Yiddish
Hebrew
אידיש
1 און ער האָט באַפֿױלן דעם װאָס איבער זײַן הױז, אַזױ צו זאָגן: פֿיל אָן די זעק פֿון די מענטשן מיט שפּײַז װיפֿיל זײ קענען טראָגן, און טו אַרײַן איטלעכנס געלט אין מױל פֿון זײַן זאַק. 2 און מײַן בעכער, דעם זילבערנעם בעכער, זאָלסטו אַרײַנטאָן אין מױל פֿון דעם זאַק פֿון דעם ייִנגסטן, מיט דעם געלט פֿאַר זײַן תּבואה. און ער האָט געטאָן אַזױ װי דאָס װאָרט װאָס יוֹסף האָט גערעדט. 3 װי דער מאָרגן האָט אױפֿגעלוכטן, אַזױ זײַנען די מענער אַװעקגעשיקט געװאָרן, זײ און זײערע אײזלען. 4 זײ זײַנען נאָרװאָס אַרױסגעגאַנגען פֿון שטאָט, נאָך ניט געװען װײַט אַװעק, אַזױ האָט יוֹסף געזאָגט צו דעם װאָס איבער זײַן הױז: שטײ אױף, יאָג נאָך די מענטשן, און אַז דו װעסט זײ אָניאָגן, זאָלסטו זאָגן צו זײ: פֿאַר װאָס האָט איר אָפּגעצאָלט אַ רעה פֿאַר אַ טוֹבֿה? 5 דאָס איז דאָך דער װאָס מײַן האַר טרינקט פֿון אים, און צױבערן טוט ער צױבערן מיט אים. איר האָט זיך שלעכט באַגאַנגען מיט װאָס איר האָט געטאָן. 6 און ער האָט זײ אָנגעיאָגט, און האָט צו זײ גערעדט די דאָזיקע װערטער. 7 האָבן זײ צו אים געזאָגט: פֿאַר װאָס רעדט מײַן האַר אַזעלכע װערטער? באַהיט זאָלן װערן דײַנע קנעכט פֿון טאָן אַזאַ זאַך! 8 זע, דאָס געלט װאָס מיר האָבן געפֿונען אין מױל פֿון אונדזערע זעק, האָבן מיר דיר אומגעקערט פֿון לאַנד כּנַעַן, הײַנט װי װעלן מיר גנבען פֿון דײַן האַרס הױז זילבער אָדער גאָלד? 9 דער יעניקער פֿון דײַנע קנעכט װאָס ער װעט בײַ אים געפֿונען װערן, זאָל שטאַרבן, און אױך מיר װעלן זײַן קנעכט צו מײַן האַר. 10 האָט ער געזאָגט: הגם געזאָלט האָט אַצונד זײַן אַזױ װי אײַערע װערטער, זאָל נאָר דער װאָס ער װעט בײַ אים געפֿונען װערן, זײַן אַ קנעכט צו מיר, און איר װעט זײַן רײן. 11 האָבן זײ אױף גיך אַראָפּגעלאָזט איטלעכער זײַן זאַק אױף דער ערד, און זײ האָבן געעפֿנט איטלעכער זײַן זאַק. 12 און ער האָט געזוכט; מיטן עלטסטן האָט ער אָנגעהױבן, און מיטן ייִנגסטן האָט ער געענדיקט. און דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין בנימינס זאַק. 13 האָבן זײ צעריסן זײערע קלײדער, און איטלעכער האָט אױפֿגעלאָדן זײַן אײזל, און זײ האָבן זיך אומגעקערט אין שטאָט. 14 און יהודה איז געקומען מיט זײַנע ברידער אין יוֹספֿס הױז; און ער איז נאָך דאָרטן געװען. און זײ זײַנען געפאַלן פֿאַר אים צו דער ערד. 15 האָט יוֹסף צו זײ געזאָגט: װאָס איז דאָס פֿאַר אַ טואונג װאָס איר האָט געטאָן? האָט איר ניט געװוּסט אַז צױבערן טוט צױבערן אַזאַ מאַן װי איך? 16 האָט יהודה געזאָגט: װאָס זאָלן מיר זאָגן צו מײַן האַר, װאָס זאָלן מיר רעדן, און װאָס זאָלן מיר זיך פֿאַרענטפֿערן? גאָט האָט געפֿונען די זינד פֿון דײַנע קנעכט. אָט זײַנען מיר קנעכט צו מײַן האַר, אי מיר, אי דער װאָס דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין זײַן האַנט. 17 האָט ער געזאָגט: חלילה מיר דאָס צו טאָן! דער מאַן װאָס דער בעכער איז געפֿונען געװאָרן אין זײַן האַנט, ער זאָל זײַן אַ קנעכט צו מיר, און איר גײט אַרױף בשלום צו אײַער פֿאָטער.
18 האָט יהודה גענענט צו אים; און האָט געזאָגט: איך בעט דיך, מײַן האַר, זאָל אַקאָרשט דײַן קנעכט רעדן אַ װאָרט אין די אױערן פֿון מײַן האַר, און זאָל דײַן צאָרן ניט גרימען אױף דײַן קנעכט; װאָרום דו ביסט אַזױ װי פַּרעה. 19 מײַן האַר האָט געפֿרעגט זײַנע קנעכט, אַזױ צו זאָגן: האָט איר אַ פֿאָטער אָדער אַ ברודער? 20 און מיר האָבן געזאָגט צו מײַן האַר: מיר האָבן אַן אַלטן פֿאָטער, און אַ קלײנעם בן-זקונים, װאָס זײַן ברודער איז טױט, און ער אַלײן איז געבליבן פֿון זײַן מוטער, און זײַן פֿאָטער האָט אים ליב. 21 האָסטו געזאָגט צו דײַנע קנעכט: ברענגט אים אַראָפּּ צו מיר, איך זאָל טאָן מײַן אױג אױף אים. 22 האָבן מיר געזאָגט צו מײַן האַר: דער ייִנגל קען ניט פֿאַרלאָזן זײַן פֿאָטער, װאָרום אַז ער װעט פֿאַרלאָזן זײַן פֿאָטער, װעט דער שטאַרבן. 23 האָסטו געזאָגט צו דײַנע קנעכט: אױב אײַער ייִנגסטער ברודער װעט ניט אַראָפּנידערן מיט אײַך, זאָלט איר מער מײַן פּנים ניט זען. 24 און עס איז געװען, אַז מיר זײַנען אַרױפֿגעקומען צו דײַן קנעכט, אונדזער פֿאָטער, האָבן מיר אים דערצײלט די װערטער פֿון אונדזער האַר. 25 און אַז אונדזער פֿאָטער האָט געזאָגט: גײט װידער, קױפֿט אונדז אַ ביסל שפּײַז, 26 האָבן מיר געזאָגט: מיר קענען ניט אַראָפּנידערן; נאָר אױב אונדזער ייִנגסטער ברודער װעט זײַן מיט אונדז, װעלן מיר אַראָפּנידערן, װאָרום מיר קענען ניט זען דעם מאַנס פּנים, אַװוּ אונדזער ייִנגסטער ברודער איז ניט מיט אונדז. 27 האָט דײַן קנעכט, אונדזער פֿאָטער, צו אונדז געזאָגט: איר װײסט אַז צװײ האָט מיר מײַן װײַב געבאָרן. 28 און אײנער איז אַװעקגעגאַנגען פֿון מיר, און איך האָב געזאָגט: פֿאַר װאָר, פֿאַרצוקן איז ער פֿאַרצוקט געװאָרן; און איך האָב אים ניט געזען ביז אַצונד. 29 און אַז איר װעט אַװעקנעמען אױך דעם דאָזיקן פֿון מײַן פּנים, און אים װעט טרעפֿן אַן אומגליק, װעט איר מאַכן נידערן מײַנע גראָע האָר מיט קומער אין קבֿר. 30 און אַצונד אַז איך װעל קומען צו דײַן קנעכט, מײַן פֿאָטער, און דער ייִנגל איז מיט אונדז ניטאָ, אַזױ װי זײַן זעל איז צוגעבונדן צו זײַן זעל, 31 איז, װי ער װעט זען אַז דער ייִנגל איז ניטאָ, אַזױ װעט ער שטאַרבן, און דײַנע קנעכט װעלן מאַכן נידערן די גראָע האָר פֿון דײַן קנעכט, אונדזער פאָטער, מיט טרױער אין קבֿר. 32 װאָרום דײַן קנעכט איז עָרֵב געװען פֿאַר דעם ייִנגל צו זײַן פֿאָטער, אַזױ צו זאָגן: אױב איך װעל דיר אים ניט ברענגען, זאָל איך זײַן אַ פֿאַרזינדיקטער צו מײַן פֿאָטער אַלע טעג. 33 און אַצונד, איך בעט דיך, זאָל דײַן קנעכט בלײַבן אָנשטאָט דעם ייִנגל, אַ קנעכט צו מײַן האַר, און דער ייִנגל זאָל אַרױפֿגײן מיט זײַנע ברידער. 34 װאָרום װי קען איך אַרױפֿגײן צו מײַן פֿאָטער, אַז דער ייִנגל איז ניט מיט מיר? איך װעל חלילה צוזען דאָס בײז װאָס װעט טרעפֿן מײַן פֿאָטער.
עברית
1 וַיְצַ֞ו אֶת־אֲשֶׁ֣ר עַל־בֵּיתוֹ֮ לֵאמֹר֒ מַלֵּ֞א אֶת־אַמְתְּחֹ֤ת הָֽאֲנָשִׁים֙ אֹ֔כֶל כַּאֲשֶׁ֥ר יוּכְל֖וּן שְׂאֵ֑ת וְשִׂ֥ים כֶּֽסֶף־אִ֖ישׁ בְּפִ֥י אַמְתַּחְתּֽוֹ׃ 2 וְאֶת־גְּבִיעִ֞י גְּבִ֣יעַ הַכֶּ֗סֶף תָּשִׂים֙ בְּפִי֙ אַמְתַּ֣חַת הַקָּטֹ֔ן וְאֵ֖ת כֶּ֣סֶף שִׁבְר֑וֹ וַיַּ֕עַשׂ כִּדְבַ֥ר יוֹסֵ֖ף אֲשֶׁ֥ר דִּבֵּֽר׃ 3 הַבֹּ֖קֶר א֑וֹר וְהָאֲנָשִׁ֣ים שֻׁלְּח֔וּ הֵ֖מָּה וַחֲמֹרֵיהֶֽם׃ 4 הֵ֠ם יָֽצְא֣וּ אֶת־הָעִיר֮ לֹ֣א הִרְחִיקוּ֒ וְיוֹסֵ֤ף אָמַר֙ לַֽאֲשֶׁ֣ר עַל־בֵּית֔וֹ ק֥וּם רְדֹ֖ף אַחֲרֵ֣י הָֽאֲנָשִׁ֑ים וְהִשַּׂגְתָּם֙ וְאָמַרְתָּ֣ אֲלֵהֶ֔ם לָ֛מָּה שִׁלַּמְתֶּ֥ם רָעָ֖ה תַּ֥חַת טוֹבָֽה׃ 5 הֲל֣וֹא זֶ֗ה אֲשֶׁ֨ר יִשְׁתֶּ֤ה אֲדֹנִי֙ בּ֔וֹ וְה֕וּא נַחֵ֥שׁ יְנַחֵ֖שׁ בּ֑וֹ הֲרֵעֹתֶ֖ם אֲשֶׁ֥ר עֲשִׂיתֶֽם׃ 6 וַֽיַּשִּׂגֵ֑ם וַיְדַבֵּ֣ר אֲלֵהֶ֔ם אֶת־הַדְּבָרִ֖ים הָאֵֽלֶּה׃ 7 וַיֹּאמְר֣וּ אֵלָ֔יו לָ֚מָּה יְדַבֵּ֣ר אֲדֹנִ֔י כַּדְּבָרִ֖ים הָאֵ֑לֶּה חָלִ֙ילָה֙ לַעֲבָדֶ֔יךָ מֵעֲשׂ֖וֹת כַּדָּבָ֥ר הַזֶּֽה׃ 8 הֵ֣ן כֶּ֗סֶף אֲשֶׁ֤ר מָצָ֙אנוּ֙ בְּפִ֣י אַמְתְּחֹתֵ֔ינוּ הֱשִׁיבֹ֥נוּ אֵלֶ֖יךָ מֵאֶ֣רֶץ כְּנָ֑עַן וְאֵ֗יךְ נִגְנֹב֙ מִבֵּ֣ית אֲדֹנֶ֔יךָ כֶּ֖סֶף א֥וֹ זָהָֽב׃ 9 אֲשֶׁ֨ר יִמָּצֵ֥א אִתּ֛וֹ מֵעֲבָדֶ֖יךָ וָמֵ֑ת וְגַם־אֲנַ֕חְנוּ נִֽהְיֶ֥ה לַֽאדֹנִ֖י לַעֲבָדִֽים׃ 10 וַיֹּ֕אמֶר גַּם־עַתָּ֥ה כְדִבְרֵיכֶ֖ם כֶּן־ה֑וּא אֲשֶׁ֨ר יִמָּצֵ֤א אִתּוֹ֙ יִהְיֶה־לִּ֣י עָ֔בֶד וְאַתֶּ֖ם תִּהְי֥וּ נְקִיִּֽם׃ 11 וֽ͏ַיְמַהֲר֗וּ וַיּוֹרִ֛דוּ אִ֥ישׁ אֶת־אַמְתַּחְתּ֖וֹ אָ֑רְצָה וַֽיִּפְתְּח֖וּ אִ֥ישׁ אַמְתַּחְתּֽוֹ׃ 12 וַיְחַפֵּ֕שׂ בַּגָּד֣וֹל הֵחֵ֔ל וּבַקָּטֹ֖ן כִּלָּ֑ה וַיִּמָּצֵא֙ הַגָּבִ֔יעַ בְּאַמְתַּ֖חַת בִּנְיָמִֽן׃ 13 וֽ͏ַיִּקְרְע֖וּ שִׂמְלֹתָ֑ם וַֽיַּעֲמֹס֙ אִ֣ישׁ עַל־חֲמֹר֔וֹ וַיָּשֻׁ֖בוּ הָעִֽירָה׃ 14 וַיָּבֹ֨א יְהוּדָ֤ה וְאֶחָיו֙ בֵּ֣יתָה יוֹסֵ֔ף וְה֖וּא עוֹדֶ֣נּוּ שָׁ֑ם וַיִּפְּל֥וּ לְפָנָ֖יו אָֽרְצָה׃ 15 וַיֹּ֤אמֶר לָהֶם֙ יוֹסֵ֔ף מָֽה־הַמַּעֲשֶׂ֥ה הַזֶּ֖ה אֲשֶׁ֣ר עֲשִׂיתֶ֑ם הֲל֣וֹא יְדַעְתֶּ֔ם כִּֽי־נַחֵ֧שׁ יְנַחֵ֛שׁ אִ֖ישׁ אֲשֶׁ֥ר כָּמֹֽנִי׃ 16 וַיֹּ֣אמֶר יְהוּדָ֗ה מַה־נֹּאמַר֙ לַֽאדֹנִ֔י מַה־נְּדַבֵּ֖ר וּמַה־נִּצְטַדָּ֑ק הָאֱלֹהִ֗ים מָצָא֙ אֶת־עֲוֺ֣ן עֲבָדֶ֔יךָ הִנֶּנּ֤וּ עֲבָדִים֙ לַֽאדֹנִ֔י גַּם־אֲנַ֕חְנוּ גַּ֛ם אֲשֶׁר־נִמְצָ֥א הַגָּבִ֖יעַ בְּיָדֽוֹ׃ 17 וַיֹּ֕אמֶר חָלִ֣ילָה לִּ֔י מֵעֲשׂ֖וֹת זֹ֑את הָאִ֡ישׁ אֲשֶׁר֩ נִמְצָ֨א הַגָּבִ֜יעַ בְּיָד֗וֹ ה֚וּא יִהְיֶה־לִּ֣י עָ֔בֶד וְאַתֶּ֕ם עֲל֥וּ לְשָׁל֖וֹם אֶל־אֲבִיכֶֽם׃   פ
18 וַיִּגַּ֨שׁ אֵלָ֜יו יְהוּדָ֗ה וַיֹּאמֶר֮ בִּ֣י אֲדֹנִי֒ יְדַבֶּר־נָ֨א עַבְדְּךָ֤ דָבָר֙ בְּאָזְנֵ֣י אֲדֹנִ֔י וְאַל־יִ֥חַר אַפְּךָ֖ בְּעַבְדֶּ֑ךָ כִּ֥י כָמ֖וֹךָ כְּפַרְעֹֽה׃ 19 אֲדֹנִ֣י שָׁאַ֔ל אֶת־עֲבָדָ֖יו לֵאמֹ֑ר הֲיֵשׁ־לָכֶ֥ם אָ֖ב אוֹ־אָֽח׃ 20 וַנֹּ֙אמֶר֙ אֶל־אֲדֹנִ֔י יֶשׁ־לָ֙נוּ֙ אָ֣ב זָקֵ֔ן וְיֶ֥לֶד זְקֻנִ֖ים קָטָ֑ן וְאָחִ֨יו מֵ֜ת וַיִּוָּתֵ֨ר ה֧וּא לְבַדּ֛וֹ לְאִמּ֖וֹ וְאָבִ֥יו אֲהֵבֽוֹ׃ 21 וַתֹּ֙אמֶר֙ אֶל־עֲבָדֶ֔יךָ הוֹרִדֻ֖הוּ אֵלָ֑י וְאָשִׂ֥ימָה עֵינִ֖י עָלָֽיו׃ 22 וַנֹּ֙אמֶר֙ אֶל־אֲדֹנִ֔י לֹא־יוּכַ֥ל הַנַּ֖עַר לַעֲזֹ֣ב אֶת־אָבִ֑יו וְעָזַ֥ב אֶת־אָבִ֖יו וָמֵֽת׃ 23 וַתֹּ֙אמֶר֙ אֶל־עֲבָדֶ֔יךָ אִם־לֹ֥א יֵרֵ֛ד אֲחִיכֶ֥ם הַקָּטֹ֖ן אִתְּכֶ֑ם לֹ֥א תֹסִפ֖וּן לִרְא֥וֹת פָּנָֽי׃ 24 וַיְהִי֙ כִּ֣י עָלִ֔ינוּ אֶֽל־עַבְדְּךָ֖ אָבִ֑י וַנַּ֨גֶּד־ל֔וֹ אֵ֖ת דִּבְרֵ֥י אֲדֹנִֽי׃ 25 וַיֹּ֖אמֶר אָבִ֑ינוּ שֻׁ֖בוּ שִׁבְרוּ־לָ֥נוּ מְעַט־אֹֽכֶל׃ 26 וַנֹּ֕אמֶר לֹ֥א נוּכַ֖ל לָרֶ֑דֶת אִם־יֵשׁ֩ אָחִ֨ינוּ הַקָּטֹ֤ן אִתָּ֙נוּ֙ וְיָרַ֔דְנוּ כִּי־לֹ֣א נוּכַ֗ל לִרְאוֹת֙ פְּנֵ֣י הָאִ֔ישׁ וְאָחִ֥ינוּ הַקָּטֹ֖ן אֵינֶ֥נּוּ אִתָּֽנוּ׃ 27 וַיֹּ֛אמֶר עַבְדְּךָ֥ אָבִ֖י אֵלֵ֑ינוּ אַתֶּ֣ם יְדַעְתֶּ֔ם כִּ֥י שְׁנַ֖יִם יָֽלְדָה־לִּ֥י אִשְׁתִּֽי׃ 28 וַיֵּצֵ֤א הָֽאֶחָד֙ מֵֽאִתִּ֔י וָאֹמַ֕ר אַ֖ךְ טָרֹ֣ף טֹרָ֑ף וְלֹ֥א רְאִיתִ֖יו עַד־הֵֽנָּה׃ 29 וּלְקַחְתֶּ֧ם גַּם־אֶת־זֶ֛ה מֵעִ֥ם פָּנַ֖י וְקָרָ֣הוּ אָס֑וֹן וְהֽוֹרַדְתֶּ֧ם אֶת־שֵׂיבָתִ֛י בְּרָעָ֖ה שְׁאֹֽלָה׃ 30 וְעַתָּ֗ה כְּבֹאִי֙ אֶל־עַבְדְּךָ֣ אָבִ֔י וְהַנַּ֖עַר אֵינֶ֣נּוּ אִתָּ֑נוּ וְנַפְשׁ֖וֹ קְשׁוּרָ֥ה בְנַפְשֽׁוֹ׃ 31 וְהָיָ֗ה כִּרְאוֹת֛וֹ כִּי־אֵ֥ין הַנַּ֖עַר וָמֵ֑ת וְהוֹרִ֨ידוּ עֲבָדֶ֜יךָ אֶת־שֵׂיבַ֨ת עַבְדְּךָ֥ אָבִ֛ינוּ בְּיָג֖וֹן שְׁאֹֽלָה׃ 32 כִּ֤י עַבְדְּךָ֙ עָרַ֣ב אֶת־הַנַּ֔עַר מֵעִ֥ם אָבִ֖י לֵאמֹ֑ר אִם־לֹ֤א אֲבִיאֶ֙נּוּ֙ אֵלֶ֔יךָ וְחָטָ֥אתִי לְאָבִ֖י כָּל־הַיָּמִֽים׃ 33 וְעַתָּ֗ה יֵֽשֶׁב־נָ֤א עַבְדְּךָ֙ תַּ֣חַת הַנַּ֔עַר עֶ֖בֶד לַֽאדֹנִ֑י וְהַנַּ֖עַר יַ֥עַל עִם־אֶחָֽיו׃ 34 כִּי־אֵיךְ֙ אֶֽעֱלֶ֣ה אֶל־אָבִ֔י וְהַנַּ֖עַר אֵינֶ֣נּוּ אִתִּ֑י פֶּ֚ן אֶרְאֶ֣ה בָרָ֔ע אֲשֶׁ֥ר יִמְצָ֖א אֶת־אָבִֽי׃