Yiddish
Hebrew
אידיש
1 און עס איז געװען אין די טעג װאָס די שוֹפֿטים האָבן געהערשט, איז געװען אַ הונגער אין לאַנד. און אַ מאַן איז געגאַנגען פֿון בית-לֶחֶם-יהודה זיך אױפֿצוהאַלטן אין פֿעלד פֿון מואָבֿ, ער מיט זײַן װײַב און זײַנע צװײ זין. 2 און דער נאָמען פֿון דעם מאַן איז געװען אֶלימֶלֶך, און דער נאָמען פֿון זײַן װײַב נָעֳמי, און דער נאָמען פֿון זײַנע צװײ זין מַכלוֹן און כִּליוֹן – אֶפֿרָתער פֿון בית-לֶחֶם-יהודה. און זײ זײַנען געקומען אין פֿעלד פֿון מואָבֿ, און זײַנען דאָרטן געװען. 3 איז געשטאָרבן אֶלימֶלֶך, נָעמיס מאַן, און זי איז איבערגעבליבן, מיט אירע צװײ זין. 4 און זײ האָבן גענומען מואָבֿער װײַבער: דער נאָמען פֿון אײנער איז געװען עָרפָּה און דער נאָמען פֿון דער צװײטער רות. און זײ זײַנען דאָרטן געזעסן אַרום צען יאָר. 5 און זײ בײדע, מַכלוֹן און כִּליוֹן, זײַנען געשטאָרבן, און די פֿרױ איז געבליבן פֿאַרעלנדט פֿון אירע בײדע קינדער און איר מאַן. 6 און זי איז אױפֿגעשטאַנען מיט אירע שניר, און האָט זיך אומגעקערט פֿון פֿעלד פֿון מואָבֿ, װאָרום זי האָט געהערט אין פֿעלד פֿון מואָבֿ אַז גאָט האָט געדאַכט אָן זײַן פֿאָלק, זײ צו געבן ברױט. 7 און זי איז אַרױס פֿון דעם אָרט װאָס זי איז דאָרטן געװען, און אירע בײדע שניר מיט איר, און זײ זײַנען געגאַנגען אין װעג, כּדי זיך אומצוקערן צום לאַנד יהודה. 8 האָט נָעמי געזאָגט צו אירע בײדע שניר: גײט קערט אײַך אום איטלעכע צו איר מוטערס הױז. 9 זאָל גאָט טאָן מיט אײַך חסד אַזױ װי איר האָט געטאָן מיט די געשטאָרבענע און מיט מיר. זאָל אײַך גאָט געבן איר זאָלט געפֿינען מנוחה איטלעכע אין הױז פֿון איר מאַן. און זי האָט זײ געקושט; און זײ האָבן אױפֿגעהױבן זײער קָול און האָבן געװײנט. 10 און זײ האָבן צו איר געזאָגט: נײן, נײַערט מיר װעלן מיט דיר זיך אומקערן צו דײַן פֿאָלק. 11 האָט נָעמי געזאָגט: קערט אײַך אום, טעכטער מײַנע, צוּ װאָס זאָלט איר גײן מיט מיר? האָב איך דען נאָך זין אין מײַן לײַב, אַז זײ זאָלן אײַך װערן פֿאַר מאַנען? 12 קערט אײַך אום, טעכטער מײַנע, גײט, װאָרום איך בין צו אַלט צו האָבן אַ מאַן; לאָמיך שױן זאָגן, איך האָב אַ האָפֿענונג, איך זאָל נאָך די נאַכט האָבן אַ מאַן, און זאָל אױך געבערן זין, 13 װעט איר דען אױף זײ אױסקוקן ביז זײ װעלן גרױס װערן? װעט איר צוליב זײ בלײַבן זיצן ניט צו נעמען קײן מאַן? נײן, טעכטער מײַנע! װאָרום מיר איז פֿיל ביטערער פֿון אײַך, װײַל גאָטס האַנט איז אױסגעגאַנגען אױף מיר. 14 האָבן זײ אױפֿגעהױבן זײער קָול און האָבן װידער געװײנט. און עָרפָּה האָט זיך צעקושט מיט איר שװיגער, אָבער רות האָט זיך באַהעפֿט אָן איר. 15 האָט זי געזאָגט: זע, דײַן שװעגערין האָט זיך אומגעקערט צו איר פֿאָלק און צו איר גאָט; קער זיך אום נאָך דײַן שװעגערין. 16 האָט רות געזאָגט: זאָלסט מיך ניט בעטן דיך צו פֿאַרלאָזן, זיך אומצוקערן פֿון הינטער דיר, װאָרום װוּהין דו װעסט גײן, װעל איך גײן, און װוּ דו װעסט נעכטיקן, װעל איך נעכטיקן; דײַן פֿאָלק איז מײַן פֿאָלק, און דײַן גאָט איז מײַן גאָט. 17 װוּ דו װעסט שטאַרבן, װעל איך שטאַרבן, און דאָרטן װעל איך באַגראָבן װערן. זאָל מיר גאָט טאָן אַזױ און נאָך מער! נאָר דער טױט װעט פֿאַנאַנדערשײדן צװישן מיר און צװישן דיר. 18 און זי האָט געזען, אַז זי האַלט זיך פֿעסט צו גײן מיט איר, און זי האָט אױפֿגעהערט זי אָפּצורעדן. 19 און זײ זײַנען בײדע געגאַנגען ביז זײ זײַנען געקומען קײן בית-לֶחֶם. און עס איז געװען, װי זײ זײַנען אָנגעקומען קײן בית-לֶחֶם, אַזױ האָט די גאַנצע שטאָט געטומלט מיט זײ, און די װײַבער האָבן געזאָגט: איז דאָס נָעמי? 20 האָט זי צו זײ געזאָגט: איר זאָלט מיך ניט רופֿן נָעמי, רופֿט מיך מָרָה, װאָרום דער אַלמאַכטיקער האָט מיר זײער פֿאַרביטערט. 21 אַ פֿולע בין איך אַרױסגעגאַנגען, און לײדיק האָט מיך גאָט אומגעקערט. נאָך װאָס רופֿט איר מיך נָעמי, אַז גאָט איז מײַן קלעגער געװאָרן, און דער אַלמאַכטיקער האָט מיר שלעכטס געטאָן. 22 אַזױ האָט זיך אומגעקערט נָעמי, און איר שנור רות די מואָבֿערין מיט איר, די װאָס האָט זיך אומגעקערט פֿון דעם פֿעלד פֿון מואָבֿ. און זײ זײַנען אָנגעקומען אין בית-לֶחֶם אין אָנהײב גערשטנשניט.
עברית
1 וַיְהִ֗י בִּימֵי֙ שְׁפֹ֣ט הַשֹּׁפְטִ֔ים וַיְהִ֥י רָעָ֖ב בָּאָ֑רֶץ וַיֵּ֨לֶךְ אִ֜ישׁ מִבֵּ֧ית לֶ֣חֶם יְהוּדָ֗ה לָגוּר֙ בִּשְׂדֵ֣י מוֹאָ֔ב ה֥וּא וְאִשְׁתּ֖וֹ וּשְׁנֵ֥י בָנָֽיו׃ 2 וְשֵׁ֣ם הָאִ֣ישׁ אֱ‍ֽלִימֶ֡לֶךְ וְשֵׁם֩ אִשְׁתּ֨וֹ נָעֳמִ֜י וְשֵׁ֥ם שְׁנֵֽי־בָנָ֣יו מַחְל֤וֹן וְכִלְיוֹן֙ אֶפְרָתִ֔ים מִבֵּ֥ית לֶ֖חֶם יְהוּדָ֑ה וַיָּבֹ֥אוּ שְׂדֵי־מוֹאָ֖ב וַיִּֽהְיוּ־שָֽׁם׃ 3 וַיָּ֥מָת אֱלִימֶ֖לֶךְ אִ֣ישׁ נָעֳמִ֑י וַתִּשָּׁאֵ֥ר הִ֖יא וּשְׁנֵ֥י בָנֶֽיהָ׃ 4 וַיִּשְׂא֣וּ לָהֶ֗ם נָשִׁים֙ מֹֽאֲבִיּ֔וֹת שֵׁ֤ם הָֽאַחַת֙ עָרְפָּ֔ה וְשֵׁ֥ם הַשֵּׁנִ֖ית ר֑וּת וַיֵּ֥שְׁבוּ שָׁ֖ם כְּעֶ֥שֶׂר שָׁנִֽים׃ 5 וַיָּמ֥וּתוּ גַם־שְׁנֵיהֶ֖ם מַחְל֣וֹן וְכִלְי֑וֹן וַתִּשָּׁאֵר֙ הָֽאִשָּׁ֔ה מִשְּׁנֵ֥י יְלָדֶ֖יהָ וּמֵאִישָֽׁהּ׃ 6 וַתָּ֤קָם הִיא֙ וְכַלֹּתֶ֔יהָ וַתָּ֖שָׁב מִשְּׂדֵ֣י מוֹאָ֑ב כִּ֤י שָֽׁמְעָה֙ בִּשְׂדֵ֣ה מוֹאָ֔ב כִּֽי־פָקַ֤ד יְהוָה֙ אֶת־עַמּ֔וֹ לָתֵ֥ת לָהֶ֖ם לָֽחֶם׃ 7 וַתֵּצֵ֗א מִן־הַמָּקוֹם֙ אֲשֶׁ֣ר הָיְתָה־שָׁ֔מָּה וּשְׁתֵּ֥י כַלֹּתֶ֖יהָ עִמָּ֑הּ וַתֵּלַ֣כְנָה בַדֶּ֔רֶךְ לָשׁ֖וּב אֶל־אֶ֥רֶץ יְהוּדָֽה׃ 8 וַתֹּ֤אמֶר נָעֳמִי֙ לִשְׁתֵּ֣י כַלֹּתֶ֔יהָ לֵ֣כְנָה שֹּׁ֔בְנָה אִשָּׁ֖ה לְבֵ֣ית אִמָּ֑הּ יעשה יְהוָ֤ה עִמָּכֶם֙ חֶ֔סֶד כַּאֲשֶׁ֧ר עֲשִׂיתֶ֛ם עִם־הַמֵּתִ֖ים וְעִמָּדִֽי׃ 9 יִתֵּ֤ן יְהוָה֙ לָכֶ֔ם וּמְצֶ֣אןָ מְנוּחָ֔ה אִשָּׁ֖ה בֵּ֣ית אִישָׁ֑הּ וַתִּשַּׁ֣ק לָהֶ֔ן וַתִּשֶּׂ֥אנָה קוֹלָ֖ן וַתִּבְכֶּֽינָה׃ 10 וַתֹּאמַ֖רְנָה־לָּ֑הּ כִּי־אִתָּ֥ךְ נָשׁ֖וּב לְעַמֵּֽךְ׃ 11 וַתֹּ֤אמֶר נָעֳמִי֙ שֹׁ֣בְנָה בְנֹתַ֔י לָ֥מָּה תֵלַ֖כְנָה עִמִּ֑י הַֽעֽוֹד־לִ֤י בָנִים֙ בְּֽמֵעַ֔י וְהָי֥וּ לָכֶ֖ם לַאֲנָשִֽׁים׃ 12 שֹׁ֤בְנָה בְנֹתַי֙ לֵ֔כְןָ כִּ֥י זָקַ֖נְתִּי מִהְי֣וֹת לְאִ֑ישׁ כִּ֤י אָמַ֙רְתִּי֙ יֶשׁ־לִ֣י תִקְוָ֔ה גַּ֣ם הָיִ֤יתִי הַלַּ֙יְלָה֙ לְאִ֔ישׁ וְגַ֖ם יָלַ֥דְתִּי בָנִֽים׃ 13 הֲלָהֵ֣ן תְּשַׂבֵּ֗רְנָה עַ֚ד אֲשֶׁ֣ר יִגְדָּ֔לוּ הֲלָהֵן֙ תֵּֽעָגֵ֔נָה לְבִלְתִּ֖י הֱי֣וֹת לְאִ֑ישׁ אַ֣ל בְּנֹתַ֗י כִּֽי־מַר־לִ֤י מְאֹד֙ מִכֶּ֔ם כִּֽי־יָצְאָ֥ה בִ֖י יַד־יְהוָֽה׃ 14 וַתִּשֶּׂ֣נָה קוֹלָ֔ן וַתִּבְכֶּ֖ינָה ע֑וֹד וַתִּשַּׁ֤ק עָרְפָּה֙ לַחֲמוֹתָ֔הּ וְר֖וּת דָּ֥בְקָה בָּֽהּ׃ 15 וַתֹּ֗אמֶר הִנֵּה֙ שָׁ֣בָה יְבִמְתֵּ֔ךְ אֶל־עַמָּ֖הּ וְאֶל־אֱלֹהֶ֑יהָ שׁ֖וּבִי אַחֲרֵ֥י יְבִמְתֵּֽךְ׃ 16 וַתֹּ֤אמֶר רוּת֙ אַל־תִּפְגְּעִי־בִ֔י לְעָזְבֵ֖ךְ לָשׁ֣וּב מֵאַחֲרָ֑יִךְ כִּ֠י אֶל־אֲשֶׁ֨ר תֵּלְכִ֜י אֵלֵ֗ךְ וּבַאֲשֶׁ֤ר תָּלִ֙ינִי֙ אָלִ֔ין עַמֵּ֣ךְ עַמִּ֔י וֵאלֹהַ֖יִךְ אֱלֹהָֽי׃ 17 בַּאֲשֶׁ֤ר תָּמ֙וּתִי֙ אָמ֔וּת וְשָׁ֖ם אֶקָּבֵ֑ר כֹּה֩ יַעֲשֶׂ֨ה יְהוָ֥ה לִי֙ וְכֹ֣ה יֹסִ֔יף כִּ֣י הַמָּ֔וֶת יַפְרִ֖יד בֵּינִ֥י וּבֵינֵֽךְ׃ 18 וַתֵּ֕רֶא כִּֽי־מִתְאַמֶּ֥צֶת הִ֖יא לָלֶ֣כֶת אִתָּ֑הּ וַתֶּחְדַּ֖ל לְדַבֵּ֥ר אֵלֶֽיהָ׃ 19 וַתֵּלַ֣כְנָה שְׁתֵּיהֶ֔ם עַד־בֹּאָ֖נָה בֵּ֣ית לָ֑חֶם וַיְהִ֗י כְּבֹאָ֙נָה֙ בֵּ֣ית לֶ֔חֶם וַתֵּהֹ֤ם כָּל־הָעִיר֙ עֲלֵיהֶ֔ן וַתֹּאמַ֖רְנָה הֲזֹ֥את נָעֳמִֽי׃ 20 וַתֹּ֣אמֶר אֲלֵיהֶ֔ן אַל־תִּקְרֶ֥אנָה לִ֖י נָעֳמִ֑י קְרֶ֤אןָ לִי֙ מָרָ֔א כִּי־הֵמַ֥ר שַׁדַּ֛י לִ֖י מְאֹֽד׃ 21 אֲנִי֙ מְלֵאָ֣ה הָלַ֔כְתִּי וְרֵיקָ֖ם הֱשִׁיבַ֣נִי יְהוָ֑ה לָ֣מָּה תִקְרֶ֤אנָה לִי֙ נָעֳמִ֔י וַֽיהוָה֙ עָ֣נָה בִ֔י וְשַׁדַּ֖י הֵ֥רַֽע לִֽי׃ 22 וַתָּ֣שָׁב נָעֳמִ֗י וְר֨וּת הַמּוֹאֲבִיָּ֤ה כַלָּתָהּ֙ עִמָּ֔הּ הַשָּׁ֖בָה מִשְּׂדֵ֣י מוֹאָ֑ב וְהֵ֗מָּה בָּ֚אוּ בֵּ֣ית לֶ֔חֶם בִּתְחִלַּ֖ת קְצִ֥יר שְׂעֹרִֽים׃