Yiddish
Hebrew
אידיש
1 זאָלסט ניט זײַן מקנא בײזע לײַט, און זאָלסט ניט גאַרן צו זײַן מיט זײ, 2 װאָרום פֿאַרװיסטונג טראַכט זײער האַרץ, און אומגליק רעדן זײערע ליפּן. 3 מיט חכמה װערט אַ הױז געבױט, און מיט פֿאַרשטאַנדיקײט װערט עס באַפֿעסטיקט; 4 און דורך קענשאַפֿט װערן די קאַמערן אָנגעפֿילטמיט אַלערלײ טײַערן און ליבלעכן גוטס. 5 אַ קלוגער מאַן איז אין מאַכט, און אַ מענטש מיט קענשאַפֿט האָט אַ שטאַרקע גבֿורה; 6 װאָרום מיט תּחבוּלות מוזטו אָנפֿירן דײַן מלחמה, און הילף קומט דורך פֿיל יועצים. 7 צו הױך פֿאַר דעם נאַרן איז חכמה, אין טױער עפֿנט ער ניט זײַן מױל. 8 דער װאָס קלערט צו טאָן שלעכטס, אים װעט מען נאָכרופֿן בײזװיליקער מענטש. 9 די טראַכטעניש פֿון דעם נאַרן איז זינד, און אַן אומװערדיקײט בײַ מענטשן איז דער שפּעטער. 10 לאָזטו זיך אָפּ אין טאָג פֿון נױט, איז דײַן כּוח אַ קנאַפּער. 11 זײַ מציל די װאָס װערן גענומען צום טױט, און די אָנגעברײטע צום הרגען, אױב דו קענסט אָפּהאַלטן. 12 אַז דו װעסט זאָגן: ״מיר האָבן דאָך דערפֿון ניט געװוּסט״ – פֿאַר װאָר, דער פֿאָרשער פֿון די הערצער, ער װעט מערקן, און דער היטער פֿון דײַן זעל, ער װעט װיסן, און װעט אומקערן איטלעכן לױט זײַנע מעשׂים. 13 עס, מײַן זון, האָניק, װײַל עס איז גוט, און האָניקזאַפֿט װאָס איז זיס פֿאַר דײַן גומען; 14 אַזױ, זײַ װיסן, איז חכמה פֿאַר דײַן זעל, אַז דו האָסט זי געפֿונען װעט זײַן אַ גוטע לעצט, און דײַן האָפֿענונג װעט ניט פֿאַרשניטן װערן.
15 זאָלסט ניט לױערן, רָשע, אױף דער װױנונג פֿון דעם צדיק, זאָלסט ניט פֿאַרװיסטן זײַן הױעראָרט; 16 װאָרום זיבן מאָל פֿאַלט דער צדיק, און שטײט אױף, און די רשָעים װערן געשטרױכלט אין אומגליק. 17 אַז דײַן שׂונא פֿאַלט, זאָלסטו זיך ניט פֿרײען, און אַז ער װערט געשטרױכלט, זאָל ניט אָנקװעלן דײַן האַרץ; 18 װאָרום גאָט װעט זען, און עס װעט שלעכט זײַן אין זײַנע אױגן, און ער װעט אָפּקערן פֿון אים זײַן צאָרן. 19 זאָלסט זיך ניט ערגערן װעגן די שלעכטסטוער, זאָלסט ניט מקנא זײַן די רשָעים; 20 װאָרום דער שלעכטער װעט ניט האָבן קײן לעצט, דאָס ליכט פֿון די רשָעים װעט אױסגעלאָשן װערן. 21 האָב מורא פֿאַר גאָט, מײַן זון, און פֿאַרן מלך, מיט איבעראַנדערשער זאָלסטו זיך ניט מישן; 22 װאָרום פּלוצלינג װעט קומען זײער בראָך, און װער װײס דאָס אומגליק פֿון זײ בײדן? 23 אױך די דאָזיקע זײַנען פֿון די חכמים. פֿון שאַנעװען אין אַ משפּט קומט ניט אַרױס קײן גוטס. 24 דער װאָס זאָגט צום שולדיקן: ״דו ביסט גערעכט״, שילטן אים פֿעלקער, פֿלוכן אים אומות. 25 אָבער די װאָס משפּטן ריכטיק, זײ איז װױל, און אױף זײ קומט אַ ברכה פֿון גוטס. 26 די ליפּן דאַרף מען קושן דעם װאָס ענטפֿערט די ריכטיקע רײד. 27 פֿאַרריכט דערױסן דײַן אַרבעט, און גרײט עס דיר צו אױפֿן פֿעלד, דערנאָך זאָלסטו בױען דײַן הױז.
28 זאָלסט ניט זײַן אַן עדות אַקעגן דײַן חבֿר אָן אַ פֿאַר װאָס, און נאַרן מיט דײַנע ליפּן. 29 זאָלסט ניט זאָגן: ״װי ער האָט מיר געטאָן, אַזױ װעל איך אים טאָן; איך װעל דעם מענטשן אומקערן לױט זײַן טאָן״. 30 פֿאַרבײַ אַ פֿעלד פֿון אַ פֿױלן מאַן בין איך פֿאַרבײַגעגאַנגען, און פֿאַרבײַ אַ װײַנגאָרטן פֿון אַ מענטשן אָן שׂכל; 31 ערשט עס איז אין גאַנצן געװען פֿאַרװאַקסן מיט דערנער, זײַן אױבערפֿלעך איז געװען באַדעקט מיט װילדע געװעקסן, און זײַן שטײנערנע צאַם איז געװען אײַנגעפֿאַלן. 32 איך האָב געקוקט, און מיר אַרײַנגענומען אין האַרצן, איך האָב געזען, און גענומען אַ מוסר. 33 ״נאָך אַ ביסל שלאָף, נאָך אַ ביסל דרעמלען, נאָך אַ ביסל ליגן מיט פֿאַרלײגטע הענט״ – 34 און קומען װי אַ גײ-חיל װעט דײַן אָרימקײט, און דײַן נױט װי אַ געפּאַנצערטער מאַן.
עברית
1 אַל־תְּ֭קַנֵּא בְּאַנְשֵׁ֣י רָעָ֑ה וְאַל־תתאו לִהְי֥וֹת אִתָּֽם׃ 2 כִּי־שֹׁ֭ד יֶהְגֶּ֣ה לִבָּ֑ם וְ֝עָמָ֗ל שִׂפְתֵיהֶ֥ם תְּדַבֵּֽרְנָה׃ 3 בְּ֭חָכְמָה יִבָּ֣נֶה בָּ֑יִת וּ֝בִתְבוּנָ֗ה יִתְכּוֹנָֽן׃ 4 וּ֭בְדַעַת חֲדָרִ֣ים יִמָּלְא֑וּ כָּל־ה֖וֹן יָקָ֣ר וְנָעִֽים׃ 5 גֶּֽבֶר־חָכָ֥ם בַּע֑וֹז וְאִֽישׁ־דַּ֝֗עַת מְאַמֶּץ־כֹּֽחַ׃ 6 כִּ֣י בְ֭תַחְבֻּלוֹת תַּעֲשֶׂה־לְּךָ֣ מִלְחָמָ֑ה וּ֝תְשׁוּעָ֗ה בְּרֹ֣ב יוֹעֵֽץ׃ 7 רָאמ֣וֹת לֶֽאֱוִ֣יל חָכְמ֑וֹת בַּ֝שַּׁ֗עַר לֹ֣א יִפְתַּח־פִּֽיהוּ׃ 8 מְחַשֵּׁ֥ב לְהָרֵ֑עַ ל֝֗וֹ בַּֽעַל־מְזִמּ֥וֹת יִקְרָֽאוּ׃ 9 זִמַּ֣ת אִוֶּ֣לֶת חַטָּ֑את וְתוֹעֲבַ֖ת לְאָדָ֣ם לֵֽץ׃ 10 הִ֭תְרַפִּיתָ בְּי֥וֹם צָרָ֗ה צַ֣ר כֹּחֶֽכָה׃ 11 הַ֭צֵּל לְקֻחִ֣ים לַמָּ֑וֶת וּמָטִ֥ים לַ֝הֶ֗רֶג אִם־תַּחְשֽׂוֹךְ׃ 12 כִּֽי־תֹאמַ֗ר הֵן֮ לֹא־יָדַ֪עְנ֫וּ זֶ֥ה הֲ‍ֽלֹא־תֹ֘כֵ֤ן לִבּ֨וֹת הֽוּא־יָבִ֗ין וְנֹצֵ֣ר נַ֭פְשְׁךָ ה֣וּא יֵדָ֑ע וְהֵשִׁ֖יב לְאָדָ֣ם כְּפָעֳלֽוֹ׃ 13 אֱכָל־בְּנִ֣י דְבַ֣שׁ כִּי־ט֑וֹב וְנֹ֥פֶת מָ֝ת֗וֹק עַל־חִכֶּֽךָ׃ 14 כֵּ֤ן דְּעֶ֥ה חָכְמָ֗ה לְנַ֫פְשֶׁ֥ךָ אִם־מָ֭צָאתָ וְיֵ֣שׁ אַחֲרִ֑ית וְ֝תִקְוָתְךָ֗ לֹ֣א תִכָּרֵֽת׃   פ
15 אַל־תֶּאֱרֹ֣ב רָ֭שָׁע לִנְוֵ֣ה צַדִּ֑יק אַֽל־תְּשַׁדֵּ֥ד רִבְצוֹ׃ 16 כִּ֤י שֶׁ֨בַע יִפּ֣וֹל צַדִּ֣יק וָקָ֑ם וּ֝רְשָׁעִ֗ים יִכָּשְׁל֥וּ בְרָעָֽה׃ 17 בִּנְפֹ֣ל אויביך אַל־תִּשְׂמָ֑ח וּ֝בִכָּשְׁל֗וֹ אַל־יָגֵ֥ל לִבֶּֽךָ׃ 18 פֶּן־יִרְאֶ֣ה יְ֭הוָה וְרַ֣ע בְּעֵינָ֑יו וְהֵשִׁ֖יב מֵעָלָ֣יו אַפּֽוֹ׃ 19 אַל־תִּתְחַ֥ר בַּמְּרֵעִ֑ים אַל־תְּ֝קַנֵּ֗א בָּרְשָׁעִֽים׃ 20 כִּ֤י לֹֽא־תִהְיֶ֣ה אַחֲרִ֣ית לָרָ֑ע נֵ֖ר רְשָׁעִ֣ים יִדְעָֽךְ׃ 21 יְרָֽא־אֶת־יְהוָ֣ה בְּנִ֣י וָמֶ֑לֶךְ עִם־שׁ֝וֹנִ֗ים אַל־תִּתְעָרָֽב׃ 22 כִּֽי־פִ֭תְאֹם יָק֣וּם אֵידָ֑ם וּפִ֥יד שְׁ֝נֵיהֶ֗ם מִ֣י יוֹדֵֽעַ׃   ס 23 גַּם־אֵ֥לֶּה לַֽחֲכָמִ֑ים הַֽכֵּר־פָּנִ֖ים בְּמִשְׁפָּ֣ט בַּל־טֽוֹב׃ 24 אֹ֤מֵ֨ר לְרָשָׁע֮ צַדִּ֪יק אָ֥תָּה יִקְּבֻ֥הוּ עַמִּ֑ים יִזְעָמ֥וּהוּ לְאֻמִּֽים׃ 25 וְלַמּוֹכִיחִ֥ים יִנְעָ֑ם וַֽ֝עֲלֵיהֶ֗ם תָּב֥וֹא בִרְכַּת־טֽוֹב׃ 26 שְׂפָתַ֥יִם יִשָּׁ֑ק מֵ֝שִׁ֗יב דְּבָרִ֥ים נְכֹחִֽים׃ 27 הָ֘כֵ֤ן בַּח֨וּץ מְלַאכְתֶּ֗ךָ וְעַתְּדָ֣הּ בַּשָּׂדֶ֣ה לָ֑ךְ אַ֝חַ֗ר וּבָנִ֥יתָ בֵיתֶֽךָ׃   פ
28 אַל־תְּהִ֣י עֵד־חִנָּ֣ם בְּרֵעֶ֑ךָ וַ֝הֲפִתִּ֗יתָ בִּשְׂפָתֶֽיךָ׃ 29 אַל־תֹּאמַ֗ר כַּאֲשֶׁ֣ר עָֽשָׂה־לִ֭י כֵּ֤ן אֶֽעֱשֶׂה־לּ֑וֹ אָשִׁ֖יב לָאִ֣ישׁ כְּפָעֳלֽוֹ׃ 30 עַל־שְׂדֵ֣ה אִישׁ־עָצֵ֣ל עָבַ֑רְתִּי וְעַל־כֶּ֝֗רֶם אָדָ֥ם חֲסַר־לֵֽב׃ 31 וְהִנֵּ֨ה עָ֘לָ֤ה כֻלּ֨וֹ קִמְּשֹׂנִ֗ים כָּסּ֣וּ פָנָ֣יו חֲרֻלִּ֑ים וְגֶ֖דֶר אֲבָנָ֣יו נֶהֱרָֽסָה׃ 32 וָֽאֶחֱזֶ֣ה אָ֭נֹכִֽי אָשִׁ֣ית לִבִּ֑י רָ֝אִ֗יתִי לָקַ֥חְתִּי מוּסָֽר׃ 33 מְעַ֣ט שֵׁ֭נוֹת מְעַ֣ט תְּנוּמ֑וֹת מְעַ֓ט חִבֻּ֖ק יָדַ֣יִם לִשְׁכָּֽב׃ 34 וּבָֽא־מִתְהַלֵּ֥ךְ רֵישֶׁ֑ךָ וּ֝מַחְסֹרֶ֗יךָ כְּאִ֣ישׁ מָגֵֽן׃   פ