Yiddish
Hebrew
אידיש
1 בעסער אַ טרוקענער ביסן און שלװה דערבײַ, אײדער אַ הױז פֿול מיט פֿלײש-סעודות און קריג. 2 אַ קלוגער קנעכט געװעלטיקט איבער אַ זון אַ טױגעניכטס, און צװישן די ברידער קריגט ער אַ חלק ירושה. 3 אַ טיגל פֿאַר זילבער, און אַ שמעלצאױװן פֿאַר גאָלד, אָבער די הערצער פּרוּװט גאָט. 4 דער שלעכטסטוער הערט זיך אײַן צו דער ליפּ פֿון אומרעכט, דער ליגנער האָרכט צו דער צונג פֿון פֿאַרברעך. 5 דער װאָס שפּאָט פֿון אַן אָרימאַן, לעסטערט זײַן באַשעפֿער; דעם װאָס פֿרײט זיך אױף אַ בראָך, װעט ניט געשאָנקען װערן. 6 די קרױן פֿון אַלטע לײַט זײַנען קינדסקינדער, און די צירונג פֿון קינדער זײַנען זײערע עלטערן. 7 דעם מנוּװל פּאַסט ניט די שפּראַך פֿון ברײטקײט, נאָך װינציקער דעם נַדבֿן די שפּראַך פֿון ליגן. 8 אַ חן-דימענט איז שוחד אין די אױגן פֿון זײַן בעלן; װוּהין נאָר מע קערט זיך דערמיט באַגליקט מען. 9 דער װאָס זוכט ליבשאַפֿט, פֿאַרדעקט אױף זינד, און דער װאָס חזרט איבער גערײד, צעשײדט גוטע פֿרײַנט. 10 אַ בײזער װירקט מער אױפֿן פֿאַרשטאַנדיקן, װי הונדערט קלעפּ אױפֿן נאַרן. 11 רַק דער װידערשפּעניקער זוכט בײז, אָבער אַן אומדערבאַרימדיקער שָלִיח װעט אָנגעשיקט װערן אױף אים. 12 בעסער אַ מענטשן זאָל אָנטרעפֿן אַ בערינטע באַרױבט פֿון אירע יונגע, אַבי ניט אַ נאַר מיט זײַן טיפּשות. 13 דער װאָס קערט אום אַ רָעה פֿאַר אַ טובֿה, װעט זיך ניט אָפּטאָן בײז פֿון זײַן הױז. 14 װי מע לאָזט לױז װאַסער איז דער אָנהײב פֿון מחלוקות, דרום, אײדער דער קריג ברעכט אױס, לאָז אָפּ. 15 דער װאָס מאַכט גערעכט דעם שולדיקן, און דער װאָס מאַכט שולדיק דעם גערעכטן, זײ בײדע זײַנען אַן אומװערדיקײט בײַ גאָט. 16 װאָס טױג געלט אין דעם נאַרנס האַנטאױף צו קױפֿן חכמה, אַז קײן שׂכל איז ניטאָ? 17 אין אַלע צײַטן איז אַ חבֿר אַ גוטער פֿרײַנט, אָבער פֿאַר אַ צרה איז אַ ברודער געבאָרן. 18 אַ מענטש אָן שׂכל איז דער װאָס גיט אַ האַנט, װאָס איז עָרבֿ אַן עָרבֿות פֿאַר זײַן חבֿר. 19 דער װאָס האָט ליב קריג, האָט ליב פֿאַרברעך, דער װאָס מאַכט הױך זײַן טיר, זוכט אַ בראָך. 20 דער װאָס האָט אַ קרום האַרץ, װעט ניט געפֿינען קײן גוטס, און דער װאָס דרײט מיט דער צונג, װעט אַרײַנפֿאַלן אין בײז. 21 דער װאָס געבערט אַ נאַרן, איז דאָס צו זײַן קומער, און דער פֿאָטער פֿון דעם נידערטרעכטיקן האָט ניט קײן נַחַת. 22 אַ פֿרײלעך האַרץ איז אַ גוטע רפֿואה, און אַ דערשלאָגן געמיט טריקנט אױס דאָס געבײן. 23 דער רָשע נעמט אָן שוחד אױסן בוזעם, צו פֿאַרדרײען די װעגן פֿון גערעכטיקײט. 24 פֿאַרן פּנים פֿון פֿאַרשטאַנדיקן איז די חכמה, און די אױגן פֿון דעם נאַרן זײַנען אין עק װעלט. 25 אַן ערגערניש פֿאַר זײַן פֿאָטער איז אַ זון אַ נאַר, און אַ ביטערניש פֿאַר זײַן געװינערין. 26 קײן גוטס קומט ניט אַרױס פֿון שטראָפֿן אױך דעם צדיק, פֿון שלאָגן אַדללײַט פֿאַר רעכטפֿאַרטיקײט. 27 דער װאָס װײס קענשאַפֿט, קאַרגט זײַנע װערטער, אַ מענטש מיט פֿאַרשטאַנדיקײט איז שפּאָרעװדיק אין געמיט. 28 אַפֿילו אַ נאַר אַז ער שװײַגט װערט גערעכנט אַ חכם; דער װאָס מאַכט צו זײַנע ליפּן, אַ פֿאַרשטאַנדיקער.
עברית
1 ט֤וֹב פַּ֣ת חֲ֭רֵבָה וְשַׁלְוָה־בָ֑הּ מִ֝בַּ֗יִת מָלֵ֥א זִבְחֵי־רִֽיב׃ 2 עֶֽבֶד־מַשְׂכִּ֗יל יִ֭מְשֹׁל בְּבֵ֣ן מֵבִ֑ישׁ וּבְת֥וֹךְ אַ֝חִ֗ים יַחֲלֹ֥ק נַחֲלָֽה׃ 3 מַצְרֵ֣ף לַ֭כֶּסֶף וְכ֣וּר לַזָּהָ֑ב וּבֹחֵ֖ן לִבּ֣וֹת יְהוָֽה׃ 4 מֵ֭רַע מַקְשִׁ֣יב עַל־שְׂפַת־אָ֑וֶן שֶׁ֥קֶר מֵ֝זִין עַל־לְשׁ֥וֹן הַוֺּֽת׃ 5 לֹעֵ֣ג לָ֭רָשׁ חֵרֵ֣ף עֹשֵׂ֑הוּ שָׂמֵ֥חַ לְ֝אֵ֗יד לֹ֣א יִנָּקֶֽה׃ 6 עֲטֶ֣רֶת זְ֭קֵנִים בְּנֵ֣י בָנִ֑ים וְתִפְאֶ֖רֶת בָּנִ֣ים אֲבוֹתָֽם׃ 7 לֹא־נָאוָ֣ה לְנָבָ֣ל שְׂפַת־יֶ֑תֶר אַ֝֗ף כִּֽי־לְנָדִ֥יב שְׂפַת־שָֽׁקֶר׃ 8 אֶֽבֶן־חֵ֣ן הַ֭שֹּׁחַד בְּעֵינֵ֣י בְעָלָ֑יו אֶֽל־כָּל־אֲשֶׁ֖ר יִפְנֶ֣ה יַשְׂכִּֽיל׃ 9 מְֽכַסֶּה־פֶּ֭שַׁע מְבַקֵּ֣שׁ אַהֲבָ֑ה וְשֹׁנֶ֥ה בְ֝דָבָ֗ר מַפְרִ֥יד אַלּֽוּף׃ 10 תֵּ֣חַת גְּעָרָ֣ה בְמֵבִ֑ין מֵהַכּ֖וֹת כְּסִ֣יל מֵאָֽה׃ 11 אַךְ־מְרִ֥י יְבַקֶּשׁ־רָ֑ע וּמַלְאָ֥ךְ אַ֝כְזָרִ֗י יְשֻׁלַּח־בּֽוֹ׃ 12 פָּג֬וֹשׁ דֹּ֣ב שַׁכּ֣וּל בְּאִ֑ישׁ וְאַל־כְּ֝סִ֗יל בְּאִוַּלְתּֽוֹ׃ 13 מֵשִׁ֣יב רָ֭עָה תַּ֣חַת טוֹבָ֑ה לֹא־תמיש רָ֝עָ֗ה מִבֵּיתֽוֹ׃ 14 פּ֣וֹטֵֽר מַ֭יִם רֵאשִׁ֣ית מָד֑וֹן וְלִפְנֵ֥י הִ֝תְגַּלַּ֗ע הָרִ֥יב נְטֽוֹשׁ׃ 15 מַצְדִּ֣יק רָ֭שָׁע וּמַרְשִׁ֣יעַ צַדִּ֑יק תּוֹעֲבַ֥ת יְ֝הוָ֗ה גַּם־שְׁנֵיהֶֽם׃ 16 לָמָּה־זֶּ֣ה מְחִ֣יר בְּיַד־כְּסִ֑יל לִקְנ֖וֹת חָכְמָ֣ה וְלֶב־אָֽיִן׃ 17 בְּכָל־עֵ֭ת אֹהֵ֣ב הָרֵ֑עַ וְאָ֥ח לְ֝צָרָ֗ה יִוָּלֵֽד׃ 18 אָדָ֣ם חֲסַר־לֵ֭ב תּוֹקֵ֣עַ כָּ֑ף עֹרֵ֥ב עֲ֝רֻבָּ֗ה לִפְנֵ֥י רֵעֵֽהוּ׃ 19 אֹ֣הֵֽב פֶּ֭שַׁע אֹהֵ֣ב מַצָּ֑ה מַגְבִּ֥יהַּ פִּ֝תְח֗וֹ מְבַקֶּשׁ־שָֽׁבֶר׃ 20 עִקֶּשׁ־לֵ֭ב לֹ֣א יִמְצָא־ט֑וֹב וְנֶהְפָּ֥ךְ בִּ֝לְשׁוֹנ֗וֹ יִפּ֥וֹל בְּרָעָֽה׃ 21 יֹלֵ֣ד כְּ֭סִיל לְת֣וּגָה ל֑וֹ וְלֹֽא־יִ֝שְׂמַ֗ח אֲבִ֣י נָבָֽל׃ 22 לֵ֣ב שָׂ֭מֵחַ יֵיטִ֣ב גֵּהָ֑ה וְר֥וּחַ נְ֝כֵאָ֗ה תְּיַבֶּשׁ־גָּֽרֶם׃ 23 שֹׁ֣חַד מֵ֭חֵיק רָשָׁ֣ע יִקָּ֑ח לְ֝הַטּ֗וֹת אָרְח֥וֹת מִשְׁפָּֽט׃ 24 אֶת־פְּנֵ֣י מֵבִ֣ין חָכְמָ֑ה וְעֵינֵ֥י כְ֝סִ֗יל בִּקְצֵה־אָֽרֶץ׃ 25 כַּ֣עַס לְ֭אָבִיו בֵּ֣ן כְּסִ֑יל וּ֝מֶ֗מֶר לְיוֹלַדְתּֽוֹ׃ 26 גַּ֤ם עֲנ֣וֹשׁ לַצַּדִּ֣יק לֹא־ט֑וֹב לְהַכּ֖וֹת נְדִיבִ֣ים עַל־יֹֽשֶׁר׃ 27 חוֹשֵׂ֣ךְ אֲ֭מָרָיו יוֹדֵ֣עַ דָּ֑עַת וקר־ר֝֗וּחַ אִ֣ישׁ תְּבוּנָֽה׃ 28 גַּ֤ם אֱוִ֣יל מַ֭חֲרִישׁ חָכָ֣ם יֵחָשֵׁ֑ב אֹטֵ֖ם שְׂפָתָ֣יו נָבֽוֹן׃