Yiddish
Hebrew
אידיש
1 און יוֹסף איז געגאַנגען און האָט דערצײלט פַּרעהן, און האָט געזאָגט: מײַן פֿאָטער און מײַנע ברידער, מיט זײערע שאָף און זײערע רינדער און אַלץ װאָס זײ האָבן, זײַנען געקומען פֿון לאַנד כּנַעַן, און זײ זײַנען אין לאַנד גוֹשֶן. 2 און פֿון צװישן זײַנע ברידער האָט ער גענומען פֿינף מאַן, און האָט זײ געשטעלט פֿאַר פַּרעהן. 3 האָט פַּרעה געזאָגט צו זײַנע ברידער: װאָס איז אײַער טאָן? האָבן זײ געזאָגט צו פַּרעהן: פּאַסטוכער פֿון שאָף זײַנען דײַנע קנעכט, אַזױ מיר, אַזױ אונדזערע עלטערן. 4 און זײ האָבן געזאָגט צו פַּרעהן: צו װױנען אין לאַנד זײַנען מיר געקומען, װאָרום עס איז ניטאָ קײן פֿיטערונג פֿאַר די שאָף פֿון דײַנע קנעכט, װײַל דער הונגער איז שװער אין לאַנד כּנַעַן. און אַצונד, איך בעט דיך, זאָלן דײַנע קנעכט זיצן אין לאַנד גוֹשֶן. 5 האָט פַּרעה געזאָגט צו יוֹספֿן, אַזױ צו זאָגן: דײַן פֿאָטער און דײַנע ברידער זײַנען געקומען צו דיר; 6 דאָס לאַנד מִצרַיִם ליגט פֿאַר דיר, אין בעסטן טײל פֿון לאַנד באַזעץ דײַן פֿאָטער און דײַנע ברידער. זאָלן זײ זיצן אין לאַנד גוֹשֶן. און אױב דו װײסט אַז צװישן זײ זײַנען דאָ טױגלעכע מענטשן, זאָלסטו זײ מאַכן פֿאַר אױבערלײַט איבער דעם פֿי װאָס איך האָב. 7 און יוֹסף האָט געבראַכט זײַן פֿאָטער יעקבן, און ער האָט אים געשטעלט פֿאַר פַּרעהן; און יעקב האָט געבענטשט פַּרעהן. 8 און פַּרעה האָט געזאָגט צו יעקבן: װיפֿיל זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון דײַן לעבן? 9 האָט יעקב געזאָגט צו פַּרעהן: די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן װאַנדערשאַפט זײַנען הונדערט און דרײַסיק יאָר. װינציק און שלעכט זײַנען די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַן לעבן, און זײ קומען ניט צו די טעג פֿון די יאָרן פֿון מײַנע עלטערנס לעבן אין די טעג פֿון זײער װאַנדערשאַפט. 10 און יעקב האָט געבענטשט פַּרעהן, און איז אַרױסגעגאַנגען פֿון פֿאַר פַּרעהן. 11 און יוֹסף האָט באַזעצט זײַן פֿאָטער און זײַנע ברידער, און ער האָט זײ געגעבן אײגנטום אין לאַנד מִצרַיִם, אין בעסטן טײל פֿון לאַנד, אין לאַנד רַעְמסֵס, אַזױ װי פַּרעה האָט באַפֿױלן. 12 און יוֹסף האָט אױסגעהאַלטן זײַן פֿאָטער און זײַנע ברידער, און דאָס גאַנצע הױז פֿון זײַן פֿאָטער, מיט ברױט, װי נאָכן געזינט. 13 און קײן ברױט איז ניט געװען אין גאַנצן לאַנד, װאָרום דער הונגער איז געװען זײער שװער, און דאָס לאַנד מִצרַיִם און דאָס לאַנד כּנַעַן זײַנען אױסגעמאַטערט געװאָרן פֿון דעם הונגער. 14 און יוֹסף האָט אױפֿגעקליבן דאָס גאַנצע געלט װאָס האָט זיך געפֿונען אין לאַנד מִצרַיִם און אין לאַנד כּנַעַן, פֿאַר דער תּבואה װאָס זײ האָבן געקױפֿט. און יוֹסף האָט געבראַכט דאָס געלט אין פַּרעהס הױז. 15 און אַז דאָס געלט איז אױסגעגאַנגען פֿון לאַנד מִצרַיִם און פֿון לאַנד כּנַעַן, זײַנען אַלע מִצרים געקומען צו יוֹספֿן, אַזױ צו זאָגן: גיב אונדז ברױט; װאָרום נאָך װאָס זאָלן מיר שטאַרבן פֿאַר דיר? אַז דאָס געלט האָט זיך אױסגעלאָזט. 16 האָט יוֹסף געזאָגט: גיט אײַערע פֿי, און איך װעל אײַך געבן פֿאַר אײַערע פֿי, אױב דאָס געלט האָט זיך אױסגעלאָזט. 17 האָבן זײ געבראַכט זײערע פֿי צו יוֹספֿן, און יוֹסף האָט זײ געגעבן ברױט פֿאַר פֿערד, און פֿאַר סטאַדעס שאָף, און פֿאַר סטאַדעס רינדער, און פֿאַר אײזלען; און ער האָט זײ פֿאַרזאָרגט מיט ברױט אין יענעם יאָר, פֿאַר אַלע זײערע פֿי. 18 האָט זיך דאָס יאָר געענדיקט; און אױפֿן צװײטן יאָר זײַנען זײ געקומען צו אים, און האָבן צו אים געזאָגט: מיר װעלן ניט פֿאַרהױלן פֿון מײַן האַר, אַז אַזױ װי דאָס געלט איז אױסגעגאַנגען, און די סטאַדעס פֿי זײַנען בײַ מײַן האַר, איז ניט געבליבן פֿאַר מײַן האַר אַחוץ נאָר אונדזער לײַב און אונדזער ערד. 19 נאָך װאָס זאָלן מיר אומקומען פֿאַר דײַנע אױגן, אי מיר אי אונדזער ערד? קױף אָףּ אונדז און אונדזער ערד פֿאַר ברױט, און מיר מיט אונדזער ערד װעלן זײַן קנעכט צו פַּרעהן; און גיב אונדז זריעה, כּדי מיר זאָלן לעבן און ניט שטאַרבן, און די ערד זאָל ניט פֿאַרװיסט װערן. 20 האָט יוֹסף אָפּגעקױפֿט די גאַנצע ערד פֿון מִצרַיִם פֿאַר פַּרעהן, װאָרום די מִצרים האָבן פֿאַרקױפֿט איטלעכער זײַן פֿעלד, װײַל דער הונגער האָט זיך געשטאַרקט איבער זײ; און דאָס לאַנד איז געװאָרן פַּרעהס. 21 און דאָס פֿאָלק, זײ האָט ער שטעטװײַז איבערגעפֿירט פֿון אײן עק געמאַרק פֿון מִצרַיִם צום אַנדער עק. 22 נאָר די ערד פֿון די פּריסטער האָט ער ניט אָפּגעקױפט, װײַל די פּריסטער האָבן געקריגן אַ קִצבֿה פֿון פַּרעהן, און זײ האָבן געגעסן זײער קִצבֿה װאָס פַּרעה האָט זײ געגעבן; דרום האָבן זײ ניט פֿאַרקױפֿט זײער ערד. 23 און יוֹסף האָט געזאָגט צום פֿאָלק: אָט האָב איך הײַנט אָפּגעקױפֿט אײַך און אײַער לאַנד פֿאַר פַּרעהן; נאַט אײַך זריעה, און פֿאַרזײט די ערד. 24 און עס װעט זײַן בײַ די תּבואות, װעט איר געבן אַ פֿינפֿטל צו פַּרעהן, און פֿיר חלקים װעלן אײַך זײַן פֿאַר זריעה פֿון פֿעלד, און פֿאַר אײַער עסן, און פֿאַר די װאָס אין אײַערע הײַזער, און צום עסן פֿאַר אײַערע קלײנע קינדער. 25 האָבן זײ געזאָגט: האָסט אונדז דאָס לעבן דערהאַלטן; לאָמיר געפֿינען לײַטזעליקײט אין די אױגן פֿון מײַן האַר, און מיר װעלן זײַן קנעכט צו פַּרעהן. 26 און יוֹסף האָט עס געמאַכט פֿאַר אַ געזעץ ביז אױף הײַנטיקן טאָג אױף דער ערד פֿון מִצרַיִם, אַז צו פַּרעהן זאָל געהערן אַ פֿינפֿטל. נאָר די ערד פֿון די פּריסטער אַלײן איז ניט געװאָרן פּרעהס. 27 און ישׂראל איז געזעסן אין לאַנד מִצרַיִם, אין לאַנד גוֹשֶן; און זײ האָבן זיך דאָרטן אײַנגעפֿעסטיקט, און האָבן זיך געפֿרוכפּערט און געמערט זײער. 28 און יעקב האָט געלעבט אין לאַנד מִצרַיִם זיבעצן יאָר; און די טעג פֿון יעקבן, די יאָרן פֿון זײַן לעבן, זײַנען געװען הונדערט יאָר און זיבן און פֿערציק יאָר. 29 און די טעג פֿון ישׂראלן האָבן גענענט צום שטאַרבן, און ער האָט גערופֿן זײַן זון יוֹספֿן, און האָט צו אים געזאָגט: אױב, איך בעט דיך, איך האָב געפֿונען לײַטזעליקײט אין דײַנע אױגן, טו, איך בעט דיך, דײַן האַנט אונטער מײַן דיך, און זאָלסט טאָן מיט מיר אַ חסד און אַ טרײַשאַפֿט: זאָלסט מיך ניט באַגראָבן, איך בעט דיך, אין מִצרַיִם. 30 און אַז איך װעל זיך לײגן צו מײַנע עלטערן, זאָלסטו מיך אַװעקטראָגן פֿון מִצרַיִם, און מיך באַגראָבן אין זײער קבֿר. האָט ער געזאָגט: איך װעל טאָן אַזױ װי דײַן װאָרט. 31 האָט ער געזאָגט: שװער מיר. און ער האָט אים געשװאָרן; און ישׂראל האָט זיך געבוקט צוקאָפּנס פֿון בעט.
עברית
1 וַיָּבֹ֣א יוֹסֵף֮ וַיַּגֵּ֣ד לְפַרְעֹה֒ וַיֹּ֗אמֶר אָבִ֨י וְאַחַ֜י וְצֹאנָ֤ם וּבְקָרָם֙ וְכָל־אֲשֶׁ֣ר לָהֶ֔ם בָּ֖אוּ מֵאֶ֣רֶץ כְּנָ֑עַן וְהִנָּ֖ם בְּאֶ֥רֶץ גֹּֽשֶׁן׃ 2 וּמִקְצֵ֣ה אֶחָ֔יו לָקַ֖ח חֲמִשָּׁ֣ה אֲנָשִׁ֑ים וַיַּצִּגֵ֖ם לִפְנֵ֥י פַרְעֹֽה׃ 3 וַיֹּ֧אמֶר פַּרְעֹ֛ה אֶל־אֶחָ֖יו מַה־מַּעֲשֵׂיכֶ֑ם וַיֹּאמְר֣וּ אֶל־פַּרְעֹ֗ה רֹעֵ֥ה צֹאן֙ עֲבָדֶ֔יךָ גַּם־אֲנַ֖חְנוּ גַּם־אֲבוֹתֵֽינוּ׃ 4 וַיֹּאמְר֣וּ אֶל־פַּרְעֹ֗ה לָג֣וּר בָּאָרֶץ֮ בָּאנוּ֒ כִּי־אֵ֣ין מִרְעֶ֗ה לַצֹּאן֙ אֲשֶׁ֣ר לַעֲבָדֶ֔יךָ כִּֽי־כָבֵ֥ד הָרָעָ֖ב בְּאֶ֣רֶץ כְּנָ֑עַן וְעַתָּ֛ה יֵֽשְׁבוּ־נָ֥א עֲבָדֶ֖יךָ בְּאֶ֥רֶץ גֹּֽשֶׁן׃ 5 וַיֹּ֣אמֶר פַּרְעֹ֔ה אֶל־יוֹסֵ֖ף לֵאמֹ֑ר אָבִ֥יךָ וְאַחֶ֖יךָ בָּ֥אוּ אֵלֶֽיךָ׃ 6 אֶ֤רֶץ מִצְרַ֙יִם֙ לְפָנֶ֣יךָ הִ֔וא בְּמֵיטַ֣ב הָאָ֔רֶץ הוֹשֵׁ֥ב אֶת־אָבִ֖יךָ וְאֶת־אַחֶ֑יךָ יֵשְׁבוּ֙ בְּאֶ֣רֶץ גֹּ֔שֶׁן וְאִם־יָדַ֗עְתָּ וְיֶשׁ־בָּם֙ אַנְשֵׁי־חַ֔יִל וְשַׂמְתָּ֛ם שָׂרֵ֥י מִקְנֶ֖ה עַל־אֲשֶׁר־לִֽי׃ 7 וַיָּבֵ֤א יוֹסֵף֙ אֶת־יַֽעֲקֹ֣ב אָבִ֔יו וַיַּֽעֲמִדֵ֖הוּ לִפְנֵ֣י פַרְעֹ֑ה וַיְבָ֥רֶךְ יַעֲקֹ֖ב אֶת־פַּרְעֹֽה׃ 8 וַיֹּ֥אמֶר פַּרְעֹ֖ה אֶֽל־יַעֲקֹ֑ב כַּמָּ֕ה יְמֵ֖י שְׁנֵ֥י חַיֶּֽיךָ׃ 9 וַיֹּ֤אמֶר יַעֲקֹב֙ אֶל־פַּרְעֹ֔ה יְמֵי֙ שְׁנֵ֣י מְגוּרַ֔י שְׁלֹשִׁ֥ים וּמְאַ֖ת שָׁנָ֑ה מְעַ֣ט וְרָעִ֗ים הָיוּ֙ יְמֵי֙ שְׁנֵ֣י חַיַּ֔י וְלֹ֣א הִשִּׂ֗יגוּ אֶת־יְמֵי֙ שְׁנֵי֙ חַיֵּ֣י אֲבֹתַ֔י בִּימֵ֖י מְגוּרֵיהֶֽם׃ 10 וַיְבָ֥רֶךְ יַעֲקֹ֖ב אֶת־פַּרְעֹ֑ה וַיֵּצֵ֖א מִלִּפְנֵ֥י פַרְעֹֽה׃ 11 וַיּוֹשֵׁ֣ב יוֹסֵף֮ אֶת־אָבִ֣יו וְאֶת־אֶחָיו֒ וַיִּתֵּ֨ן לָהֶ֤ם אֲחֻזָּה֙ בְּאֶ֣רֶץ מִצְרַ֔יִם בְּמֵיטַ֥ב הָאָ֖רֶץ בְּאֶ֣רֶץ רַעְמְסֵ֑ס כַּאֲשֶׁ֖ר צִוָּ֥ה פַרְעֹֽה׃ 12 וַיְכַלְכֵּ֤ל יוֹסֵף֙ אֶת־אָבִ֣יו וְאֶת־אֶחָ֔יו וְאֵ֖ת כָּל־בֵּ֣ית אָבִ֑יו לֶ֖חֶם לְפִ֥י הַטָּֽף׃ 13 וְלֶ֤חֶם אֵין֙ בְּכָל־הָאָ֔רֶץ כִּֽי־כָבֵ֥ד הָרָעָ֖ב מְאֹ֑ד וַתֵּ֜לַהּ אֶ֤רֶץ מִצְרַ֙יִם֙ וְאֶ֣רֶץ כְּנַ֔עַן מִפְּנֵ֖י הָרָעָֽב׃ 14 וַיְלַקֵּ֣ט יוֹסֵ֗ף אֶת־כָּל־הַכֶּ֙סֶף֙ הַנִּמְצָ֤א בְאֶֽרֶץ־מִצְרַ֙יִם֙ וּבְאֶ֣רֶץ כְּנַ֔עַן בַּשֶּׁ֖בֶר אֲשֶׁר־הֵ֣ם שֹׁבְרִ֑ים וַיָּבֵ֥א יוֹסֵ֛ף אֶת־הַכֶּ֖סֶף בֵּ֥יתָה פַרְעֹֽה׃ 15 וַיִּתֹּ֣ם הַכֶּ֗סֶף מֵאֶ֣רֶץ מִצְרַיִם֮ וּמֵאֶ֣רֶץ כְּנַעַן֒ וַיָּבֹאוּ֩ כָל־מִצְרַ֨יִם אֶל־יוֹסֵ֤ף לֵאמֹר֙ הָֽבָה־לָּ֣נוּ לֶ֔חֶם וְלָ֥מָּה נָמ֖וּת נֶגְדֶּ֑ךָ כִּ֥י אָפֵ֖ס כָּֽסֶף׃ 16 וַיֹּ֤אמֶר יוֹסֵף֙ הָב֣וּ מִקְנֵיכֶ֔ם וְאֶתְּנָ֥ה לָכֶ֖ם בְּמִקְנֵיכֶ֑ם אִם־אָפֵ֖ס כָּֽסֶף׃ 17 וַיָּבִ֣יאוּ אֶת־מִקְנֵיהֶם֮ אֶל־יוֹסֵף֒ וַיִּתֵּ֣ן לָהֶם֩ יוֹסֵ֨ף לֶ֜חֶם בַּסּוּסִ֗ים וּבְמִקְנֵ֥ה הַצֹּ֛אן וּבְמִקְנֵ֥ה הַבָּקָ֖ר וּבַחֲמֹרִ֑ים וַיְנַהֲלֵ֤ם בַּלֶּ֙חֶם֙ בְּכָל־מִקְנֵהֶ֔ם בַּשָּׁנָ֖ה הַהִֽוא׃ 18 וַתִּתֹּם֮ הַשָּׁנָ֣ה הַהִוא֒ וַיָּבֹ֨אוּ אֵלָ֜יו בַּשָּׁנָ֣ה הַשֵּׁנִ֗ית וַיֹּ֤אמְרוּ לוֹ֙ לֹֽא־נְכַחֵ֣ד מֵֽאֲדֹנִ֔י כִּ֚י אִם־תַּ֣ם הַכֶּ֔סֶף וּמִקְנֵ֥ה הַבְּהֵמָ֖ה אֶל־אֲדֹנִ֑י לֹ֤א נִשְׁאַר֙ לִפְנֵ֣י אֲדֹנִ֔י בִּלְתִּ֥י אִם־גְּוִיָּתֵ֖נוּ וְאַדְמָתֵֽנוּ׃ 19 לָ֧מָּה נָמ֣וּת לְעֵינֶ֗יךָ גַּם־אֲנַ֙חְנוּ֙ גַּ֣ם אַדְמָתֵ֔נוּ קְנֵֽה־אֹתָ֥נוּ וְאֶת־אַדְמָתֵ֖נוּ בַּלָּ֑חֶם וְנִֽהְיֶ֞ה אֲנַ֤חְנוּ וְאַדְמָתֵ֙נוּ֙ עֲבָדִ֣ים לְפַרְעֹ֔ה וְתֶן־זֶ֗רַע וְנִֽחְיֶה֙ וְלֹ֣א נָמ֔וּת וְהָאֲדָמָ֖ה לֹ֥א תֵשָֽׁם׃ 20 וַיִּ֨קֶן יוֹסֵ֜ף אֶת־כָּל־אַדְמַ֤ת מִצְרַ֙יִם֙ לְפַרְעֹ֔ה כִּֽי־מָכְר֤וּ מִצְרַ֙יִם֙ אִ֣ישׁ שָׂדֵ֔הוּ כִּֽי־חָזַ֥ק עֲלֵהֶ֖ם הָרָעָ֑ב וַתְּהִ֥י הָאָ֖רֶץ לְפַרְעֹֽה׃ 21 וְאֶ֨ת־הָעָ֔ם הֶעֱבִ֥יר אֹת֖וֹ לֶעָרִ֑ים מִקְצֵ֥ה גְבוּל־מִצְרַ֖יִם וְעַד־קָצֵֽהוּ׃ 22 רַ֛ק אַדְמַ֥ת הַכֹּהֲנִ֖ים לֹ֣א קָנָ֑ה כִּי֩ חֹ֨ק לַכֹּהֲנִ֜ים מֵאֵ֣ת פַּרְעֹ֗ה וְאָֽכְל֤וּ אֶת־חֻקָּם֙ אֲשֶׁ֨ר נָתַ֤ן לָהֶם֙ פַּרְעֹ֔ה עַל־כֵּ֕ן לֹ֥א מָכְר֖וּ אֶת־אַדְמָתָֽם׃ 23 וַיֹּ֤אמֶר יוֹסֵף֙ אֶל־הָעָ֔ם הֵן֩ קָנִ֨יתִי אֶתְכֶ֥ם הַיּ֛וֹם וְאֶת־אַדְמַתְכֶ֖ם לְפַרְעֹ֑ה הֵֽא־לָכֶ֣ם זֶ֔רַע וּזְרַעְתֶּ֖ם אֶת־הָאֲדָמָֽה׃ 24 וְהָיָה֙ בַּתְּבוּאֹ֔ת וּנְתַתֶּ֥ם חֲמִישִׁ֖ית לְפַרְעֹ֑ה וְאַרְבַּ֣ע הַיָּדֹ֡ת יִהְיֶ֣ה לָכֶם֩ לְזֶ֨רַע הַשָּׂדֶ֧ה וּֽלְאָכְלְכֶ֛ם וְלַאֲשֶׁ֥ר בְּבָתֵּיכֶ֖ם וְלֶאֱכֹ֥ל לְטַפְּכֶֽם׃ 25 וַיֹּאמְר֖וּ הֶחֱיִתָ֑נוּ נִמְצָא־חֵן֙ בְּעֵינֵ֣י אֲדֹנִ֔י וְהָיִ֥ינוּ עֲבָדִ֖ים לְפַרְעֹֽה׃ 26 וַיָּ֣שֶׂם אֹתָ֣הּ יוֹסֵ֡ף לְחֹק֩ עַד־הַיּ֨וֹם הַזֶּ֜ה עַל־אַדְמַ֥ת מִצְרַ֛יִם לְפַרְעֹ֖ה לַחֹ֑מֶשׁ רַ֞ק אַדְמַ֤ת הַכֹּֽהֲנִים֙ לְבַדָּ֔ם לֹ֥א הָיְתָ֖ה לְפַרְעֹֽה׃ 27 וַיֵּ֧שֶׁב יִשְׂרָאֵ֛ל בְּאֶ֥רֶץ מִצְרַ֖יִם בְּאֶ֣רֶץ גֹּ֑שֶׁן וַיֵּאָחֲז֣וּ בָ֔הּ וַיִּפְר֥וּ וַיִּרְבּ֖וּ מְאֹֽד׃ 28 וַיְחִ֤י יַעֲקֹב֙ בְּאֶ֣רֶץ מִצְרַ֔יִם שְׁבַ֥ע עֶשְׂרֵ֖ה שָׁנָ֑ה וַיְהִ֤י יְמֵֽי־יַעֲקֹב֙ שְׁנֵ֣י חַיָּ֔יו שֶׁ֣בַע שָׁנִ֔ים וְאַרְבָּעִ֥ים וּמְאַ֖ת שָׁנָֽה׃ 29 וַיִּקְרְב֣וּ יְמֵֽי־יִשְׂרָאֵל֘ לָמוּת֒ וַיִּקְרָ֣א לִבְנ֣וֹ לְיוֹסֵ֗ף וַיֹּ֤אמֶר לוֹ֙ אִם־נָ֨א מָצָ֤אתִי חֵן֙ בְּעֵינֶ֔יךָ שִֽׂים־נָ֥א יָדְךָ֖ תַּ֣חַת יְרֵכִ֑י וְעָשִׂ֤יתָ עִמָּדִי֙ חֶ֣סֶד וֶאֱמֶ֔ת אַל־נָ֥א תִקְבְּרֵ֖נִי בְּמִצְרָֽיִם׃ 30 וְשָֽׁכַבְתִּי֙ עִם־אֲבֹתַ֔י וּנְשָׂאתַ֙נִי֙ מִמִּצְרַ֔יִם וּקְבַרְתַּ֖נִי בִּקְבֻרָתָ֑ם וַיֹּאמַ֕ר אָנֹכִ֖י אֶֽעֱשֶׂ֥ה כִדְבָרֶֽךָ׃ 31 וַיֹּ֗אמֶר הִשָּֽׁבְעָה֙ לִ֔י וַיִּשָּׁבַ֖ע ל֑וֹ וַיִּשְׁתַּ֥חוּ יִשְׂרָאֵ֖ל עַל־רֹ֥אשׁ הַמִּטָּֽה׃   פ