Yiddish
Hebrew
אידיש
1 אין דריטן יאָר פֿון דער מלוכה פֿון יהוֹיָקים דעם מלך פֿון יהודה, איז געקומען נבֿוכַדנֶצַר דער מלך פֿון בבֿל אױף ירושָלַיִם, און האָט געלעגערט אױף איר. 2 און גאָט האָט געגעבן אין זײַן האַנט יהוֹיָקים דעם מלך פֿון יהודה, און טײל פֿון די כּלים פֿון גאָטס הױז, און ער האָט זײ געבראַכט קײן לאַנד שִנעָר, אין הױז פֿון זײַן גאָט; און די כּלים האָט ער געבראַכט אין דער שאַצקאַמער פֿון זײַן גאָט. 3 און דער מלך האָט געהײסן אַשפּנַז דעם הױפּט פֿון זײַנע הױפֿדינער, ברענגען פֿון די קינדער פֿון ישׂראל, און פֿון דעם קיניגלעכן אָפּשטאַם, און פֿון די אַדללײַט, 4 ייִנגלעך װאָס אין זײ איז ניטאָ קײן פֿעלער, און שײנע אױפֿן אױסזען, און באַהאַװנט אין אַלערלײ חכמות, און װױלקענעװדיק אין קענשאַפֿט, און פֿאַרשטאַנדיק אין װיסן, און װאָס האָבן בכּוֹח צו שטײן אין פּאַלאַץ פֿון מלך; און זײ לערנען דעם כּתבֿ און דעם לשון פֿון די כַּשׂדים. 5 און דער מלך האָט זײ באַשטימט אַ טאָגטעגלעכע אױסקומעניש פֿון דעם מלכס שפּײַז, און פֿון דעם װײַן װאָס ער טרינקט, און געהײסן זײ דערציען דרײַ יאָר, און צום סָוף פֿון זײ, זאָלן זײ זיך שטעלן פֿאַרן מלך. 6 זײַנען געװען צװישן זײ פֿון די קינדער פֿון יהודה, דָניאֵל, חנַניָה, מישָאֵל, און עַזַריָה. 7 און דער הױפּט פֿון די הױפֿדינער האָט זײ געגעבן נעמען, און ער האָט געגעבן דניאלן [דעם נאָמען] בלטשאַצַר, און חנַניָהן – שַדרַך, און מישָאֵלן – מֵישַך, און עַזַריָהן – עַבֿד-נגוֹ. 8 און דניאל האָט זיך אַרײַנגענומען אין האַרצן, אַז ער זאָל זיך ניט פֿאַראומװערדיקן מיט דעם מלכס שפּײַז, און מיט דעם װײַן װאָס ער טרינקט, און ער האָט געבעטן פֿון דעם הױפּט פֿון די הױפֿדינער, אַז ער זאָל זיך ניט דאַרפֿן פֿאַראומװערדיקן. 9 און גאָט האָט געגעבן דניאלן גענאָד און דערבאַרימונג בײַ דעם הױפּט פֿון די הױפֿדינער. 10 אָבער דער הױפּט פֿון די הױפֿדינער האָט געזאָגט צו דניאלן: איך האָב מוֹרא פֿאַר מײַן האַר דעם מלך װאָס האָט באַשטימט אײַער שפּײַז און אײַער געטראַנק, טאָמער װעט ער זען אײַערע פּנימער אומעטיקער װי בײַ ייִנגלעך פֿון אײַער עלטער, און איר װעט פֿאַרשולדיקן מײַן קאָפּ פֿאַרן מלך. 11 האָט דניאל געזאָגט צו דעם טראַנקמײַסטער װאָס דער הױפּט פֿון די הױפֿדינער האָט געשטעלט איבער דניאלן, חנַניָהן, מישָאֵלן, און עַזַריָהן: 12 פּרוּװ, איך בעט דיך, דײַנע קנעכט צען טעג, און זאָל מען אונדז געבן פֿון גרינס צום עסן, און װאַסער צום טרינקען. 13 און זאָל באַװיזן װערן פֿאַר דיר אונדזער אױסזען און דאָס אױסזען פֿון די ייִנגלעך װאָס עסן דעם מלכס שפּײַז; און אַזױ װי דו װעסט זען, טו מיט דײַנע קנעכט. 14 האָט ער צוגעהערט צו זײ אין דער דאָזיקער זאַך, און ער האָט זײ געפּרוּװט צען טעג. 15 און צום סָוף פֿון די צען טעג, האָט זײער אױסזען אױסגעװיזן בעסער, און זײ זײַנען געװען פֿעטער אױפֿן לײַב, פֿון אַלע ייִנגלעך װאָס האָבן געגעסן דעם מלכס שפּײַז. 16 אַזױ פֿלעגט דער טראַנקמײַסטער אַװעקנעמען זײער שפּײַז, און דעם װײַן װאָס זײ זאָלן טרינקען, און פֿלעגט זײ געבן גרינס. 17 און די דאָזיקע פֿיר ייִנגלעך, זײ האָט גאָט געגעבן קענשאַפֿט און פֿאַרשטאַנדיקײט אין אַלערלײ ספֿרים און חכמה; און דניאל האָט פֿאַרשטאַנען יעטװעדער זעונג און חלוֹמות. 18 און צום סָוף פֿון די טעג װאָס דער מלך האָט זײ געהײסן דענצמאָל ברענגען, האָט זײ דער הױפּט פֿון די הױפֿדינער געבראַכט פֿאַר נבֿוכַדנֶצַרן. 19 און דער מלך האָט מיט זײ גערעדט; און צװישן זײ אַלעמען איז ניט געפֿונען געװאָרן אַזאַ װי דניאל, חנַניָה, מישָאֵל, און עַזַריָה; און זײ זײַנען געשטאַנען פֿאַרן מלך. 20 און אין יעטװעדער זאַך פֿון פֿאַרשטאַנדיקער חכמה װאָס דער מלך האָט בײַ זײ געפֿרעגט, האָט ער זײ געפֿונען צען מאָל העכער װי אַלע חַרטומים און צױבערשפּרעכער װאָס אין זײַן גאַנצן קיניגרײַך. 21 און דניאל איז געבליבן ביז דעם ערשטן יאָר פֿון מלך כּוֹרֶש.
עברית
1 בִּשְׁנַ֣ת שָׁל֔וֹשׁ לְמַלְכ֖וּת יְהוֹיָקִ֣ים מֶֽלֶךְ־יְהוּדָ֑ה בָּ֣א נְבוּכַדְנֶאצַּ֧ר מֶֽלֶךְ־בָּבֶ֛ל יְרוּשָׁלַ֖͏ִם וַיָּ֥צַר עָלֶֽיהָ׃ 2 וַיִּתֵּן֩ אֲדֹנָ֨י בְּיָד֜וֹ אֶת־יְהוֹיָקִ֣ים מֶֽלֶךְ־יְהוּדָ֗ה וּמִקְצָת֙ כְּלֵ֣י בֵית־הָֽאֱלֹהִ֔ים וַיְבִיאֵ֥ם אֶֽרֶץ־שִׁנְעָ֖ר בֵּ֣ית אֱלֹהָ֑יו וְאֶת־הַכֵּלִ֣ים הֵבִ֔יא בֵּ֖ית אוֹצַ֥ר אֱלֹהָֽיו׃ 3 וַיֹּ֣אמֶר הַמֶּ֔לֶךְ לְאַשְׁפְּנַ֖ז רַ֣ב סָרִיסָ֑יו לְהָבִ֞יא מִבְּנֵ֧י יִשְׂרָאֵ֛ל וּמִזֶּ֥רַע הַמְּלוּכָ֖ה וּמִן־הַֽפַּרְתְּמִֽים׃ 4 יְלָדִ֣ים אֲשֶׁ֣ר אֵֽין־בָּהֶ֣ם כָּל־מאום וְטוֹבֵ֨י מַרְאֶ֜ה וּמַשְׂכִּילִ֣ים בְּכָל־חָכְמָ֗ה וְיֹ֤דְעֵי דַ֙עַת֙ וּמְבִינֵ֣י מַדָּ֔ע וַאֲשֶׁר֙ כֹּ֣חַ בָּהֶ֔ם לַעֲמֹ֖ד בְּהֵיכַ֣ל הַמֶּ֑לֶךְ וּֽלֲלַמְּדָ֥ם סֵ֖פֶר וּלְשׁ֥וֹן כַּשְׂדִּֽים׃ 5 וַיְמַן֩ לָהֶ֨ם הַמֶּ֜לֶךְ דְּבַר־י֣וֹם בְּיוֹמ֗וֹ מִפַּת־בַּ֤ג הַמֶּ֙לֶךְ֙ וּמִיֵּ֣ין מִשְׁתָּ֔יו וּֽלְגַדְּלָ֖ם שָׁנִ֣ים שָׁל֑וֹשׁ וּמִ֨קְצָתָ֔ם יַֽעַמְד֖וּ לִפְנֵ֥י הַמֶּֽלֶךְ׃ 6 וַיְהִ֥י בָהֶ֖ם מִבְּנֵ֣י יְהוּדָ֑ה דָּנִיֵּ֣אל חֲנַנְיָ֔ה מִֽישָׁאֵ֖ל וַעֲזַרְיָֽה׃ 7 וַיָּ֧שֶׂם לָהֶ֛ם שַׂ֥ר הַסָּרִיסִ֖ים שֵׁמ֑וֹת וַיָּ֨שֶׂם לְדָֽנִיֵּ֜אל בֵּ֣לְטְשַׁאצַּ֗ר וְלַֽחֲנַנְיָה֙ שַׁדְרַ֔ךְ וּלְמִֽישָׁאֵ֣ל מֵישַׁ֔ךְ וְלַעֲזַרְיָ֖ה עֲבֵ֥ד נְגֽוֹ׃ 8 וַיָּ֤שֶׂם דָּנִיֵּאל֙ עַל־לִבּ֔וֹ אֲשֶׁ֧ר לֹֽא־יִתְגָּאַ֛ל בְּפַתְבַּ֥ג הַמֶּ֖לֶךְ וּבְיֵ֣ין מִשְׁתָּ֑יו וַיְבַקֵּשׁ֙ מִשַּׂ֣ר הַסָּרִיסִ֔ים אֲשֶׁ֖ר לֹ֥א יִתְגָּאָֽל׃ 9 וַיִּתֵּ֤ן הָֽאֱלֹהִים֙ אֶת־דָּ֣נִיֵּ֔אל לְחֶ֖סֶד וּֽלְרַחֲמִ֑ים לִפְנֵ֖י שַׂ֥ר הַסָּרִיסִֽים׃ 10 וַיֹּ֜אמֶר שַׂ֤ר הַסָּרִיסִים֙ לְדָ֣נִיֵּ֔אל יָרֵ֤א אֲנִי֙ אֶת־אֲדֹנִ֣י הַמֶּ֔לֶךְ אֲשֶׁ֣ר מִנָּ֔ה אֶת־מַאֲכַלְכֶ֖ם וְאֶת־מִשְׁתֵּיכֶ֑ם אֲשֶׁ֡ר לָמָּה֩ יִרְאֶ֨ה אֶת־פְּנֵיכֶ֜ם זֹֽעֲפִ֗ים מִן־הַיְלָדִים֙ אֲשֶׁ֣ר כְּגִֽילְכֶ֔ם וְחִיַּבְתֶּ֥ם אֶת־רֹאשִׁ֖י לַמֶּֽלֶךְ׃ 11 וַיֹּ֥אמֶר דָּנִיֵּ֖אל אֶל־הַמֶּלְצַ֑ר אֲשֶׁ֤ר מִנָּה֙ שַׂ֣ר הַסָּֽרִיסִ֔ים עַל־דָּנִיֵּ֣אל חֲנַנְיָ֔ה מִֽישָׁאֵ֖ל וַעֲזַרְיָֽה׃ 12 נַס־נָ֥א אֶת־עֲבָדֶ֖יךָ יָמִ֣ים עֲשָׂרָ֑ה וְיִתְּנוּ־לָ֜נוּ מִן־הַזֵּרֹעִ֛ים וְנֹאכְלָ֖ה וּמַ֥יִם וְנִשְׁתֶּֽה׃ 13 וְיֵרָא֤וּ לְפָנֶ֙יךָ֙ מַרְאֵ֔ינוּ וּמַרְאֵה֙ הַיְלָדִ֔ים הָאֹ֣כְלִ֔ים אֵ֖ת פַּתְבַּ֣ג הַמֶּ֑לֶךְ וְכַאֲשֶׁ֣ר תִּרְאֵ֔ה עֲשֵׂ֖ה עִם־עֲבָדֶֽיךָ׃ 14 וַיִּשְׁמַ֥ע לָהֶ֖ם לַדָּבָ֣ר הַזֶּ֑ה וַיְנַסֵּ֖ם יָמִ֥ים עֲשָׂרָֽה׃ 15 וּמִקְצָת֙ יָמִ֣ים עֲשָׂרָ֔ה נִרְאָ֤ה מַרְאֵיהֶם֙ ט֔וֹב וּבְרִיאֵ֖י בָּשָׂ֑ר מִן־כָּל־הַיְלָדִ֔ים הָאֹ֣כְלִ֔ים אֵ֖ת פַּתְבַּ֥ג הַמֶּֽלֶךְ׃ 16 וַיְהִ֣י הַמֶּלְצַ֗ר נֹשֵׂא֙ אֶת־פַּתְבָּגָ֔ם וְיֵ֖ין מִשְׁתֵּיהֶ֑ם וְנֹתֵ֥ן לָהֶ֖ם זֵרְעֹנִֽים׃ 17 וְהַיְלָדִ֤ים הָאֵ֙לֶּה֙ אַרְבַּעְתָּ֔ם נָתַ֨ן לָהֶ֧ם הָֽאֱלֹהִ֛ים מַדָּ֥ע וְהַשְׂכֵּ֖ל בְּכָל־סֵ֣פֶר וְחָכְמָ֑ה וְדָנִיֵּ֣אל הֵבִ֔ין בְּכָל־חָז֖וֹן וַחֲלֹמֽוֹת׃ 18 וּלְמִקְצָת֙ הַיָּמִ֔ים אֲשֶׁר־אָמַ֥ר הַמֶּ֖לֶךְ לַהֲבִיאָ֑ם וַיְבִיאֵם֙ שַׂ֣ר הַסָּרִיסִ֔ים לִפְנֵ֖י נְבֻכַדְנֶצַּֽר׃ 19 וַיְדַבֵּ֣ר אִתָּם֮ הַמֶּלֶךְ֒ וְלֹ֤א נִמְצָא֙ מִכֻּלָּ֔ם כְּדָנִיֵּ֣אל חֲנַנְיָ֔ה מִֽישָׁאֵ֖ל וַעֲזַרְיָ֑ה וַיַּֽעַמְד֖וּ לִפְנֵ֥י הַמֶּֽלֶךְ׃ 20 וְכֹ֗ל דְּבַר֙ חָכְמַ֣ת בִּינָ֔ה אֲשֶׁר־בִּקֵּ֥שׁ מֵהֶ֖ם הַמֶּ֑לֶךְ וַֽיִּמְצָאֵ֞ם עֶ֣שֶׂר יָד֗וֹת עַ֤ל כָּל־הַֽחַרְטֻמִּים֙ הָֽאַשָּׁפִ֔ים אֲשֶׁ֖ר בְּכָל־מַלְכוּתֽוֹ׃ 21 וַֽיְהִי֙ דָּֽנִיֵּ֔אל עַד־שְׁנַ֥ת אַחַ֖ת לְכ֥וֹרֶשׁ הַמֶּֽלֶךְ׃   פ