Yiddish
Hebrew
Yiddish
1 אַ קלוגער זון לאָזט זיך לערנען פֿון פֿאָטער, אָבער דער שפּעטער װיל ניט הערן אַ בײזער. 2 פֿון דער פֿרוכט פֿון זײַן מױל עסט אַ מענטש גוטס, אָבער דער באַגער פֿון די פֿעלשער איז אומרעכט. 3 דער װאָס פּאַסט אױף זײַן מױל, פֿאַרהיט זײַן זעל, דער װאָס שפּאַרט אױף זײַנע ליפּן, אױף אים װעט זײַן אַ בראָך. 4 די זעל פֿון דעם פֿױלן גאַרט און האָט גאָרנישט, אָבער די זעל פֿון די פֿלײסיקע װעט װערן פֿעט. 5 דער צדיק האָט פֿײַנט אַ פֿאַלש װאָרט, און דער רָשע פֿירט זיך מיאוס און שענדלעך. 6 רעכטפֿאַרטיקײט פֿאַרהיט דעם װאָס זײַן װעג איז ערלעך, און שלעכטיקײט פֿאַרדרײט דעם זינדיקן. 7 פֿאַראַן דער װאָס שטעלט זיך רײַך און האָט גאָרנישט, דער װאָס שטעלט זיך אָרים בײַ אַ גרױס פֿאַרמעג. 8 אַן אױסלײז פֿאַר אַ מענטשנס לעבן איז זײַן עשירות, אָבער דער אָרימאַן הערט צו מאָל ניט קײן אָנגעשרײ. 9 די ליכטיקײט פֿון די צדיקים איז פֿרײלעך, אָבער דאָס ליכט פֿון די רשָעים לעשט זיך אױס. 10 דורך מוטװיליקײט מאַכט מען בלױז אָן קריג, אָבער בײַ די איבערלײגטע איז חכמה. 11 אַ רײַכטום פֿון דער לופֿט װערט געמינערט, אָבער דער װאָס קלײַבט ביסלעכװײַז פֿאַרמערט. 12 אַ פֿאַרצױגענע װאַרטעניש מאַכט קראַנק דאָס האַרץ, און אַ בױם פֿון לעבן איז אַ באַגער װאָס קומט אָן. 13 דער װאָס פֿאַראַכט דאָס װאָרט, אים װעט געשען בײז, אָבער דער װאָס האָט מורא פֿאַרן געבאָט, ער װעט באַלױנט װערן. 14 די לערנונג פֿון דעם חכם איז אַ קװאַל פֿון לעבן, זיך אָפּצוקערן פֿון די נעצן פֿון טױט. 15 אַ גוטער שׂכל גיט צו חן, אָבער דער װעג פֿון די פֿעלשער איז האַרט. 16 יעטװעדער קלוגער פֿירט זיך מיט פֿאַרשטאַנדיקײט, אָבער דער נאַר שפּרײט אױס די טיפּשות. 17 אַן אומערלעכער שָלִיח װעט אַרײַנפֿאַלן אין אַן אומגליק, און אַ טרײַער געשיקטער איז אַ הײלונג. 18 אָרימקײט און שאַנד האָט דער װאָס מײַדט אױס מוסר, און דער װאָס אַכט אױף שטראָף װעט קריגן כּבֿוד. 19 אַ געבראָכענע תּאװה איז װױל פֿאַר דער זעל, אָבער אַן אומװערדיקײט בײַ נאַרן איז זיך אָפּקערן פֿון שלעכטס. 20 דער װאָס גײט אום מיט קלוגע, װעט קלוג װערן, און דער װאָס חבֿרט זיך מיט נאַרן, װעט פֿאַראומגליקט װערן. 21 די זינדיקע יאָגט נאָך דאָס בײז, און די צדיקים באַצאָלט מען גוטס. 22 דער גוטער לאָזט ירושה פֿאַר קינדסקינדער, און באַהאַלטן פֿאַרן צדיק איז דער פֿאַרמעג פֿון דעם זינדיקן. 23 פֿיל שפּײַז ברענגט דער אַקער פֿון די אָרימע, און רײַכטום װערט אָפּגעטאָן דורך אומגערעכטיקײט. 24 דער װאָס קאַרגט זײַן רוט, האָט פֿײַנט זײַן זון, און דער װאָס האָט אים ליב, שטראָפֿט אים באַצײַטנס. 25 דער צדיק עסט ביז זײַן לײַב װערט זאַט, און דעם בױך פֿון די רשָעים פֿעלט אױס.
Hebrew
1 בֵּ֣ן חָ֭כָם מ֣וּסַר אָ֑ב וְ֝לֵ֗ץ לֹא־שָׁמַ֥ע גְּעָרָֽה׃ 2 מִפְּרִ֣י פִי־אִ֭ישׁ יֹ֣אכַל ט֑וֹב וְנֶ֖פֶשׁ בֹּגְדִ֣ים חָמָֽס׃ 3 נֹצֵ֣ר פִּ֭יו שֹׁמֵ֣ר נַפְשׁ֑וֹ פֹּשֵׂ֥ק שְׂ֝פָתָ֗יו מְחִתָּה־לֽוֹ׃ 4 מִתְאַוָּ֣ה וָ֭אַיִן נַפְשׁ֣וֹ עָצֵ֑ל וְנֶ֖פֶשׁ חָרֻצִ֣ים תְּדֻשָּֽׁן׃ 5 דְּבַר־שֶׁ֭קֶר יִשְׂנָ֣א צַדִּ֑יק וְ֝רָשָׁ֗ע יַבְאִ֥ישׁ וְיַחְפִּֽיר׃ 6 צְ֭דָקָה תִּצֹּ֣ר תָּם־דָּ֑רֶךְ וְ֝רִשְׁעָ֗ה תְּסַלֵּ֥ף חַטָּֽאת׃ 7 יֵ֣שׁ מִ֭תְעַשֵּׁר וְאֵ֣ין כֹּ֑ל מִ֝תְרוֹשֵׁ֗שׁ וְה֣וֹן רָֽב׃ 8 כֹּ֣פֶר נֶֽפֶשׁ־אִ֣ישׁ עָשְׁר֑וֹ וְ֝רָ֗שׁ לֹא־שָׁמַ֥ע גְּעָרָֽה׃ 9 אוֹר־צַדִּיקִ֥ים יִשְׂמָ֑ח וְנֵ֖ר רְשָׁעִ֣ים יִדְעָֽךְ׃ 10 רַק־בְּ֭זָדוֹן יִתֵּ֣ן מַצָּ֑ה וְאֶת־נ֖וֹעָצִ֣ים חָכְמָֽה׃ 11 ה֭וֹן מֵהֶ֣בֶל יִמְעָ֑ט וְקֹבֵ֖ץ עַל־יָ֣ד יַרְבֶּֽה׃ 12 תּוֹחֶ֣לֶת מְ֭מֻשָּׁכָה מַחֲלָה־לֵ֑ב וְעֵ֥ץ חַ֝יִּ֗ים תַּאֲוָ֥ה בָאָֽה׃ 13 בָּ֣ז לְ֭דָבָר יֵחָ֣בֶל ל֑וֹ וִירֵ֥א מִ֝צְוָ֗ה ה֣וּא יְשֻׁלָּֽם׃ 14 תּוֹרַ֣ת חָ֭כָם מְק֣וֹר חַיִּ֑ים לָ֝ס֗וּר מִמֹּ֥קְשֵׁי מָֽוֶת׃ 15 שֵֽׂכֶל־ט֭וֹב יִתֶּן־חֵ֑ן וְדֶ֖רֶךְ בֹּגְדִ֣ים אֵיתָֽן׃ 16 כָּל־עָ֭רוּם יַעֲשֶׂ֣ה בְדָ֑עַת וּ֝כְסִ֗יל יִפְרֹ֥שׂ אִוֶּֽלֶת׃ 17 מַלְאָ֣ךְ רָ֭שָׁע יִפֹּ֣ל בְּרָ֑ע וְצִ֖יר אֱמוּנִ֣ים מַרְפֵּֽא׃ 18 רֵ֣ישׁ וְ֭קָלוֹן פּוֹרֵ֣עַ מוּסָ֑ר וְשׁוֹמֵ֖ר תּוֹכַ֣חַת יְכֻבָּֽד׃ 19 תַּאֲוָ֣ה נִ֭הְיָה תֶּעֱרַ֣ב לְנָ֑פֶשׁ וְתוֹעֲבַ֥ת כְּ֝סִילִ֗ים ס֣וּר מֵרָֽע׃ 20 הלוך אֶת־חֲכָמִ֣ים וחכם וְרֹעֶ֖ה כְסִילִ֣ים יֵרֽוֹעַ׃ 21 חַ֭טָּאִים תְּרַדֵּ֣ף רָעָ֑ה וְאֶת־צַ֝דִּיקִ֗ים יְשַׁלֶּם־טֽוֹב׃ 22 ט֗וֹב יַנְחִ֥יל בְּנֵֽי־בָנִ֑ים וְצָפ֥וּן לַ֝צַּדִּ֗יק חֵ֣יל חוֹטֵֽא׃ 23 רָב־אֹ֭כֶל נִ֣יר רָאשִׁ֑ים וְיֵ֥שׁ נִ֝סְפֶּ֗ה בְּלֹ֣א מִשְׁפָּֽט׃ 24 חוֹשֵׂ֣ךְ שִׁ֭בְטוֹ שׂוֹנֵ֣א בְנ֑וֹ וְ֝אֹהֲב֗וֹ שִֽׁחֲר֥וֹ מוּסָֽר׃ 25 צַדִּ֗יק אֹ֭כֵל לְשֹׂ֣בַע נַפְשׁ֑וֹ וּבֶ֖טֶן רְשָׁעִ֣ים תֶּחְסָֽר׃   פ