Yiddish
Hebrew
אידיש
1 און עס איז געװען אין נײַנטן יאָר פֿון זײַן מלוכה, אין צענטן חודש, אין צענטן טאָג פֿון חודש, איז געקומערן נבֿוכַדנֶאצַר דער מלך פֿון בָבֿל, ער און זײַן גאַנצער חיל, אױף ירושלים, און ער האָט געלעגערט אױף איר, און זײ האָבן געבױט באַלעגערװערק רונד אַרום איר. 2 און די שטאָט איז געװען אין באַלעגערונג ביזן עלפֿטן יאָר פֿון מלך צִדקִיָהו. 3 אין נײַנטן טאָג פֿון [פֿירטן] חודש האָט זיך געשטאַרקט דער הונגער אין שטאָט, און עס איז ניט געװען קײן ברױט פֿאַר דעם פֿאָלק פֿון לאַנד.  4 און די שטאָט איז אײַנגעבראָכן געװאָרן, און אַלע מלחמה-לײַט [זײַנען אַנטלאָפֿן] בײַ נאַכט דורך דעם טױער צװישן די צװײ מױערן װאָס בײַם מלכס גאָרטן- און די כַּשׂדים זײַנען געװען רונד אַרום דער שטאָט- און [דער מלך] איז אַװעק מיטן װעג פֿון פּלױן. 5 אָבער דער חיל פֿון די כַּשׂדים האָט נאָכגעיאָגט דעם מלך, און זײ האָבן אים אָנגעיאָגט אין די פּלױנען פֿון יריחו; און זײַן גאַנצער חיל איז צעלױפֿן פֿון אים. 6 און זײ האָבן געכאַפּט דעם מלך, און האָבן אים אַרױפֿגעבראַכט צום מלך פֿון בָבֿל קײן רִבֿלָה; און מע האָט אַרױסגעזאָגט אױף אים אַ משפּט. 7 און צִדקִיָהוס זין האָט מען געשאָכטן פֿאַר זײַנע אױגן; און צִדקִיָהוס אױגן האָט ער בלינד געמאַכט, און ער האָט אים געשמידט אין קופּערנע קײטן, און געבראַכט קײן בָבֿל. 8 און אין פֿינפֿטן חודש, אין זיבעטן טאָג פֿון חודש- דאָס איז דאָס נײַנצנטע יאָר פֿון מלך נבֿוכַדנֶאצַר דעם מלך פֿון בָבֿל- איז געקומען נבֿוזַראַדָן דער הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל, דער קנעכט פֿון דעם מלך פֿון בָבֿל, קײן ירושלים. 9 און ער האָט פֿאַרברענט דאָס הױז פֿון גאָט, און דאָס הױז פֿון מלך; אױך אַלע הײַזער פֿון ירושלים, װוּ נאָר אַ הױז פֿון אַ גרױסן מאַן, האָט ער פֿאַרברענט אין פֿײַער. 10 און די מױערן פֿון ירושלים רונד אַרום האָט דער גאַנצער חיל פֿון די כַּשׂדים װאָס מיט דעם הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל אײַנגעװאָרפֿן. 11 און דעם רעשט פֿון פֿאָלק װאָס איז געבליבן אין שטאָט, און די אַריבערגעלאָפֿענע װאָס זײַנען אַריבערגעלאָפֿן צו דעם מלך פֿון בָבֿל, און דעם רעשט פֿון המון, 12 האָט נבֿוזַראַדָן דער הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל איבערגעלאָזן פֿאַר װײַנגערטנירער און פֿאַר אַקערלײַט. 13 און די קופּערנע זײַלן װאָס אין הױז פֿון גאָט, און די געשטעלן, און דעם קופּערנעם ים װאָס אין הױז פֿון גאָט, האָבן די כַּשׂדים צעבראָכן, און אַװעקגעטראָגן דאָס קופּער דערפֿון קײן בָבֿל. 14 אױך די טעפּ, און די שופֿלען, און די שנײצמעסערס, און די שאָלן, און אַלע קופּערנע כּלים װאָס מע פֿלעגט דינען מיט זײ, האָבן זײ צוגענומען. 15 אױך די פֿײַערפֿאַנען, און די שפּרענגבעקנס, װאָס גאָלד, גאָלד, און װאָס זילבער, זילבער, האָט דער הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל צוגענומען. 16 די צװײ זײַלן, דעם אײן ים, און די געשטעלן, װאָס שלמה האָט געמאַכט פֿאַר גאָטס הױז- דאָס קופּער פֿון אַלע די דאָזיקע כּלים איז ניט געװען אָפּצוּװעגן. 17 אַכצן אײלן איז געװען די הײך פֿון אײן זײַל און אַ קופּערנע קרױן איז געװען אױף אים; און די הײך פֿון דער קרױן איז געװען דרײַ אײלן; און אַ נעצװערק פֿון מילגרױמען זײַנען געװען אױף דער קרױן רונד אַרום, אַלץ פֿון קופּער; און דעס גלײַכן צום צװײטן זײַל, איבער דעם נעצװערק. 18 און דער הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל האָט גענומען שׂרָיָה דעם כּהן-גדול, און צפֿניָה דעם צװײטן כּהן, און די דרײַ שװעלהיטערס;  19 און פֿון שטאָט האָט ער גענומען אײן הױפֿדינער װאָס איז געװען דער אױפֿזעער איבער די מלחמה-לײַט, און פֿינף מענער פֿון די װאָס פֿלעגן זען דעם מלכס פּנים, װאָס האָבן זיך געפֿונען אין שטאָט, און דעם שרײַבער פֿון דעם חיל-פֿירער װאָס האָט אױפֿגענומען אין חיל דאָס פֿאָלק פֿון לאַנד, און זעכציק מאַן פֿון דעם פֿאָלק פֿון לאַנד װאָס האָבן זיך געפֿונען אין שטאָט. 20 און נבֿוזַראַדָן דער הױפּט פֿון דעם לײַב-חיל האָט זײ גענומען, און האָט זײ אַװעקגעפֿירט צו דעם מלך פֿון בָבֿל קײן רִבֿלָה. 21 און דער מלך פֿון בָבֿל האָט זײ געשלאָגן און געטײט אין רִבֿלָה אין לאַנד חַמת. אַזױ איז יהוּדה אַװעק אין גלות פֿון זײַן לאַנד. 22 און דאָס פֿאָלק װאָס איז געבליבן אין לאַנד יהוּדה, װאָס נבֿוכַדנֶאצַר דער מלך פֿון בָבֿל האָט איבערגעלאָזן- איבער זײ האָט ער אױפֿגעזעצט גדַליָהו דעם זון פֿון אַחיקָם דעם זון פֿון שָפֿנען.
23 און װי אַלע הױפּטלײַט פֿון חיל, זײ מיט די מענטשן, האָבן געהערט, אַז דער מלך פֿון בָבֿל האָט אױפֿגעזעצט גדַליָהון, אַזױ זײַנען זײ געקומען צו גדַליָהון קײן מִצפָּה: און יִשמָעֵאל דער זון פֿון נתַניָהן, און יוֹחָנן דער זון פֿון קָרֵחַן, און שׂרָיָה דער זון פֿון תַּנחוּמתן, פֿון נטוֹפֿה, און יַאזַניָהוּ דער זון פֿון דעם מַעַכָתי, זײ מיט זײערע מענטשן. 24 און גדַליָהו האָט געשװאָרן זײ און זײערע מענטשן, און האָט צו זײ געזאָגט: איר זאָלט ניט מורא האָבן פֿאַר די קנעכט פֿון די כַּשׂדים; זיצט אין לאַנד, און דינט דעם מלך פֿון בָבֿל, און אײַך װעט גוט זײַן. 25 אָבער עס איז געװען אין זיבעטן חודש, איז געקומען יִשמָעֵאל דער זון פֿון נתַניָה דעם זון פֿון אֶלישָמָען, פֿון קיניגלעכן אָפּשטאַם, און צען מענטשן מיט אים, און זײ האָבן געשלאָגן גדַליָהון, און ער איז געשטאָרבן; אױך די יהודהער און די כַּשׂדים װאָס זײַנען געװען מיט אים אין מִצפָּה. 26 און דאָס גאַנצע פֿאָלק פֿון קלײן ביז גרױס, און די הױפּטלײַט פֿון חיל, זײַנען אױפֿגעשטאַנען און זײַנען אַװעק קײן מצרים, װאָרום זײ האָבן מורא געהאַט פֿאַר די כַּשׂדים.
27 און עס איז געװען אין זיבן און דרײַסיקסטן יאָר נאָך דעם גלות פֿון יהוֹיָכין דעם מלך פֿון יהוּדה, אין צװעלפֿטן חודש, אין זיבן און צװאַנציקסטן טאָג פֿון חודש, האָט אֶוִיל-מרודַך דער מלך פֿון בָבֿל, אין דעם יאָר װאָס ער איז געװאָרן מלך, אױפֿגעהױבן דעם קאָפּ פֿון יהוֹיָכין דעם מלך פֿון יהוּדה, פֿון תּפֿיסה. 28 און ער האָט גערעדט צו אים פֿרײַנטלעך, און האָט געשטעלט זײַן שטול איבער די שטולן פֿון די מלכים װאָס בײַ אים אין בָבֿל. 29 און ער האָט אומגעביטן זײַנע תּפֿיסה-קלײדער, און ער האָט געגעסן בײַ אים ברױט תּמיד אַלע טעג פֿון זײַן לעבען. 30 און זײַן אױסקומעניש, אַ שטענדיקע אױסקומעניש, איז אים געגעבן געװאָרן פֿון מלך טאָגטעגלעך אַלע טעג פֿון זײַן לעבן.
עברית
1 וַיְהִי֩ בִשְׁנַ֨ת הַתְּשִׁיעִ֜ית לְמָלְכ֗וֹ בַּחֹ֣דֶשׁ הָעֲשִׂירִי֮ בֶּעָשׂ֣וֹר לַחֹדֶשׁ֒ בָּ֠א נְבֻכַדְנֶאצַּ֨ר מֶֽלֶךְ־בָּבֶ֜ל ה֧וּא וְכָל־חֵיל֛וֹ עַל־יְרוּשָׁלַ֖͏ִם וַיִּ֣חַן עָלֶ֑יהָ וַיִּבְנ֥וּ עָלֶ֖יהָ דָּיֵ֥ק סָבִֽיב׃ 2 וַתָּבֹ֥א הָעִ֖יר בַּמָּצ֑וֹר עַ֚ד עַשְׁתֵּ֣י עֶשְׂרֵ֣ה שָׁנָ֔ה לַמֶּ֖לֶךְ צִדְקִיָּֽהוּ׃ 3 בְּתִשְׁעָ֣ה לַחֹ֔דֶשׁ וַיֶּחֱזַ֥ק הָרָעָ֖ב בָּעִ֑יר וְלֹא־הָ֥יָה לֶ֖חֶם לְעַ֥ם הָאָֽרֶץ׃ 4 וַתִּבָּקַ֣ע הָעִ֗יר וְכָל־אַנְשֵׁ֨י הַמִּלְחָמָ֤ה הַלַּ֙יְלָה֙ דֶּ֜רֶךְ שַׁ֣עַר בֵּ֣ין הַחֹמֹתַ֗יִם אֲשֶׁר֙ עַל־גַּ֣ן הַמֶּ֔לֶךְ וְכַשְׂדִּ֥ים עַל־הָעִ֖יר סָבִ֑יב וַיֵּ֖לֶךְ דֶּ֥רֶךְ הָעֲרָבָֽה׃ 5 וַיִּרְדְּפ֤וּ חֵיל־כַּשְׂדִּים֙ אַחַ֣ר הַמֶּ֔לֶךְ וַיַּשִּׂ֥גוּ אֹת֖וֹ בְּעַרְב֣וֹת יְרֵח֑וֹ וְכָל־חֵיל֔וֹ נָפֹ֖צוּ מֵעָלָֽיו׃ 6 וַֽיִּתְפְּשׂוּ֙ אֶת־הַמֶּ֔לֶךְ וַיַּעֲל֥וּ אֹת֛וֹ אֶל־מֶ֥לֶךְ בָּבֶ֖ל רִבְלָ֑תָה וַיְדַבְּר֥וּ אִתּ֖וֹ מִשְׁפָּֽט׃ 7 וְאֶת־בְּנֵי֙ צִדְקִיָּ֔הוּ שָׁחֲט֖וּ לְעֵינָ֑יו וְאֶת־עֵינֵ֤י צִדְקִיָּ֙הוּ֙ עִוֵּ֔ר וַיַּאַסְרֵ֙הוּ֙ בַֽנְחֻשְׁתַּ֔יִם וַיְבִאֵ֖הוּ בָּבֶֽל׃   ס 8 וּבַחֹ֤דֶשׁ הֽ͏ַחֲמִישִׁי֙ בְּשִׁבְעָ֣ה לַחֹ֔דֶשׁ הִ֗יא שְׁנַת֙ תְּשַֽׁע־עֶשְׂרֵ֣ה שָׁנָ֔ה לַמֶּ֖לֶךְ נְבֻכַדְנֶאצַּ֣ר מֶֽלֶךְ־בָּבֶ֑ל בָּ֞א נְבוּזַרְאֲדָ֧ן רַב־טַבָּחִ֛ים עֶ֥בֶד מֶֽלֶךְ־בָּבֶ֖ל יְרוּשָׁלָֽ͏ִם׃ 9 וַיִּשְׂרֹ֥ף אֶת־בֵּית־יְהוָ֖ה וְאֶת־בֵּ֣ית הַמֶּ֑לֶךְ וְאֵ֨ת כָּל־בָּתֵּ֧י יְרוּשָׁלַ֛͏ִם וְאֶת־כָּל־בֵּ֥ית גָּד֖וֹל שָׂרַ֥ף בָּאֵֽשׁ׃ 10 וְאֶת־חוֹמֹ֥ת יְרוּשָׁלַ֖͏ִם סָבִ֑יב נָֽתְצוּ֙ כָּל־חֵ֣יל כַּשְׂדִּ֔ים אֲשֶׁ֖ר רַב־טַבָּחִֽים׃ 11 וְאֵת֩ יֶ֨תֶר הָעָ֜ם הַנִּשְׁאָרִ֣ים בָּעִ֗יר וְאֶת־הַנֹּֽפְלִים֙ אֲשֶׁ֤ר נָפְלוּ֙ עַל־הַמֶּ֣לֶךְ בָּבֶ֔ל וְאֵ֖ת יֶ֣תֶר הֶהָמ֑וֹן הֶגְלָ֕ה נְבוּזַרְאֲדָ֖ן רַב־טַבָּחִֽים׃ 12 וּמִדַּלַּ֣ת הָאָ֔רֶץ הִשְׁאִ֖יר רַב־טַבָּחִ֑ים לְכֹֽרְמִ֖ים וּלְיֹגְבִֽים׃ 13 וְאֶת־עַמּוּדֵ֨י הַנְּחֹ֜שֶׁת אֲשֶׁ֣ר בֵּית־יְהוָ֗ה וְֽאֶת־הַמְּכֹנ֞וֹת וְאֶת־יָ֧ם הַנְּחֹ֛שֶׁת אֲשֶׁ֥ר בְּבֵית־יְהוָ֖ה שִׁבְּר֣וּ כַשְׂדִּ֑ים וַיִּשְׂא֥וּ אֶת־נְחֻשְׁתָּ֖ם בָּבֶֽלָה׃ 14 וְאֶת־הַסִּירֹ֨ת וְאֶת־הַיָּעִ֜ים וְאֶת־הַֽמְזַמְּר֣וֹת וְאֶת־הַכַּפּ֗וֹת וְאֵ֨ת כָּל־כְּלֵ֧י הַנְּחֹ֛שֶׁת אֲשֶׁ֥ר יְשָֽׁרְתוּ־בָ֖ם לָקָֽחוּ׃ 15 וְאֶת־הַמַּחְתּוֹת֙ וְאֶת־הַמִּזְרָק֗וֹת אֲשֶׁ֤ר זָהָב֙ זָהָ֔ב וַאֲשֶׁר־כֶּ֖סֶף כָּ֑סֶף לָקַ֖ח רַב־טַבָּחִֽים׃ 16 הָעַמּוּדִ֣ים שְׁנַ֗יִם הַיָּ֤ם הָֽאֶחָד֙ וְהַמְּכֹנ֔וֹת אֲשֶׁר־עָשָׂ֥ה שְׁלֹמֹ֖ה לְבֵ֣ית יְהוָ֑ה לֹא־הָיָ֣ה מִשְׁקָ֔ל לִנְחֹ֖שֶׁת כָּל־הַכֵּלִ֥ים הָאֵֽלֶּה׃ 17 שְׁמֹנֶה֩ עֶשְׂרֵ֨ה אַמָּ֜ה קוֹמַ֣ת הָעַמּ֣וּד הָאֶחָ֗ד וְכֹתֶ֨רֶת עָלָ֥יו נְחֹשֶׁת֮ וְקוֹמַ֣ת הַכֹּתֶרֶת֮ שָׁלֹ֣שׁ אמה וּשְׂבָכָ֨ה וְרִמֹּנִ֧ים עַֽל־הַכֹּתֶ֛רֶת סָבִ֖יב הַכֹּ֣ל נְחֹ֑שֶׁת וְכָאֵ֛לֶּה לַֽעַמּ֥וּד הַשֵּׁנִ֖י עַל־הַשְּׂבָכָֽה׃ 18 וַיִּקַּ֣ח רַב־טַבָּחִ֗ים אֶת־שְׂרָיָה֙ כֹּהֵ֣ן הָרֹ֔אשׁ וְאֶת־צְפַנְיָ֖הוּ כֹּהֵ֣ן מִשְׁנֶ֑ה וְאֶת־שְׁלֹ֖שֶׁת שֹׁמְרֵ֥י הַסַּֽף׃ 19 וּמִן־הָעִ֡יר לָקַח֩ סָרִ֨יס אֶחָ֜ד אֲ‍ֽשֶׁר־ה֥וּא פָקִ֣יד עַל־אַנְשֵׁ֣י הַמִּלְחָמָ֗ה וַחֲמִשָּׁ֨ה אֲנָשִׁ֜ים מֵרֹאֵ֤י פְנֵֽי־הַמֶּ֙לֶךְ֙ אֲשֶׁ֣ר נִמְצְא֣וּ בָעִ֔יר וְאֵ֗ת הַסֹּפֵר֙ שַׂ֣ר הַצָּבָ֔א הַמַּצְבִּ֖א אֶת־עַ֣ם הָאָ֑רֶץ וְשִׁשִּׁ֥ים אִישׁ֙ מֵעַ֣ם הָאָ֔רֶץ הַֽנִּמְצְאִ֖ים בָּעִֽיר׃ 20 וַיִּקַּ֣ח אֹתָ֔ם נְבוּזַרְאֲדָ֖ן רַב־טַבָּחִ֑ים וַיֹּ֧לֶךְ אֹתָ֛ם עַל־מֶ֥לֶךְ בָּבֶ֖ל רִבְלָֽתָה׃ 21 וַיַּ֣ךְ אֹתָם֩ מֶ֨לֶךְ בָּבֶ֧ל וַיְמִיתֵ֛ם בְּרִבְלָ֖ה בְּאֶ֣רֶץ חֲמָ֑ת וַיִּ֥גֶל יְהוּדָ֖ה מֵעַ֥ל אַדְמָתֽוֹ׃ 22 וְהָעָ֗ם הַנִּשְׁאָר֙ בְּאֶ֣רֶץ יְהוּדָ֔ה אֲשֶׁ֣ר הִשְׁאִ֔יר נְבֽוּכַדְנֶאצַּ֖ר מֶ֣לֶךְ בָּבֶ֑ל וַיַּפְקֵ֣ד עֲלֵיהֶ֔ם אֶת־גְּדַלְיָ֖הוּ בֶּן־אֲחִיקָ֥ם בֶּן־שָׁפָֽן׃   פ
23 וַיִּשְׁמְעוּ֩ כָל־שָׂרֵ֨י הַחֲיָלִ֜ים הֵ֣מָּה וְהָאֲנָשִׁ֗ים כִּֽי־הִפְקִ֤יד מֶֽלֶךְ־בָּבֶל֙ אֶת־גְּדַלְיָ֔הוּ וַיָּבֹ֥אוּ אֶל־גְּדַלְיָ֖הוּ הַמִּצְפָּ֑ה וְיִשְׁמָעֵ֣אל בֶּן־נְתַנְיָ֡ה וְיוֹחָנָ֣ן בֶּן־קָ֠רֵחַ וּשְׂרָיָ֨ה בֶן־תַּנְחֻ֜מֶת הַנְּטֹפָתִ֗י וְיַֽאֲזַנְיָ֙הוּ֙ בֶּן־הַמַּ֣עֲכָתִ֔י הֵ֖מָּה וְאַנְשֵׁיהֶֽם׃ 24 וַיִּשָּׁבַ֨ע לָהֶ֤ם גְּדַלְיָ֙הוּ֙ וּלְאַנְשֵׁיהֶ֔ם וַיֹּ֣אמֶר לָהֶ֔ם אַל־תִּֽירְא֖וּ מֵעַבְדֵ֣י הַכַּשְׂדִּ֑ים שְׁב֣וּ בָאָ֗רֶץ וְעִבְד֛וּ אֶת־מֶ֥לֶךְ בָּבֶ֖ל וְיִטַ֥ב לָכֶֽם׃   ס 25 וַיְהִ֣י בַּחֹ֣דֶשׁ הַשְּׁבִיעִ֗י בָּ֣א יִשְׁמָעֵ֣אל בֶּן־נְ֠תַנְיָה בֶּן־אֱלִ֨ישָׁמָ֜ע מִזֶּ֣רַע הַמְּלוּכָ֗ה וַעֲשָׂרָ֤ה אֲנָשִׁים֙ אִתּ֔וֹ וַיַּכּ֥וּ אֶת־גְּדַלְיָ֖הוּ וַיָּמֹ֑ת וְאֶת־הַיְּהוּדִים֙ וְאֶת־הַכַּשְׂדִּ֔ים אֲשֶׁר־הָי֥וּ אִתּ֖וֹ בַּמִּצְפָּֽה׃ 26 וַיָּקֻ֨מוּ כָל־הָעָ֜ם מִקָּטֹ֤ן וְעַד־גָּדוֹל֙ וְשָׂרֵ֣י הַחֲיָלִ֔ים וַיָּבֹ֖אוּ מִצְרָ֑יִם כִּ֥י יָרְא֖וּ מִפְּנֵ֥י כַשְׂדִּֽים׃   פ
27 וַיְהִי֩ בִשְׁלֹשִׁ֨ים וָשֶׁ֜בַע שָׁנָ֗ה לְגָלוּת֙ יְהוֹיָכִ֣ין מֶֽלֶךְ־יְהוּדָ֔ה בִּשְׁנֵ֤ים עָשָׂר֙ חֹ֔דֶשׁ בְּעֶשְׂרִ֥ים וְשִׁבְעָ֖ה לַחֹ֑דֶשׁ נָשָׂ֡א אֱוִ֣יל מְרֹדַךְ֩ מֶ֨לֶךְ בָּבֶ֜ל בִּשְׁנַ֣ת מָלְכ֗וֹ אֶת־רֹ֛אשׁ יְהוֹיָכִ֥ין מֶֽלֶךְ־יְהוּדָ֖ה מִבֵּ֥ית כֶּֽלֶא׃ 28 וַיְדַבֵּ֥ר אִתּ֖וֹ טֹב֑וֹת וַיִּתֵּן֙ אֶת־כִּסְא֔וֹ מֵעַ֗ל כִּסֵּ֧א הַמְּלָכִ֛ים אֲשֶׁ֥ר אִתּ֖וֹ בְּבָבֶֽל׃ 29 וְשִׁנָּ֕א אֵ֖ת בִּגְדֵ֣י כִלְא֑וֹ וְאָכַ֨ל לֶ֧חֶם תָּמִ֛יד לְפָנָ֖יו כָּל־יְמֵ֥י חַיָּֽיו׃ 30 וַאֲרֻחָת֗וֹ אֲרֻחַ֨ת תָּמִ֧יד נִתְּנָה־לּ֛וֹ מֵאֵ֥ת הַמֶּ֖לֶךְ דְּבַר־י֣וֹם בְּיוֹמ֑וֹ כֹּ֖ל יְמֵ֥י חַיָּֽו׃