Yiddish
Hebrew
אידיש
1 אין זעקס און דרײַסיקסטן יאָר פֿון אָסאָס מלוכה, איז בעְשאָ דער מלך פֿון ישׂראל אַרױפֿגעגאַנגען אױף יהודה, און ער האָט אַרומגעבױט רָמָה, כּדי ניט צו דערלאָזן אַן אַרױסגײער און אַן אַרײַנגײער צו אָסאָ דעם מלך פֿון יהודה. 2 האָט אָסאָ אַרױסגענומען זילבער און גאָלד פֿון די אוֹצרות פֿון גאָטס הױז און דעם מלכס הױז, און אַװעקגעשיקט צו בן-הַדַד דעם מלך פֿון אַרָם, װאָס איז געזעסן אין דַרמֶשֶׂק, אַזױ צו זאָגן: 3 אַ בונד איז צװישן מיר און צװישן דיר, און צװישן מײַן פֿאָטער און צװישן דײַן פֿאָטער; אָט שיק איך דיר זילבער און גאָלד; גײ פֿאַרשטער דײַן בונד מיט בעְשאָ דעם מלך פֿון ישׂראל, כּדי ער זאָל אָפּציען פֿון מיר. 4 האָט בן-הַדַד צוגעהערט צו דעם מלך אָסאָ, און ער האָט געשיקט זײַנע חיל-פֿירער אױף די שטעט פֿון ישׂראל, און זײ האָבן געשלאָגן עִיוֹן, און דָן, און אָבֵֿל-מַיִם, און אַלע שפּײַכלערשטעט פֿון נפֿתּלי. 5 און עס איז געװען, װי בעְשאָ האָט דערהערט, אַזױ האָט ער אױפֿגעהערט אַרומבױען רָמָה, און האָט אָפּגעשטעלט זײַן אַרבעט. 6 און דער מלך אָסאָ האָט גענומען גאַנץ יהודה, און זײ האָבן אַװעקגעטראָגן די שטײנער פֿון רָמָה, און אירע האָלצן, מיט װאָס בעְשאָ האָט געבױט. און ער האָט מיט זײ אַרומגעבױט גֶבַֿע און מִצפָּה. 7 און אין יענער צײַט איז געקומען חנָני דער זעער צו אָסאָ דעם מלך פֿון יהודה, און האָט צו אים געזאָגט: װײַל דו האָסט זיך אָנגעלענט אױף דעם מלך פֿון אַרָם, און האָסט זיך ניט אָנגעלענט אױף יהוה דײַן גאָט, דרום איז דער חיל פֿון דעם מלך פֿון אַרָם אַנטרונען געװאָרן פֿון דײַן האַנט. 8 זײַנען ניט די כּושים און די לובֿים געװען אַ גרױסער חיל מיט רײַטװעגן און מיט רײַטער זײער פֿיל? אָבער אַז דו האָסט זיך אָגנעלענט אױף גאָט, האָט ער זײ געגעבן אין דײַן האַנט. 9 װאָרום די אױגן פֿון גאָט װאַנדערן אום איבער דער גאַנצער ערד, זיך צו שטאַרקן פֿאַר די װאָס זײער האַרץ איז אים גאַנץ. דו ביסט נאַריש געװען אין דעם, װאָרום פֿון אַצונד אָן װעלן בײַ דיר זײַן מלחמות. 10 האָט אָסאָ געצערנט אױף דעם זעער, און ער האָט אים אַרײַנגעזעצט אין תּפֿיסה; װײַל ער איז געװען אין כּעס אױף אים דערפֿאַר. און אָסאָ האָט געדריקט טײל פֿון דעם פֿאָלק אין יענער צײַט. 11 און אָט די זאַכן װעגן אָסאָן, די ערשטע אַזױ װי די לעצטע, זײ זײַנען באַשריבן אין בוך פֿון די מלכים פֿון יהודה און ישׂראל. 12 און אָסאָ איז קראַנק געװאָרן אױף זײַנע פֿיס אין נײַן און דרײַסיקסטן יאָר פֿון זײַן מלוכה; זײַן קראַנקשאַפֿט איז געװען זײער שטאַרק; אָבער אַפֿילו אין זײַן קראַנקשאַפֿט האָט ער ניט געפֿרעגט בײַ גאָט נײַערט בײַ די הײלערס. 13 און אָסאָ האָט זיך געלײגט מיט זײַנע עלטערן, און איז געשטאָרבן אין אײן און פֿערציקסטן יאָר פֿון זײַן מלוכה. 14 און מע האָט אים באַגראָבן אין זײַן קבֿר װאָס ער האָט זיך געלאָזט גראָבן אין דודס-שטאָט, און מע האָט אים אַרײַנגעלײגט אין אַ געלעגער װאָס מע האָט אָנגעפֿילט מיט געװירצן און פֿארשידענע מינים, צובאַרײט דורך בשׂמים-מאַכערײַ, און מע האָט פֿאַרברענט נאָך אים אַ גרױסע פֿאַרברענונג ביז גאָר.
עברית
1 בִּשְׁנַ֨ת שְׁלֹשִׁ֤ים וָשֵׁשׁ֙ לְמַלְכ֣וּת אָסָ֔א עָלָ֞ה בַּעְשָׁ֤א מֶֽלֶךְ־יִשְׂרָאֵל֙ עַל־יְהוּדָ֔ה וַיִּ֖בֶן אֶת־הָרָמָ֑ה לְבִלְתִּ֗י תֵּ֚ת יוֹצֵ֣א וָבָ֔א לְאָסָ֖א מֶ֥לֶךְ יְהוּדָֽה׃ 2 וַיֹּצֵ֨א אָסָ֜א כֶּ֣סֶף וְזָהָ֗ב מֵאֹֽצְר֛וֹת בֵּ֥ית יְהוָ֖ה וּבֵ֣ית הַמֶּ֑לֶךְ וַיִּשְׁלַ֗ח אֶל־בֶּן־הֲדַד֙ מֶ֣לֶךְ אֲרָ֔ם הַיּוֹשֵׁ֥ב בְּדַרְמֶ֖שֶׂק לֵאמֹֽר׃ 3 בְּרִית֙ בֵּינִ֣י וּבֵינֶ֔ךָ וּבֵ֥ין אָבִ֖י וּבֵ֣ין אָבִ֑יךָ הִנֵּ֨ה שָׁלַ֤חְתִּֽי לְךָ֙ כֶּ֣סֶף וְזָהָ֔ב לֵ֞ךְ הָפֵ֣ר בְּרִֽיתְךָ֗ אֶת־בַּעְשָׁא֙ מֶ֣לֶךְ יִשְׂרָאֵ֔ל וְיַעֲלֶ֖ה מֵעָלָֽי׃ 4 וַיִּשְׁמַ֨ע בֶּן הֲדַ֜ד אֶל־הַמֶּ֣לֶךְ אָסָ֗א וַ֠יִּשְׁלַח אֶת־שָׂרֵ֨י הַחֲיָלִ֤ים אֲשֶׁר־לוֹ֙ אֶל־עָרֵ֣י יִשְׂרָאֵ֔ל וַיַּכּוּ֙ אֶת־עִיּ֣וֹן וְאֶת־דָּ֔ן וְאֵ֖ת אָבֵ֣ל מָ֑יִם וְאֵ֥ת כָּֽל־מִסְכְּנ֖וֹת עָרֵ֥י נַפְתָּלִֽי׃ 5 וַיְהִי֙ כִּשְׁמֹ֣עַ בַּעְשָׁ֔א וַיֶּחְדַּ֕ל מִבְּנ֖וֹת אֶת־הָרָמָ֑ה וַיַּשְׁבֵּ֖ת אֶת־מְלַאכְתּֽוֹ׃   ס 6 וְאָסָ֣א הַמֶּ֗לֶךְ לָקַח֙ אֶת־כָּל־יְהוּדָ֔ה וַיִּשְׂא֞וּ אֶת־אַבְנֵ֤י הָֽרָמָה֙ וְאֶת־עֵצֶ֔יהָ אֲשֶׁ֥ר בָּנָ֖ה בַּעְשָׁ֑א וַיִּ֣בֶן בָּהֶ֔ם אֶת־גֶּ֖בַע וְאֶת־הַמִּצְפָּֽה׃   ס 7 וּבָעֵ֣ת הַהִ֗יא בָּ֚א חֲנָ֣נִי הָרֹאֶ֔ה אֶל־אָסָ֖א מֶ֣לֶךְ יְהוּדָ֑ה וַיֹּ֣אמֶר אֵלָ֗יו בְּהִשָּׁ֨עֶנְךָ֜ עַל־מֶ֤לֶךְ אֲרָם֙ וְלֹ֤א נִשְׁעַ֙נְתָּ֙ עַל־יְהוָ֣ה אֱלֹהֶ֔יךָ עַל־כֵּ֗ן נִמְלַ֛ט חֵ֥יל מֶֽלֶךְ־אֲרָ֖ם מִיָּדֶֽךָ׃ 8 הֲלֹ֧א הַכּוּשִׁ֣ים וְהַלּוּבִ֗ים הָי֨וּ לְחַ֧יִל לָרֹ֛ב לְרֶ֥כֶב וּלְפָרָשִׁ֖ים לְהַרְבֵּ֣ה מְאֹ֑ד וּבְהִשָּֽׁעֶנְךָ֥ עַל־יְהוָ֖ה נְתָנָ֥ם בְּיָדֶֽךָ׃ 9 כִּ֣י יְהוָ֗ה עֵינָ֞יו מְשֹׁטְט֤וֹת בְּכָל־הָאָ֙רֶץ֙ לְ֠הִתְחַזֵּק עִם־לְבָבָ֥ם שָׁלֵ֛ם אֵלָ֖יו נִסְכַּ֣לְתָּ עַל־זֹ֑את כִּ֣י מֵעַ֔תָּה יֵ֥שׁ עִמְּךָ֖ מִלְחָמֽוֹת׃ 10 וַיִּכְעַ֨ס אָסָ֜א אֶל־הָרֹאֶ֗ה וַֽיִּתְּנֵ֙הוּ֙ בֵּ֣ית הַמַּהְפֶּ֔כֶת כִּֽי־בְזַ֥עַף עִמּ֖וֹ עַל־זֹ֑את וַיְרַצֵּ֥ץ אָסָ֛א מִן־הָעָ֖ם בָּעֵ֥ת הַהִֽיא׃ 11 וְהִנֵּה֙ דִּבְרֵ֣י אָסָ֔א הָרִאשׁוֹנִ֖ים וְהָאַחֲרוֹנִ֑ים הִנָּ֤ם כְּתוּבִים֙ עַל־סֵ֣פֶר הַמְּלָכִ֔ים לִיהוּדָ֖ה וְיִשְׂרָאֵֽל׃ 12 וַיֶּחֱלֶ֣א אָסָ֡א בִּשְׁנַת֩ שְׁלוֹשִׁ֨ים וָתֵ֤שַׁע לְמַלְכוּתוֹ֙ בְּרַגְלָ֔יו עַד־לְמַ֖עְלָה חָלְי֑וֹ וְגַם־בְּחָלְיוֹ֙ לֹא־דָרַ֣שׁ אֶת־יְהוָ֔ה כִּ֖י בָּרֹפְאִֽים׃ 13 וַיִּשְׁכַּ֥ב אָסָ֖א עִם־אֲבֹתָ֑יו וַיָּ֕מָת בִּשְׁנַ֛ת אַרְבָּעִ֥ים וְאַחַ֖ת לְמָלְכֽוֹ׃ 14 וַיִּקְבְּרֻ֣הוּ בְקִבְרֹתָ֗יו אֲשֶׁ֣ר כָּֽרָה־לוֹ֮ בְּעִ֣יר דָּוִיד֒ וַיַּשְׁכִּיבֻ֗הוּ בַּמִּשְׁכָּב֙ אֲשֶׁ֤ר מִלֵּא֙ בְּשָׂמִ֣ים וּזְנִ֔ים מְרֻקָּחִ֖ים בְּמִרְקַ֣חַת מַעֲשֶׂ֑ה וַיִּשְׂרְפוּ־ל֥וֹ שְׂרֵפָ֖ה גְּדוֹלָ֥ה עַד־לִמְאֹֽד׃   פ