׁתִּ֧ים וְעַל־הערביים הַיֹּשְׁבִ֥ים בְּגוּר־בָּ֖עַל וְהַמְּעוּנִֽים׃ 8 וַיִּתְּנ֧וּ הָֽעַמּוֹנִ֛ים מִנְחָ֖ה לְעֻזִּיָּ֑הוּ וַיֵּ֤לֶךְ שְׁמוֹ֙ עַד־לְב֣וֹא מִצְרַ֔יִם כִּ֥י הֶחֱזִ֖יק עַד־לְמָֽעְלָה׃ 9 וַיִּ֨בֶן עֻזִּיָּ֤הוּ מִגְדָּלִים֙ בִּיר֣וּשָׁלִַ֔ם עַל־שַׁ֧עַר הַפִּנָּ֛ה וְעַל־שַׁ֥עַר הַגַּ֖יְא וְעַל־הַמִּקְצ֑וֹעַ וַֽיְחַזְּקֵֽם׃ 10 וַיִּ֨בֶן מִגְדָּלִ֜ים בַּמִּדְבָּ֗ר וַיַּחְצֹב֙ בֹּר֣וֹת רַבִּ֔ים כִּ֤י מִקְנֶה־רַּב֙ הָ֣יָה ל֔וֹ וּבַשְּׁפֵלָ֖ה וּבַמִּישׁ֑וֹר אִכָּרִ֣ים וְכֹֽרְמִ֗ים בֶּהָרִים֙ וּבַכַּרְמֶ֔ל כִּֽי־אֹהֵ֥ב אֲדָמָ֖ה הָיָֽה׃   ס 11 וַיְהִ֣י לְעֻזִּיָּ֡הוּ חַיִל֩ עֹשֵׂ֨ה מִלְחָמָ֜ה יוֹצְאֵ֧י צָבָ֣א לִגְד֗וּד בְּמִסְפַּר֙ פְּקֻדָּתָ֔ם בְּיַד֙ יעואל הַסּוֹפֵ֔ר וּמַעֲשֵׂיָ֖הוּ הַשּׁוֹטֵ֑ר עַ֚ל יַד־חֲנַנְיָ֔הוּ מִשָּׂרֵ֖י הַמֶּֽלֶךְ׃ 12 כֹּ֠ל מִסְפַּ֞ר רָאשֵׁ֤י הָאָבוֹת֙ לְגִבּ֣וֹרֵי חָ֔יִל אַלְפַּ֖יִם וְשֵׁ֥שׁ מֵאֽוֹת׃ 13 וְעַל־יָדָם֩ חֵ֨יל צָבָ֜א שְׁלֹ֧שׁ מֵא֣וֹת אֶ֗לֶף וְשִׁבְעַ֤ת אֲלָפִים֙ וַחֲמֵ֣שׁ מֵא֔וֹת עוֹשֵׂ֥י מִלְחָמָ֖ה בְּכֹ֣חַ חָ֑יִל לַעְזֹ֥ר לַמֶּ֖לֶךְ עַל־הָאוֹיֵֽב׃ 14 וַיָּכֶן֩ לָהֶ֨ם עֻזִּיָּ֜הוּ לְכָל־הַצָּבָ֗א מָגִנִּ֤ים וּרְמָחִים֙ וְכ֣וֹבָעִ֔ים וְשִׁרְיֹנ֖וֹת וּקְשָׁת֑וֹת וּלְאַבְנֵ֖י קְלָעִֽים׃ 15 וַיַּ֣עַשׂ בִּירוּשָׁלִַ֨ם חִשְּׁבֹנ֜וֹת מַחֲשֶׁ֣בֶת חוֹשֵׁ֗ב לִהְי֤וֹת עַל־הַמִּגְדָּלִים֙ וְעַל־הַפִּנּ֔וֹת לִירוֹא֙ בַּֽחִצִּ֔ים וּבָאֲבָנִ֖ים גְּדֹל֑וֹת וַיֵּצֵ֤א שְׁמוֹ֙ עַד־לְמֵ֣רָח֔וֹק כִּֽי־הִפְלִ֥יא לְהֵעָזֵ֖ר עַ֥ד כִּֽי־חָזָֽק׃ 16 וּכְחֶזְקָת֗וֹ גָּבַ֤הּ לִבּוֹ֙ עַד־לְהַשְׁחִ֔ית וַיִּמְעַ֖ל בַּיהוָ֣ה אֱלֹהָ֑יו וַיָּבֹא֙ אֶל־הֵיכַ֣ל יְהוָ֔ה לְהַקְטִ֖יר עַל־מִזְבַּ֥ח הַקְּטֹֽרֶת׃ 17 וַיָּבֹ֥א אַחֲרָ֖יו עֲזַרְיָ֣הוּ הַכֹּהֵ֑ן וְעִמּ֞וֹ כֹּהֲנִ֧ים לַיהוָ֛ה שְׁמוֹנִ֖ים בְּנֵי־חָֽיִל׃ 18 וַיַּעַמְד֞וּ עַל־עֻזִּיָּ֣הוּ הַמֶּ֗לֶךְ וַיֹּ֤אמְרוּ לוֹ֙ לֹא־לְךָ֣ עֻזִּיָּ֗הוּ לְהַקְטִיר֙ לַֽיהוָ֔ה כִּ֣י לַכֹּהֲנִ֧ים בְּנֵי־אַהֲרֹ֛ן הַמְקֻדָּשִׁ֖ים לְהַקְטִ֑יר צֵ֤א מִן־הַמִּקְדָּשׁ֙ כִּ֣י מָעַ֔לְתָּ וְלֹֽא־לְךָ֥ לְכָב֖וֹד מֵיְהוָ֥ה אֱלֹהִֽים׃ 19 וַיִּזְעַף֙ עֻזִּיָּ֔הוּ וּבְיָד֥וֹ מִקְטֶ֖רֶת לְהַקְטִ֑יר וּבְזַעְפּ֣וֹ עִם־הַכֹּהֲנִ֗ים וְ֠הַצָּרַעַת זָרְחָ֨ה בְמִצְח֜וֹ לִפְנֵ֤י הַכֹּֽהֲנִים֙ בְּבֵ֣ית יְהוָ֔ה מֵעַ֖ל לְמִזְבַּ֥ח הַקְּטֹֽרֶת׃ 20 וַיִּ֣פֶן אֵלָ֡יו עֲזַרְיָהוּ֩ כֹהֵ֨ן הָרֹ֜אשׁ וְכָל־הַכֹּהֲנִ֗ים וְהִנֵּה־ה֤וּא מְצֹרָע֙ בְּמִצְח֔וֹ וַיַּבְהִל֖וּהוּ מִשָּׁ֑ם וְגַם־הוּא֙ נִדְחַ֣ף לָצֵ֔את כִּ֥י נִגְּע֖וֹ יְהוָֽה׃ 21 וַיְהִי֩ עֻזִּיָּ֨הוּ הַמֶּ֜לֶךְ מְצֹרָ֣ע עַד־י֣וֹם מוֹת֗וֹ וַיֵּ֜שֶׁב בֵּ֤ית החפשות מְצֹרָ֔ע כִּ֥י נִגְזַ֖ר מִבֵּ֣ית יְהוָ֑ה וְיוֹתָ֤ם בְּנוֹ֙ עַל־בֵּ֣ית הַמֶּ֔לֶךְ שׁוֹפֵ֖ט אֶת־עַ֥ם הָאָֽרֶץ׃ 22 וְיֶ֙תֶר֙ דִּבְרֵ֣י עֻזִּיָּ֔הוּ הָרִאשֹׁנִ֖ים וְהָאֲחֲרֹנִ֑ים כָּתַ֛ב יְשַֽׁעְיָ֥הוּ בֶן־אָמ֖וֹץ הַנָּבִֽיא׃ 23 וַיִּשְׁכַּ֨ב עֻזִּיָּ֜הוּ עִם־אֲבֹתָ֗יו וַיִּקְבְּר֨וּ אֹת֤וֹ עִם־אֲבֹתָיו֙ בִּשְׂדֵ֤ה הַקְּבוּרָה֙ אֲשֶׁ֣ר לַמְּלָכִ֔ים כִּ֥י אָמְר֖וּ מְצוֹרָ֣ע ה֑וּא וַיִּמְלֹ֛ךְ יוֹתָ֥ם בְּנ֖וֹ תַּחְתָּֽיו׃   פ