Yiddish
Hebrew
אידיש
1 אַ קלוגע װײַב בױט אױף איר הױז, און אַ נאַרינטע צעשטערט עס מיט אירע הענט. 2 דער װאָס גײט אין זײַן רעכטפֿאַרטיקײט, האָט מורא פֿאַר גאָט, און דער װאָס זײַנע װעגן זײַנען פֿאַרדרײט, פֿאַראַכט אים. 3 אין נאַרנס מױל איז אַ שטעקן פֿאַר זײַן גאװה, און די ליפּן פֿון די קלוגע פֿאַרהיטן זײ. 4 אָן אָקסן איז די קאָריטע לײדיק, און פֿיל תּבֿואה איז אין כּוח פֿון דעם אָקס. 5 אַ באַגלױבטער עדות נאַרט ניט אָפּ, און מיט אָפּנאַרענישן אָטעמט דער פֿאַלשער עדות. 6 דער שפּעטער זוכט חכמה און ניטאָ, און װיסן איז גרינג דעם פֿאַרשטאַנדיקן. 7 גײ אַװעק פֿון אַ מענטשן אַ נאַר, סײַדן װילסט ניט קענען פֿאַרשטאַנדיקע ליפּן. 8 די חכמה פֿון דעם קלוגן איז אין באַטראַכטן זײַן װעג, און די טיפּשות פֿון דעם נאַרן איז אין באַטרוג. 9 בײַ די נאַרן איז זינד אַ פֿירשפּרעכער, און צװישן די רעכטפֿאַרטיקע – גוטװיליקײט. 10 דאָס האַרץ װײס איר אײגענע ביטערקײט, און אין איר שִׂמחה קען זיך אַ פֿרעמדער ניט מישן. 11 דאָס הױז פֿון די רשָעים װערט פֿאַרטיליקט, און דאָס געצעלט פֿון די רעכטפֿאַרטיקע בליט. 12 פֿאַראַן אַ װעג װאָס איז גלײַך בײַם מענטשן, און זײַן סָוף זײַנען װעגן פֿון טױט. 13 אַפֿילו בײַם לאַכן טוט װײ דאָס האַרץ, און דער סָוף פֿון שִׂמחה איז טרױער. 14 פֿון זײַנע װעגן װעט געזעטיקט װערן דער פֿאַלשהאַרציקער, און דער גוטער מענטש פֿון װאָס אין אים. 15 אַ נאַר גלױבט אַלצדינג, אָבער דער קלוגער באַטראַכט זײַן טריט. 16 דער חכם שײַט זיך, און קערט זיך אָפּ פֿון שלעכטס, און דער נאַר נעמט זיך איבער, און איז זיכער. 17 אַ גיכער כּעסן באַגײט נאַרישקײט, און אַ מענטש מיט בײזע געדאַנקען װערט פֿאַרהאַסט. 18 לײַכטזיניקע אַרבן נאַרישקײט, און קלוגע באַקרײנען זיך מיט קענשאַפֿט. 19 די שלעכטע בײגן זיך פֿאַר די גוטע, און די רשָעים פֿאַר די טױערן פֿון צדיק. 20 אַפֿילו בײַ זײַן חבֿר װערט פֿאַרהאַסט דער אָרימאַן, און די גוטע פֿרײַנט פֿון עושר זײַנען פֿיל. 21 דער װאָס איז מבֿזה זײַן חבֿר, זינדיקט, און דער װאָס לײַטזעליקט די געדריקטע, אַז װױל איז צו אים! 22 פֿאַר װאָר, די װאָס טראַכטן בײז בלאָנדזשען, און גענאָד און טרײַשאַפֿט פֿאַר די װאָס טראַכטן גוטס. 23 אין יעטװעדער אָנשטרענג איז דאָ אַ נוץ, אָבער ליפּנגערײד איז בלױז צום שאָדן. 24 אַ קרױן פֿאַר די חכמים איז זײער עשירות, די טיפּשות פֿון די נאַרן בלײַבט טיפּשות. 25 אַן אמתער עדות ראַטעװעט נפֿשות, אָבער דער װאָס אָטמט מיט ליגנס איז אַן אָפּנאַר. 26 אין מורא פֿאַר גאָט איז אַ שטאַרקער בטחון, און פֿאַר די קינדער װעט עס זײַן אַ באַשיצונג. 27 מורא פֿאַר גאָט איז אַ קװאַל פֿון לעבן, זיך אָפּצוקערן פֿון די נעצן פֿון טױט. 28 אין פֿיל פֿאָלק איז די פּראַכט פֿון דעם מלך, און אָן פֿאָלק איז אַ בראָך פֿאַרן פֿירשט. 29 דער װאָס איז אײַנגעהאַלטן אין צאָרן, האָט גרױס פֿאַרשטאַנדיקײט, און דער װאָס האָט אַ קורץ געמיט, קלײַבט אױף נאַרישקײט. 30 אַ געזונט פֿאַרן לײַב איז אַ געלאַסן האַרץ, און אַ פֿױלונג אין די בײנער איז קנאה. 31 דער װאָס דריקט דעם אָרימאַן, לעסטערט זײַן באַשעפֿער, און דער װאָס דערבאַרימט זיך אױפֿן אבֿיון, גיט אים כּבֿוד. 32 אין זײַן אומגליק װערט געשטױסן דער רָשע, אָבער דער צדיק איז באַשיצט ביז אין זײַן טױט. 33 אין האַרצן פֿון פֿאַרשטאַנדיקן רוט די חכמה, אָבער װאָס אינעװײניק בײַ די נאַרן װערט באַקאַנט. 34 גערעכטיקײט דערהײבט אַ פֿאָלק, און זינד איז די שאַנד פֿון אומות. 35 דעם מלכס גוטװיליקײט איז צום קלוגן קנעכט, און זײַן גרימצאָרן װעט זײַן אױפֿן טױגעניכטס.
עברית
1 חַכְמ֣וֹת נָ֭שִׁים בָּנְתָ֣ה בֵיתָ֑הּ וְ֝אִוֶּ֗לֶת בְּיָדֶ֥יהָ תֶהֶרְסֶֽנּוּ׃ 2 הוֹלֵ֣ךְ בְּ֭יָשְׁרוֹ יְרֵ֣א יְהוָ֑ה וּנְל֖וֹז דְּרָכָ֣יו בּוֹזֵֽהוּ׃ 3 בְּֽפִי־אֱ֭וִיל חֹ֣טֶר גַּאֲוָ֑ה וְשִׂפְתֵ֥י חֲ֝כָמִ֗ים תִּשְׁמוּרֵֽם׃ 4 בְּאֵ֣ין אֲ֭לָפִים אֵב֣וּס בָּ֑ר וְרָב־תְּ֝בוּא֗וֹת בְּכֹ֣חַ שֽׁוֹר׃ 5 עֵ֣ד אֱ֭מוּנִים לֹ֣א יְכַזֵּ֑ב וְיָפִ֥יחַ כְּ֝זָבִ֗ים עֵ֣ד שָֽׁקֶר׃ 6 בִּקֶּשׁ־לֵ֣ץ חָכְמָ֣ה וָאָ֑יִן וְדַ֖עַת לְנָב֣וֹן נָקָֽל׃ 7 לֵ֣ךְ מִ֭נֶּגֶד לְאִ֣ישׁ כְּסִ֑יל וּבַל־יָ֝דַ֗עְתָּ שִׂפְתֵי־דָֽעַת׃ 8 חָכְמַ֣ת עָ֭רוּם הָבִ֣ין דַּרְכּ֑וֹ וְאִוֶּ֖לֶת כְּסִילִ֣ים מִרְמָֽה׃ 9 אֱ֭וִלִים יָלִ֣יץ אָשָׁ֑ם וּבֵ֖ין יְשָׁרִ֣ים רָצֽוֹן׃ 10 לֵ֗ב י֭וֹדֵעַ מָרַּ֣ת נַפְשׁ֑וֹ וּ֝בְשִׂמְחָת֗וֹ לֹא־יִתְעָ֥רַב זָֽר׃ 11 בֵּ֣ית רְ֭שָׁעִים יִשָּׁמֵ֑ד וְאֹ֖הֶל יְשָׁרִ֣ים יַפְרִֽיחַ׃ 12 יֵ֤שׁ דֶּ֣רֶךְ יָ֭שָׁר לִפְנֵי־אִ֑ישׁ וְ֝אַחֲרִיתָ֗הּ דַּרְכֵי־מָֽוֶת׃ 13 גַּם־בִּשְׂח֥וֹק יִכְאַב־לֵ֑ב וְאַחֲרִיתָ֖הּ שִׂמְחָ֣ה תוּגָֽה׃ 14 מִדְּרָכָ֣יו יִ֭שְׂבַּע ס֣וּג לֵ֑ב וּ֝מֵעָלָ֗יו אִ֣ישׁ טֽוֹב׃ 15 פֶּ֭תִי יַאֲמִ֣ין לְכָל־דָּבָ֑ר וְ֝עָר֗וּם יָבִ֥ין לַאֲשֻׁרֽוֹ׃ 16 חָכָ֣ם יָ֭רֵא וְסָ֣ר מֵרָ֑ע וּ֝כְסִ֗יל מִתְעַבֵּ֥ר וּבוֹטֵֽחַ׃ 17 קְֽצַר־אַ֭פַּיִם יַעֲשֶׂ֣ה אִוֶּ֑לֶת וְאִ֥ישׁ מְ֝זִמּ֗וֹת יִשָּׂנֵֽא׃ 18 נָחֲל֣וּ פְתָאיִ֣ם אִוֶּ֑לֶת וַֽ֝עֲרוּמִ֗ים יַכְתִּ֥רוּ דָֽעַת׃ 19 שַׁח֣וּ רָ֭עִים לִפְנֵ֣י טוֹבִ֑ים וּ֝רְשָׁעִ֗ים עַֽל־שַׁעֲרֵ֥י צַדִּֽיק׃ 20 גַּם־לְ֭רֵעֵהוּ יִשָּׂ֣נֵא רָ֑שׁ וְאֹהֲבֵ֖י עָשִׁ֣יר רַבִּֽים׃ 21 בָּז־לְרֵעֵ֥הוּ חוֹטֵ֑א וּמְחוֹנֵ֖ן עניים אַשְׁרָֽיו׃ 22 הֲ‍ֽלוֹא־יִ֭תְעוּ חֹ֣רְשֵׁי רָ֑ע וְחֶ֥סֶד וֶ֝אֱמֶ֗ת חֹ֣רְשֵׁי טֽוֹב׃ 23 בְּכָל־עֶ֭צֶב יִהְיֶ֣ה מוֹתָ֑ר וּדְבַר־שְׂ֝פָתַ֗יִם אַךְ־לְמַחְסֽוֹר׃ 24 עֲטֶ֣רֶת חֲכָמִ֣ים עָשְׁרָ֑ם אִוֶּ֖לֶת כְּסִילִ֣ים אִוֶּֽלֶת׃ 25 מַצִּ֣יל נְ֭פָשׁוֹת עֵ֣ד אֱמֶ֑ת וְיָפִ֖חַ כְּזָבִ֣ים מִרְמָֽה׃ 26 בְּיִרְאַ֣ת יְ֭הוָה מִבְטַח־עֹ֑ז וּ֝לְבָנָ֗יו יִהְיֶ֥ה מַחְסֶֽה׃ 27 יִרְאַ֣ת יְ֭הוָה מְק֣וֹר חַיִּ֑ים לָ֝ס֗וּר מִמֹּ֥קְשֵׁי מָֽוֶת׃ 28 בְּרָב־עָ֥ם הַדְרַת־מֶ֑לֶךְ וּבְאֶ֥פֶס לְ֝אֹ֗ם מְחִתַּ֥ת רָזֽוֹן׃ 29 אֶ֣רֶךְ אַ֭פַּיִם רַב־תְּבוּנָ֑ה וּקְצַר־ר֝֗וּחַ מֵרִ֥ים אִוֶּֽלֶת׃ 30 חַיֵּ֣י בְ֭שָׂרִים לֵ֣ב מַרְפֵּ֑א וּרְקַ֖ב עֲצָמ֣וֹת קִנְאָֽה׃ 31 עֹ֣שֵֽׁק דָּ֭ל חֵרֵ֣ף עֹשֵׂ֑הוּ וּ֝מְכַבְּד֗וֹ חֹנֵ֥ן אֶבְיֽוֹן׃ 32 בְּֽ֭רָעָתוֹ יִדָּחֶ֣ה רָשָׁ֑ע וְחֹסֶ֖ה בְמוֹת֣וֹ צַדּֽ͏ִיק׃ 33 בְּלֵ֣ב נָ֭בוֹן תָּנ֣וּחַ חָכְמָ֑ה וּבְקֶ֥רֶב כְּ֝סִילִ֗ים תִּוָּדֵֽעַ׃ 34 צְדָקָ֥ה תְרֽוֹמֵֽם־גּ֑וֹי וְחֶ֖סֶד לְאֻמִּ֣ים חַטָּֽאת׃ 35 רְֽצוֹן־מֶ֭לֶךְ לְעֶ֣בֶד מַשְׂכִּ֑יל וְ֝עֶבְרָת֗וֹ תִּהְיֶ֥ה מֵבִֽישׁ׃