Yiddish
Hebrew
אידיש
1 איך האָב געזאָגט בײַ מיר אין האַרצן: קום אַקאָרשט, לאָמיך דיך פּרוּװן מיט פֿרײד, און האָב װױלטאָג; ערשט דאָס אױך איז נישטיקײט. 2 אױף געלעכטער האָב איך געזאָגט: עס איז משוגע; און אױף פֿרײד: װאָס טוט זי אױף? 3 איך האָב אױסגעקלערט בײַ מיר אין האַרצן צו פֿאַרציִען מײַן לײַב מיט װײַן, אַז אי מײַן האַרץ זאָל זיך פֿירן מיט חכמה, אי איך זאָל מיך האַלטן אָן נאַרישקײט, ביז איך װעל זען װאָס איז בעסער פֿאַר די מענטשנקינדער אַז זײ זאָלן טאָן אונטערן הימל אין די געצײלטע טעג פֿון זײער לעבן. 4 איך האָב מיר אױפֿגעטאָן גרױסע זאַכן; איך האָב מיר געבױט הײַזער, איך האָב מיר געפֿלאַנצט װײַנגערטנער; 5 איך האָב מיר געמאַכט גערטנער און סעדער און אײַנגעפֿלאַנצט אין זײ בײמער פֿון אַלערלײ פּירות. 6 איך האָב מיר געמאַכט װאַסערטײַכן אָנצוטרינקען פֿון זײ דעם װאַקסיקן װאַלד װאָס שפּראָצט מיט בײמער. 7 איך האָב אײַנגעקױפֿט קנעכט און דינסטן, און הױזגעבאָרענע האָב איך געהאַט; אױך אַן אײגנס פֿון רינדער און שאָף אַ סך האָב איך געהאַט, מער פֿון אַלע װאָס זײַנען געװען פֿאַר מיר אין ירושלים. 8 איך האָב מיר אָנגעזאַמלט אױך זילבער און גאָלד, און שאַצן פֿון מלכים און מדינות. איך האָב מיר אײַנגעשאַפֿט זינגערס און זינגערינס, און תּענוגים פֿון מענטשנקינדער, װײַבער אױף װײַבער. 9 און איך בין געװען גרעסער און האָב פֿאַרמאָגט מער פֿון אַלע װאָס זײַנען געװען פֿאַר מיר אין ירושלים; אױך איז מײַן חכמה מיר בײַגעשטאַנען. 10 און װאָס נאָר מײַנע אױגן האָבן פֿאַרלאַנגט, האָב איך פֿון זײ ניט געמינערט; איך האָב ניט פֿאַרמיטן מײַן האַרץ פֿון קײן פֿרײד, נײַערט מײַן האַרץ האָט זיך װױל געטאָן מיט מײַן גאַנצער מי, װאָרום דאָס איז געװען מײַן חלק פֿון מײַן גאַנצער מי. 11 אָבער איך האָב זיך אומגעקוקט אױף אַלע מײַנע אױפֿטוען װאָס מײַנע הענט האָבן אױפֿגעטאָן, און אױף דער מי װאָס איך האָב מיך געמיט כּדי דאָס אױפֿצוטאָן, ערשט אַלץ נישטיקײט און װינטיאָגעניש, און גאָרנישט קומט אַרױס אונטער דער זון. 12 און איך האָב מיך געקערט צו באַקוקן חכמה און משוגעת און נאַרישקײט; װאָרום װאָס קען אױפֿטאָן דער מענטש װאָס קומט נאָכן מלך? בלױז דאָס װאָס מע האָט שױן פֿריִער געטאָן. 13 און איך האָב אײַנגעזען אַז די מעלה פֿון חכמה איבער נאַרישקײט איז אַזױ װי די מעלה פֿון ליכטיקײט איבער פֿינצטערניש. 14 דער חכם האָט זײַנע אױגן אין קאָפּ, און דער נאַר גײט אין דער פֿינצטער. אָבער איך האָב אױך געמערקט אַז אײן טראַף טרעפֿט זײ אַלעמען. 15 און איך האָב געזאָגט בײַ מיר אין האַרצן: אַזױ װי עס טרעפֿט דעם נאַרן אַזױ װעט אױך מיך טרעפֿן, הײַנט נאָך װאָס דען בין איך געװען קליגער? און איך האָב געטענהט בײַ מיר אין האַרצן, אַז דאָס אױך איז נישטיקײט. 16 װאָרום פֿון דעם חכם אַזױ װי פֿון דעם נאַרן בלײַבט ניט קײן זכר אױף אײביק; װײַל אין די קומעדיקע טעג װעט אַלץ זײַן שױן פֿאַרגעסן; און װי שטאַרבט דער חכם? אַזױ װי דער נאַר. 17 און איך האָב פֿײַנט געקראָגן דאָס לעבן, װאָרום מיר איז אױסגעקומען שלעכט די געשעונג װאָס געשעט אונטער דער זון, װײַל אַלץ איז נישטיקײט און װינטיאָגעניש. 18 און איך האָב פֿײַנט געקראָגן מײַן גאַנצע מי װאָס איך מי מיך דערױף אונטער דער זון, כּדי אַז איך מוז עס איבערלאָזן צו אַ מענטשן װאָס װעט זײַן נאָך מיר. 19 און װער װײס אױב ער װעט זײַן אַ חכם אָדער אַ נאַר? פֿון דעסט װעגן װעט ער געװעלטיקן איבער מײַן גאַנצער מי װאָס איך האָב מיך געמיט און געקליגט דערױף אונטער דער זון. דאָס אױך איז נישטיקײט. 20 און איך האָב מיך אומגעדרײט צו לאָזן מײַן האַרץ זיך מיאש צו זײַן פֿון דער גאַנצער מי װאָס איך האָב מיך געמיט אונטער דער זון. 21 װאָרום פֿאַראַן אַ מענטש װאָס זײַן מי איז מיט חכמה, און מיט קענשאַפֿט, און מיט בריהשאַפֿט, און ער לאָזט עס איבער פֿאַר אַ חלק צו אַ מענטשן װאָס האָט זיך דערױף ניט געמיט. דאָס אױך איז נישטיקײט און אַ גרױס בײז. 22 װאָרום װאָס האָט דער מענטש פֿון זײַן גאַנצער מי, און פֿון דעם האַװן פֿון זײַן האַרצן, אַז ער זאָל זיך מיִען אונטער דער זון? 23 װאָרום אַלע זײַנע טעג זײַנען װײטאָגן, און זײַן עסק איז ערגערניש; אַפֿילו בײַ נאַכט ליגט ניט אײַן זײַן האַרץ. דאָס אױך איז נישטיקײט. 24 ניטאָ בעסערס פֿאַרן מענטשן, װי ער זאָל עסן און טרינקען, און זיך לאָזן װױל גײן פֿאַר זײַן מי. דאָס אױך, האָב איך אײַנגעזען, אַז דאָס איז פֿון גאָטס האַנט – 25 װאָרום: װער זאָל עסן און װער זאָל הנאה האָבן, אױב ניט איך? – 26 װײַל דעם מענטשן װאָס איז װױלגעפֿעלן פֿאַר אים, גיט ער חכמה, און קענשאַפֿט, און פֿרײד; און דעם זינדיקן גיט ער אַן עסק צו קלײַבן און צו זאַמלען, כּדי איבערצולאָזן צו דעם װאָס איז װױלגעפֿעלן פֿאַר גאָט. דאָס אױך איז נישטיקײט און װינטיאָגעניש.
עברית
1 אָמַ֤רְתִּֽי אֲנִי֙ בְּלִבִּ֔י לְכָה־נָּ֛א אֲנַסְּכָ֛ה בְשִׂמְחָ֖ה וּרְאֵ֣ה בְט֑וֹב וְהִנֵּ֥ה גַם־ה֖וּא הָֽבֶל׃ 2 לִשְׂח֖וֹק אָמַ֣רְתִּי מְהוֹלָ֑ל וּלְשִׂמְחָ֖ה מַה־זֹּ֥ה עֹשָֽׂה׃ 3 תַּ֣רְתִּי בְלִבִּ֔י לִמְשׁ֥וֹךְ בַּיַּ֖יִן אֶת־בְּשָׂרִ֑י וְלִבִּ֞י נֹהֵ֤ג בַּֽחָכְמָה֙ וְלֶאֱחֹ֣ז בְּסִכְל֔וּת עַ֣ד אֲשֶׁר־אֶרְאֶ֗ה אֵי־זֶ֨ה ט֜וֹב לִבְנֵ֤י הָאָדָם֙ אֲשֶׁ֤ר יַעֲשׂוּ֙ תַּ֣חַת הַשָּׁמַ֔יִם מִסְפַּ֖ר יְמֵ֥י חַיֵּיהֶֽם׃ 4 הִגְדַּ֖לְתִּי מַעֲשָׂ֑י בָּנִ֤יתִי לִי֙ בָּתִּ֔ים נָטַ֥עְתִּי לִ֖י כְּרָמִֽים׃ 5 עָשִׂ֣יתִי לִ֔י גַּנּ֖וֹת וּפַרְדֵּסִ֑ים וְנָטַ֥עְתִּי בָהֶ֖ם עֵ֥ץ כָּל־פֶּֽרִי׃ 6 עָשִׂ֥יתִי לִ֖י בְּרֵכ֣וֹת מָ֑יִם לְהַשְׁק֣וֹת מֵהֶ֔ם יַ֖עַר צוֹמֵ֥חַ עֵצִֽים׃ 7 קָנִ֙יתִי֙ עֲבָדִ֣ים וּשְׁפָח֔וֹת וּבְנֵי־בַ֖יִת הָ֣יָה לִ֑י גַּ֣ם מִקְנֶה֩ בָקָ֨ר וָצֹ֤אן הַרְבֵּה֙ הָ֣יָה לִ֔י מִכֹּ֛ל שֶֽׁהָי֥וּ לְפָנַ֖י בִּירוּשָׁלָֽ͏ִם׃ 8 כָּנַ֤סְתִּי לִי֙ גַּם־כֶּ֣סֶף וְזָהָ֔ב וּסְגֻלַּ֥ת מְלָכִ֖ים וְהַמְּדִינ֑וֹת עָשִׂ֨יתִי לִ֜י שָׁרִ֣ים וְשָׁר֗וֹת וְתַעֲנוּגֹ֛ת בְּנֵ֥י הָאָדָ֖ם שִׁדָּ֥ה וְשִׁדּֽוֹת׃ 9 וְגָדַ֣לְתִּי וְהוֹסַ֔פְתִּי מִכֹּ֛ל שֶׁהָיָ֥ה לְפָנַ֖י בִּירוּשָׁלָ֑͏ִם אַ֥ף חָכְמָתִ֖י עָ֥מְדָה לִּֽי׃ 10 וְכֹל֙ אֲשֶׁ֣ר שָֽׁאֲל֣וּ עֵינַ֔י לֹ֥א אָצַ֖לְתִּי מֵהֶ֑ם לֹֽא־מָנַ֨עְתִּי אֶת־לִבִּ֜י מִכָּל־שִׂמְחָ֗ה כִּֽי־לִבִּ֤י שָׂמֵ֙חַ֙ מִכָּל־עֲמָלִ֔י וְזֶֽה־הָיָ֥ה חֶלְקִ֖י מִכָּל־עֲמָלִֽי׃ 11 וּפָנִ֣יתִֽי אֲנִ֗י בְּכָל־מַעֲשַׂי֙ שֶֽׁעָשׂ֣וּ יָדַ֔י וּבֶֽעָמָ֖ל שֶׁעָמַ֣לְתִּי לַעֲשׂ֑וֹת וְהִנֵּ֨ה הַכֹּ֥ל הֶ֙בֶל֙ וּרְע֣וּת ר֔וּחַ וְאֵ֥ין יִתְר֖וֹן תַּ֥חַת הַשָּֽׁמֶשׁ׃ 12 וּפָנִ֤יתִֽי אֲנִי֙ לִרְא֣וֹת חָכְמָ֔ה וְהוֹלֵל֖וֹת וְסִכְל֑וּת כִּ֣י מֶ֣ה הָאָדָ֗ם שֶׁיָּבוֹא֙ אַחֲרֵ֣י הַמֶּ֔לֶךְ אֵ֥ת אֲשֶׁר־כְּבָ֖ר עָשֽׂוּהוּ׃ 13 וְרָאִ֣יתִי אָ֔נִי שֶׁיֵּ֥שׁ יִתְר֛וֹן לַֽחָכְמָ֖ה מִן־הַסִּכְל֑וּת כִּֽיתְר֥וֹן הָא֖וֹר מִן־הַחֹֽשֶׁךְ׃ 14 הֶֽחָכָם֙ עֵינָ֣יו בְּרֹאשׁ֔וֹ וְהַכְּסִ֖יל בַּחֹ֣שֶׁךְ הוֹלֵ֑ךְ וְיָדַ֣עְתִּי גַם־אָ֔נִי שֶׁמִּקְרֶ֥ה אֶחָ֖ד יִקְרֶ֥ה אֶת־כֻּלָּֽם׃ 15 וְאָמַ֨רְתִּֽי אֲנִ֜י בְּלִבִּ֗י כְּמִקְרֵ֤ה הַכְּסִיל֙ גַּם־אֲנִ֣י יִקְרֵ֔נִי וְלָ֧מָּה חָכַ֛מְתִּי אֲנִ֖י אָ֣ז יוֹתֵ֑ר וְדִבַּ֣רְתִּי בְלִבִּ֔י שֶׁגַּם־זֶ֖ה הָֽבֶל׃ 16 כִּי֩ אֵ֨ין זִכְר֧וֹן לֶחָכָ֛ם עִֽם־הַכְּסִ֖יל לְעוֹלָ֑ם בְּשֶׁכְּבָ֞ר הַיָּמִ֤ים הַבָּאִים֙ הַכֹּ֣ל נִשְׁכָּ֔ח וְאֵ֛יךְ יָמ֥וּת הֶחָכָ֖ם עִֽם־הַכְּסִֽיל׃ 17 וְשָׂנֵ֙אתִי֙ אֶת־הַ֣חַיִּ֔ים כִּ֣י רַ֤ע עָלַי֙ הַֽמַּעֲשֶׂ֔ה שֶׁנַּעֲשָׂ֖ה תַּ֣חַת הַשָּׁ֑מֶשׁ כִּֽי־הַכֹּ֥ל הֶ֖בֶל וּרְע֥וּת רֽוּחַ׃ 18 וְשָׂנֵ֤אתִֽי אֲנִי֙ אֶת־כָּל־עֲמָלִ֔י שֶׁאֲנִ֥י עָמֵ֖ל תַּ֣חַת הַשָּׁ֑מֶשׁ שֶׁ֣אַנִּיחֶ֔נּוּ לָאָדָ֖ם שֶׁיִּהְיֶ֥ה אַחֲרָֽי׃ 19 וּמִ֣י יוֹדֵ֗עַ הֶֽחָכָ֤ם יִהְיֶה֙ א֣וֹ סָכָ֔ל וְיִשְׁלַט֙ בְּכָל־עֲמָלִ֔י שֶֽׁעָמַ֥לְתִּי וְשֶׁחָכַ֖מְתִּי תַּ֣חַת הַשָּׁ֑מֶשׁ גַּם־זֶ֖ה הָֽבֶל׃ 20 וְסַבּ֥וֹתִֽי אֲנִ֖י לְיַאֵ֣שׁ אֶת־לִבִּ֑י עַ֚ל כָּל־הֶ֣עָמָ֔ל שֶׁעָמַ֖לְתִּי תַּ֥חַת הַשָּֽׁמֶשׁ׃ 21 כִּי־יֵ֣שׁ אָדָ֗ם שֶׁעֲמָל֛וֹ בְּחָכְמָ֥ה וּבְדַ֖עַת וּבְכִשְׁר֑וֹן וּלְאָדָ֞ם שֶׁלֹּ֤א עָֽמַל־בּוֹ֙ יִתְּנֶ֣נּוּ חֶלְק֔וֹ גַּם־זֶ֥ה הֶ֖בֶל וְרָעָ֥ה רַבָּֽה׃ 22 כִּ֠י מֶֽה־הֹוֶ֤ה לָֽאָדָם֙ בְּכָל־עֲמָל֔וֹ וּבְרַעְי֖וֹן לִבּ֑ו שֶׁה֥וּא עָמֵ֖ל תַּ֥חַת הַשָּֽׁמֶשׁ׃ 23 כִּ֧י כָל־יָמָ֣יו מַכְאֹבִ֗ים וָכַ֙עַס֙ עִנְיָנ֔וֹ גַּם־בַּלַּ֖יְלָה לֹא־שָׁכַ֣ב לִבּ֑וֹ גַּם־זֶ֖ה הֶ֥בֶל הֽוּא׃ 24 אֵֽין־ט֤וֹב בָּאָדָם֙ שֶׁיֹּאכַ֣ל וְשָׁתָ֔ה וְהֶרְאָ֧ה אֶת־נַפְשׁ֛וֹ ט֖וֹב בַּעֲמָל֑וֹ גַּם־זֹה֙ רָאִ֣יתִי אָ֔נִי כִּ֛י מִיַּ֥ד הָאֱלֹהִ֖ים הִֽיא׃ 25 כִּ֣י מִ֥י יֹאכַ֛ל וּמִ֥י יָח֖וּשׁ ח֥וּץ מִמֶּֽנִּי׃ 26 כִּ֤י לְאָדָם֙ שֶׁטּ֣וֹב לְפָנָ֔יו נָתַ֛ן חָכְמָ֥ה וְדַ֖עַת וְשִׂמְחָ֑ה וְלַחוֹטֶא֩ נָתַ֨ן עִנְיָ֜ן לֶאֱס֣וֹף וְלִכְנ֗וֹס לָתֵת֙ לְטוֹב֙ לִפְנֵ֣י הָֽאֱלֹהִ֔ים גַּם־זֶ֥ה הֶ֖בֶל וּרְע֥וּת רֽוּחַ׃