Yiddish
Hebrew
Yiddish
1 צװאַנציק יאָר איז אָחז אַלט געװען, אַז ער איז געװאָרן מלך, און זעכצן יאָר האָט ער געקיניגט אין ירושלים. און ער האָט ניט געטאָן װאָס איז רעכטפֿאַרטיק אין די אױגן פֿון גאָט, אַזױ װי זײַן פֿאָטער דוד. 2 נאָר איז געגאַנגען אין דעם װעג פֿון די מלכים פֿון ישׂראל. און ער האָט אױך געמאַכט געגאָסענע בילדער צו די בעל-געטער; 3 און ער האָט גערײכערט אין דעם טאָל פֿון בן-הנום, און האָט פֿאַרברענט זײַנע זין אין פֿײַער, אַזױ װי די אומװערדיקײטן פֿון די פֿעלקער װאָס גאָט האָט פֿאַרטריבן פֿון פֿאַר די קינדער פֿון ישׂראל. 4 און ער האָט געשלאַכט און גערײכערט אױף די במות, און אױף די בערגלעך, און אונטער יעטװעדער צװײַגהאַפֿטיקן בױם. 5 און יהוה זײַן גאָט האָט אים געגעבן אין דער האַנט פֿון דעם מלך פֿון ארם; און זײ האָבן אים געשלאָגן, און האָבן געפֿאַנגען פֿון אים אַ גרױס געפֿאַנגענשאַפֿט, און געבראַכט קײן דרמשׂק. און אױך אין דער האַנט פֿון דעם מלך פֿון ישׂראל איז ער געגעבן געװאָרן, און ער האָט אים געשלאָגן אַ גרױסן שלאַק. 6 און פּקח דער זון פֿון רמליַהון האָט אױסגעהרגעט אין יהודה הונדערט און צװאַנציק טױזנט אין אײן טאָג, אַלע העלדישע יונגען; פֿאַר װאָס זײ האָבן פֿאַרלאָזן יהוה דעם גאָט פֿון זײערע עלטערן. 7 און זכרי דעם גיבור פֿון אפֿרָיִם האָט געהרגעט מעשׂיהו דעם זון פֿון מלך, און עזריקם דעם פֿירשט פֿון הױז, און אלקָנה דעם שני-למלך. 8 און די קינדער פֿון ישׂראל האָבן געפֿאַנגען פֿון זײערע ברידער צװײ הונדערט טױזנט װײַבער, זין, און טעכטער, און אױך פֿיל זאַקרױב האָבן זײ גערױבט פֿון זײ, און געבראַכט דעם זאַקרױב קײן שומרון. 9 און דאָרטן איז געװען אַ נבֿיא פֿון גאָט װאָס זײַן נאָמען איס געװען עודד; איז ער אַרױסגעגאַנגען אַנטקעגן דעם חיל װאָס איז געקומען קײן שומרון. און ער האָט צו זײ געזאָגט: זעט, פֿון װעגן דעם גרימצאָרן פֿון יהוה דעם גאָט פֿון אײַערע עלטערן אױף יהודה האָט ער זײ געגעבן אין אײַער האַנט, אָבער איר האָט זײ געהרגעט מיט אַ צאָרן װאָס גרײכט צום הימעל. 10 און אַצונד װילט איר די קינדער פֿון יהודה און ירושלים באַצװינגען פֿאַר קנעכט און פֿאַר דינסטן צו אײַך. זײַנען דען ניטאָ אַפֿילו בײַ אײַך אַלײן פֿאַרשולדיקונגען אַקעגן גאָט אײַער האַר? 11 דרום הערט מיך צו אַצונד, און קערט אום די געפֿאַנגענשאַפֿט װאָס איר האָט געפֿאַנגען פֿון אײַערע ברידער, װאָרום דער גרימצאָרן פֿון גאָט איז אױף אײַך. 12 האָבן עטלעכע פֿון די הױפּטלײַט פֿון די קינדער פֿון אפֿריִם, עזריהו דער זון פֿון יהוחננען, ברכיָהו דער זון פֿון משלמותן, און יחזקיָהו דער זון פֿון שלומען, און אמשׂאָ דער זון פֿון חדלין, זיך אױפֿגעשטעלט אַקעגן די װאָס זײַנען געקומען פֿון דער מלחמה. 13 און זײ האָבן צו זײ געזאָגט: איר זאָלט ניט ברענגען אַהער די געפֿאַנגענע, װאָרום אַ פֿאַרשולדיקונג אַקעגן גאָט װילט איר ברענגען אױף אונדז, נאָך צוצולײגן צו אונדזערע זינד און צו אונדזערע פֿאַרשולדיקונג; װאָרום גרױס איז אונדזער פֿאַרשולדיקונג און אַ גרימצאָרן איז אױף ישׂראל. 14 האָבן די באַװאָפֿענטע אַװעקגעלאָזט די געפֿאַנגענע און דעם רױב, פֿאַר די פֿירשטן און דער גאַנצער אײַנזאַמלונג. 15 און די מענער װאָס זײַנען אָנגערופֿן געװאָרן מיט די נעמען, זײַנען אױפֿגעשטאַנען, און האָבן גענומען די געפֿאַנגענע, און אַלע זײערע נאַקעטע האָבן זײ באַקלײדט פֿון דעם זאַקרױב; און אַז זײ האָבן זײ באַקלײדט און זײ באַשוכט, און זײ געגעבן עסן און טרינקען, און זײ באַזאַלבט, האָבן זײ אַלע זײערע שװאַכע אַװעקגעפֿירט אױף אײזלען, און זײ געבראַכט קײן יריחו דער שטאָט פֿון טײטלבױמער, צו זײערע ברידער, און האָבן זיך אומגעקערט קײן שומרון.
16 אין יענער צײַט האָט דער מלך אָחז געשיקט צו די מלכים פֿון אשור, זײ זאָלן אים העלפֿן. 17 װאָרום די אדומים זײַנען װידער געקומען, און האָבן געשלאָגן יהודה און געפֿאַנגען געפֿאַנגענע. 18 און די פּלשתּים האָבן זיך צעשפּרײט אין די שטעט פֿון דער נידערונג, און פֿון דרום יהודה, און זײ האָבן באַצװוּנגען בית-שמש, און אילון, און גדרות, און שׂוכו מיט אירע טעכטערשטעט, און תּמנה מיט אירע טעכטערשטעט, און גמזו מיט אירע טעכטערשטעט; און זײ האָבן זיך דאָרטן באַזעצט. 19 װאָרום גאָט האָט געמאַכט אונטערטעניק יהודה פֿון װעגן אָחז דעם מלך פֿון ישׂראל, װײַל ער האָט געװילדעװעט אין יהודה און געפֿעלשט אַ פֿעלשונג אָן גאָט. 20 און תּלגת-פּלנסר, דער מלך פֿון אשור, איז געקומען אױף אים, און האָט אים געדריקט און אים ניט געשטאַרקט. 21 װאָרום אָחז האָט אױסגעלײדיקט דאָס הױז פֿון גאָט, און דאָס הױז פֿון דעם מלך און די פֿירשטן, און אַװעקגעגעבן דעם מלך פֿון אשור, אָבער עס האָט אים ניט געהאָלפֿן. 22 און אין דער צײַט װאָס אים האָט צוגעדריקט האָט ער נאָך מער געפֿעלשט אָן גאָט, דער דאָזיקער מלך אָחז. 23 און ער האָט געשלאַכט צו די געטער פֿון דרמשׂק װאָס האָט אים געשלאָגן, און ער האָט געזאָגט: װײַל די געטער פֿון די מלכים פֿון ארם העלפֿן זײ, דרום װעל איך שלאַכטן צו זײ, אַז זײ זאָלן מיך העלפֿן. און זײ זײַנען געװען אַ שטרױכלונג פֿאַר אים און פֿאַר גאַנץ ישׂראל. 24 און אָחז האָט אײַנגעזאַמלט די כּלים פֿון גאָטס הױז און פֿאַרשלאָסן די טירן פֿון גאָטס הױז, און זיך געמאַכט מזבחות אױף יעטװעדער װינקל אין ירושלים. 25 און אין יעטװעדער שטאָט פֿון יהודה האָט ער געמאַכט במות אױף צו רײכערן צו פֿרעמדע געטער, און האָט דערצערנט יהוה דעם גאָט פֿון זײַנע עלטערן. 26 און די איבעריקע זאַכן װעגן אים, און אַלע זײַנע פֿירונגען, די ערשטע אַזױ װי די לעצטע, זײ זײַנען באַשריבן אין בוך פֿון די מלכים פֿון יהודה און ישׂראל. 27 און אָחז האָט זיך געלײגט מיט זײַנע עלטערן, און מע האָט אים באַגראָבן אין שטאָט, אין ירושלים; װאָרום מע האָט אים ניט געבראַכט אין די קבֿרים פֿון די מלכים פֿון ישׂראל. און זײַן זון יחזקיהו איז געװאָרן מלך אױף זײַן אָרט.
Hebrew
1 בֶּן־עֶשְׂרִ֤ים שָׁנָה֙ אָחָ֣ז בְּמָלְכ֔וֹ וְשֵׁשׁ־עֶשְׂרֵ֣ה שָׁנָ֔ה מָלַ֖ךְ בִּירוּשָׁלָ֑͏ִם וְלֹא־עָשָׂ֧ה הַיָּשָׁ֛ר בְּעֵינֵ֥י יְהוָ֖ה כְּדָוִ֥יד אָבִֽיו׃ 2 וַיֵּ֕לֶךְ בְּדַרְכֵ֖י מַלְכֵ֣י יִשְׂרָאֵ֑ל וְגַ֧ם מַסֵּכ֛וֹת עָשָׂ֖ה לַבְּעָלִֽים׃ 3 וְה֥וּא הִקְטִ֖יר בְּגֵ֣יא בֶן־הִנֹּ֑ם וַיַּבְעֵ֤ר אֶת־בָּנָיו֙ בָּאֵ֔שׁ כְּתֹֽעֲבוֹת֙ הַגּוֹיִ֔ם אֲשֶׁר֙ הֹרִ֣ישׁ יְהוָ֔ה מִפְּנֵ֖י בְּנֵ֥י יִשְׂרָאֵֽל׃ 4 וַיְזַבֵּ֧חַ וַיְקַטֵּ֛ר בַּבָּמ֖וֹת וְעַל־הַגְּבָע֑וֹת וְתַ֖חַת כָּל־עֵ֥ץ רַעֲנָֽן׃ 5 וַֽיִּתְּנֵ֜הוּ יְהוָ֣ה אֱלֹהָיו֮ בְּיַ֣ד מֶ֣לֶךְ אֲרָם֒ וַיַּ֨כּוּ־ב֔וֹ וַיִּשְׁבּ֤וּ מִמֶּ֙נּוּ֙ שִׁבְיָ֣ה גְדוֹלָ֔ה וַיָּבִ֖יאוּ דַּרְמָ֑שֶׂק וְ֠גַם בְּיַד־מֶ֤לֶךְ יִשְׂרָאֵל֙ נִתָּ֔ן וַיַּךְ־בּ֖וֹ מַכָּ֥ה גְדוֹלָֽה׃   ס 6 וַיַּהֲרֹג֩ פֶּ֨קַח בֶּן־רְמַלְיָ֜הוּ בִּֽיהוּדָ֗ה מֵאָ֨ה וְעֶשְׂרִ֥ים אֶ֛לֶף בְּי֥וֹם אֶחָ֖ד הַכֹּ֣ל בְּנֵי־חָ֑יִל בְּעָזְבָ֕ם אֶת־יְהוָ֖ה אֱלֹהֵ֥י אֲבוֹתָֽם׃ 7 וַֽיַּהֲרֹ֞ג זִכְרִ֣י גִּבּ֣וֹר אֶפְרַ֗יִם אֶת־מַעֲשֵׂיָ֙הוּ֙ בֶּן־הַמֶּ֔לֶךְ וְאֶת־עַזְרִיקָ֖ם נְגִ֣יד הַבָּ֑יִת וְאֶת־אֶלְקָנָ֖ה מִשְׁנֵ֥ה הַמֶּֽלֶךְ׃   ס 8 וַיִּשְׁבּוּ֩ בְנֵֽי־יִשְׂרָאֵ֨ל מֵֽאֲחֵיהֶ֜ם מָאתַ֣יִם אֶ֗לֶף נָשִׁים֙ בָּנִ֣ים וּבָנ֔וֹת וְגַם־שָׁלָ֥ל רָ֖ב בָּזְז֣וּ מֵהֶ֑ם וַיָּבִ֥יאוּ אֶת־הַשָּׁלָ֖ל לְשֹׁמְרֽוֹן׃   ס 9 וְ֠שָׁם הָיָ֨ה נָבִ֥יא לַֽיהוָה֮ עֹדֵ֣ד שְׁמוֹ֒ וַיֵּצֵ֗א לִפְנֵ֤י הַצָּבָא֙ הַבָּ֣א לְשֹׁמְר֔וֹן וַיֹּ֣אמֶר לָהֶ֗ם הִ֠נֵּה בַּחֲמַ֨ת יְהוָ֧ה אֱלֹהֵֽי־אֲבוֹתֵיכֶ֛ם עַל־יְהוּדָ֖ה נְתָנָ֣ם בְּיֶדְכֶ֑ם וַתַּֽהַרְגוּ־בָ֣ם בְזַ֔עַף עַ֥ד לַשָּׁמַ֖יִם הִגִּֽיעַ׃ 10 וְ֠עַתָּה בְּנֵֽי־יְהוּדָ֤ה וִֽירוּשָׁלִַ֙ם֙ אַתֶּ֣ם אֹמְרִ֔ים לִכְבֹּ֛שׁ לַעֲבָדִ֥ים וְלִשְׁפָח֖וֹת לָכֶ֑ם הֲלֹ֤א רַק־אַתֶּם֙ עִמָּכֶ֣ם אֲשָׁמ֔וֹת לַיהוָ֖ה אֱלֹהֵיכֶֽם׃ 11 וְעַתָּ֣ה שְׁמָע֔וּנִי וְהָשִׁ֙יבוּ֙ הַשִּׁבְיָ֔ה אֲשֶׁ֥ר שְׁבִיתֶ֖ם מֵאֲחֵיכֶ֑ם כִּ֛י חֲר֥וֹן אַף־יְהוָ֖ה עֲלֵיכֶֽם׃   ס 12 וַיָּקֻ֨מוּ אֲנָשִׁ֜ים מֵרָאשֵׁ֣י בְנֵֽי־אֶפְרַ֗יִם עֲזַרְיָ֤הוּ בֶן־יְהֽוֹחָנָן֙ בֶּרֶכְיָ֣הוּ בֶן־מְשִׁלֵּמ֔וֹת וִֽיחִזְקִיָּ֙הוּ֙ בֶּן־שַׁלֻּ֔ם וַעֲמָשָׂ֖א בֶּן־חַדְלָ֑י עַל־הַבָּאִ֖ים מִן־הַצָּבָֽא׃ 13 וַיֹּאמְר֣וּ לָהֶ֗ם לֹא־תָבִ֤יאוּ אֶת־הַשִּׁבְיָה֙ הֵ֔נָּה כִּי֩ לְאַשְׁמַ֨ת יְהוָ֤ה עָלֵ֙ינוּ֙ אַתֶּ֣ם אֹמְרִ֔ים לְהֹסִ֥יף עַל־חַטֹּאתֵ֖ינוּ וְעַל־אַשְׁמָתֵ֑ינוּ כִּֽי־רַבָּ֤ה אַשְׁמָה֙ לָ֔נוּ וַחֲר֥וֹן אָ֖ף עַל־יִשְׂרָאֵֽל׃   ס 14 וַיַּעֲזֹ֣ב הֶֽחָל֗וּץ אֶת־הַשִּׁבְיָה֙ וְאֶת־הַבִּזָּ֔ה לִפְנֵ֥י הַשָּׂרִ֖ים וְכָל־הַקָּהָֽל׃ 15 וַיָּקֻ֣מוּ הָאֲנָשִׁים֩ אֲשֶׁר־נִקְּב֨וּ בְשֵׁמ֜וֹת וַיַּחֲזִ֣יקוּ בַשִּׁבְיָ֗ה וְכָֽל־מַעֲרֻמֵּיהֶם֮ הִלְבִּ֣ישׁוּ מִן־הַשָּׁלָל֒ וַיַּלְבִּשׁ֣וּם וַ֠יַּנְעִלוּם וַיַּאֲכִל֨וּם וַיַּשְׁק֜וּם וַיְסֻכ֗וּם וַיְנַהֲל֤וּם בַּחֲמֹרִים֙ לְכָל־כּוֹשֵׁ֔ל וַיְבִיא֛וּם יְרֵח֥וֹ עִיר־הַתְּמָרִ֖ים אֵ֣צֶל אֲחֵיהֶ֑ם וַיָּשׁ֖וּבוּ שֹׁמְרֽוֹן׃   פ
16 בָּעֵ֣ת הַהִ֗יא שָׁלַ֞ח הַמֶּ֧לֶךְ אָחָ֛ז עַל־מַלְכֵ֥י אַשּׁ֖וּר לַעְזֹ֥ר לֽוֹ׃ 17 וְע֥וֹד אֲדוֹמִ֖ים בָּ֑אוּ וַיַּכּ֥וּ בִיהוּדָ֖ה וַיִּשְׁבּוּ־שֶֽׁבִי׃ 18 וּפְלִשְׁתִּ֣ים פָּשְׁט֗וּ בְּעָרֵ֨י הַשְּׁפֵלָ֣ה וְהַנֶּגֶב֮ לִֽיהוּדָה֒ וַֽ֠יִּלְכְּדוּ אֶת־בֵּֽית־שֶׁ֨מֶשׁ וְאֶת־אַיָּל֜וֹן וְאֶת־הַגְּדֵר֗וֹת וְאֶת־שׂוֹכ֤וֹ וּבְנוֹתֶ֙יהָ֙ וְאֶת־תִּמְנָ֣ה וּבְנוֹתֶ֔יהָ וְאֶת־גִּמְז֖וֹ וְאֶת־בְּנֹתֶ֑יהָ וַיֵּשְׁב֖וּ שָֽׁם׃ 19 כִּֽי־הִכְנִ֤יעַ יְהוָה֙ אֶת־יְהוּדָ֔ה בַּעֲב֖וּר אָחָ֣ז מֶֽלֶךְ־יִשְׂרָאֵ֑ל כִּ֤י הִפְרִ֙יעַ֙ בִּֽיהוּדָ֔ה וּמָע֥וֹל מַ֖עַל בַּיהוָֽה׃ 20 וַיָּבֹ֣א עָלָ֔יו תִּלְּגַ֥ת פִּלְנְאֶ֖סֶר מֶ֣לֶךְ אַשּׁ֑וּר וַיָּ֥צַר ל֖וֹ וְלֹ֥א חֲזָקֽוֹ׃ 21 כִּֽי־חָלַ֤ק אָחָז֙ אֶת־בֵּ֣ית יְהוָ֔ה וְאֶת־בֵּ֥ית הַמֶּ֖לֶךְ וְהַשָּׂרִ֑ים וַיִּתֵּן֙ לְמֶ֣לֶךְ אַשּׁ֔וּר וְלֹ֥א לְעֶזְרָ֖ה לֽוֹ׃ 22 וּבְעֵת֙ הָצֵ֣ר ל֔וֹ וַיּ֖וֹסֶף לִמְע֣וֹל בַּיהוָ֑ה ה֖וּא הַמֶּ֥לֶךְ אָחָֽז׃ 23 וַיִּזְבַּ֗ח לֵֽאלֹהֵ֣י דַרְמֶשֶׂק֮ הַמַּכִּ֣ים בּוֹ֒ וַיֹּ֗אמֶר כִּ֠י אֱלֹהֵ֤י מַלְכֵֽי־אֲרָם֙ הֵ֚ם מַעְזְרִ֣ים אוֹתָ֔ם לָהֶ֥ם אֲזַבֵּ֖חַ וְיַעְזְר֑וּנִי וְהֵ֛ם הָֽיוּ־ל֥וֹ לְהַכְשִׁיל֖וֹ וּלְכָל־יִשְׂרָאֵֽל׃ 24 וַיֶּאֱסֹ֨ף אָחָ֜ז אֶת־כְּלֵ֣י בֵית־הֽ͏ָאֱלֹהִ֗ים וַיְקַצֵּץ֙ אֶת־כְּלֵ֣י בֵית־הָֽאֱלֹהִ֔ים וַיִּסְגֹּ֖ר אֶת־דַּלְת֣וֹת בֵּית־יְהוָ֑ה וַיַּ֨עַשׂ ל֧וֹ מִזְבְּח֛וֹת בְּכָל־פִּנָּ֖ה בִּירוּשָׁלָֽ͏ִם׃ 25 וּבְכָל־עִ֨יר וָעִ֤יר לִֽיהוּדָה֙ עָשָׂ֣ה בָמ֔וֹת לְקַטֵּ֖ר לֵֽאלֹהִ֣ים אֲחֵרִ֑ים וַיַּכְעֵ֕ס אֶת־יְהוָ֖ה אֱלֹהֵ֥י אֲבֹתָֽיו׃ 26 וְיֶ֤תֶר דְּבָרָיו֙ וְכָל־דְּרָכָ֔יו הָרִאשֹׁנִ֖ים וְהָאַחֲרוֹנִ֑ים הִנָּ֣ם כְּתוּבִ֔ים עַל־סֵ֥פֶר מַלְכֵֽי־יְהוּדָ֖ה וְיִשְׂרָאֵֽל׃ 27 וַיִּשְׁכַּ֨ב אָחָ֜ז עִם־אֲבֹתָ֗יו וַֽיִּקְבְּרֻ֤הוּ בָעִיר֙ בִּיר֣וּשָׁלִַ֔ם כִּ֚י לֹ֣א הֱבִיאֻ֔הוּ לְקִבְרֵ֖י מַלְכֵ֣י יִשְׂרָאֵ֑ל וַיִּמְלֹ֛ךְ יְחִזְקִיָּ֥הֽוּ בְנ֖וֹ תַּחְתָּֽיו׃   פ