Yiddish
Hebrew
Yiddish
1 און דאָס זײַנען די געזעצן װאָס דו זאָלסט לײגן פֿאַר זײ: 2 אַז דו װעסט קױפֿן אַ אידישן קנעכט, זאָל ער זעקס יאָר דינען, און אױפֿן זיבעטן זאָל ער אַרױסגײן פֿרײַ אומזיסט. 3 אױב ער איז אַלײן געקומען, זאָל ער אַלײן אַרױסגײן; אױב ער איז אַ באַװײַבטער, זאָל זײַן װײַב אַרױסגײן מיט אים. 4 אױב זײַן האַר װעט אים געבן אַ װײַב, און זי װעט אים געבערן זין אָדער טעכטער, זאָל די װײַב מיט אירע קינדער געהערן צו איר האַר, און ער זאָל אַרױסגײן אַלײן. 5 און אױב זאָגן װעט זאָגן דער קנעכט: איך האָב ליב מײַן האַר, מײַן װײַב, און מײַנע קינדער, איך װיל ניט אַרױסגײן פֿרײַ; 6 זאָל זײַן האַר אים מאַכן גענענען צו גאָט, און אים מאַכן גענענען צום טיר, אָדער צום בײַשטידל, און זײַן האַר זאָל דורכאָלן זײַן אױער מיט אַן אָל; און ער זאָל אים דינען אױף שטענדיק. 7 און אַז אַ מאַן װעט פֿאַרקױפֿן זײַן טאָכטער פֿאַר אַ דינסט, זאָל זי ניט אַרױסגײן אַזױ װי עס גײען אַרױס די קנעכט. 8 אױב זי געפֿעלט ניט אין די אױגן פֿון איר האַר, װאָס האָט זי געהאַט באַשטימט פֿאַר זיך, זאָל ער זי לאָזן אױסלײזן; ער זאָל ניט געװעלטיקן זי צו פֿאַרקױפֿן צו פֿרעמדע מענטשן, װען ער פֿעלשט אָן איר. 9 און אױב ער װעט זי באַשטימען פֿאַר זײַן זון, זאָל ער טאָן צו איר אַזױ װי דער שטײגער מיט טעכטער. 10 אױב ער װעט זיך נעמען אַן אַנדערע, זאָל ער איר שפּײַז, איר קלײדונג, און איר װײַברעכט, ניט מינערן. 11 און אױב ער װעט איר ניט טאָן די דאָזיקע דרײַ זאַכן, זאָל זי אַרױסגײן אומזיסט, אָן געלט. 12 דער װאָס שלאָגט אַ מענטשן און ער שטאַרבט, זאָל טײטן געטײט װערן. 13 אָבער דער װאָס האָט ניט געמײנט, נאָר גאָט האָט עס אונטערגעשיקט אונטער זײַן האַנט, װעל איך דיר מאַכן אַן אָרט װאָס ער זאָל אַהין אנטרינען. 14 און אַז אַ מאַן װעט מוטװיליק קומען אױף זײַן חבֿר, אים צו הרגען מיט ליסטיקײט, זאָלסטו פֿון מײַן מזבח אים אַראָפּנעמען צו שטאַרבן. 15 און דער װאָס שלאָגט זײַן פֿאָטער, אָדער זײַן מוטער, זאָל טײטן געטײט װערן. 16 און דער װאָס גנבֿעט אַ מענטשן און פֿאַרקױפֿט אים, אָדער ער װערט געפֿונען אין זײַן האַנט, זאָל טײטן געטײט װערן. 17 און דער װאָס שילט זײַן פֿאָטער, אָדער זײַן מוטער, זאָל טײטן געטײט װערן. 18 און אַז מענטשן װעלן זיך קריגן, און אײנער װעט שלאָגן דעם אַנדערן מיט אַ שטײן, אָדער מיטן פֿױסט, און ער װעט ניט שטאַרבן, נאָר ער װעט זיך אַװעקלײגן אין בעט, 19 איז, אױב ער װעט אױפֿשטײן און אַרומגײן דרױסן אױף זײַן שטעקן, זאָל דער שלעגער זײַן פֿרײַ; נאָר פֿאַר זײַן זיצן לײדיק מוז ער באַצאָלן, און אױסהײלן מוז ער אים לאָזן אױסהײלן. 20 און אַז אַ מאַן װעט שלאָגן זײַן קנעכט, אָדער זײַן דינסט, מיט אַ שטעקן, און ער װעט שטאַרבן אונטער זײַן האַנט, זאָל ער שטראָפֿן באַשטראָפֿט װערן. 21 אױב אָבער ער װעט זיך האַלטן אַ טאָג אָדער צװײ טעג, זאָל ער ניט באַשטראָפֿט װערן; װאָרום דאָס איז זײַן געלט. 22 און אַז מענער װעלן זיך ראַנגלען, און װעלן אָנשטױסן אַ טראָגעדיקע פֿרױ, און אירע קינדער װעלן אַרױסגײן, אָבער קײן אומגליק װעט ניט געשען, זאָל קַנסען געקַנסעט װערן דער שולדיקער, לױט װי דער פֿרױס מאַן װעט אױף אים אַרױפֿלײגן, און ער זאָל עס געבן פֿאַר די דיינים. 23 אױב אָבער אַן אומגליק װעט געשען, זאָלסטו געבן אַ נפֿש פֿאַר אַ נפש. 24 אַן אױג פֿאַר אַן אױג, אַ צאָן פֿאַר אַ צאָן, אַ האַנט פֿאַר אַ האַנט, אַ פֿוס פֿאַר אַ פֿוס. 25 אַ ברען פֿאַר אַ ברען, אַ װוּנד פֿאַר אַ װוּנד, אַ בײַל פֿאַר אַ בײַל. 26 און אַז אַ מאַן װעט שלאָגן דאָס אױג פֿון זײַן קנעכט, אָדער דאָס אױג פֿון זײַן דינסט, און װעט עס איבערפֿירן, זאָל ער אים אַרױסלאָזן פֿרײַ פֿאַר זײַן אױג. 27 און אַז ער װעט אױסהאַקן אַ צאָן פֿון זײַן קנעכט, אָדער אַ צאָן פֿון זײַן דינסט, זאָל ער אים אַרױסלאָזן פֿרײַ פֿאַר זײַן צאָן.
28 און אַז אַן אָקס װעט שטױסן אַ מאַן אָדער אַ פֿרױ, און זײ װעלן שטאַרבן, זאָל פֿאַרשטײנען פֿאַרשטײנט װערן דער אָקס, און זײַן פֿלײש זאָל ניט געגעסן װערן; און דער בעל־הבית פֿון אָקס איז פֿרײַ. 29 אױב אָבער ער איז אַ שטױסיקער אָקס פֿון נעכטן-אײערנעכטן, און זײַן בעל־הבית איז געװאָרנט געװאָרן, און האָט אים ניט געהיט, און ער װעט טײטן אַ מאַן אָדער אַ פֿרױ, זאָל פֿאַרשטײנט װערן דער אָקס, און אױך זײַן בעל־הבית זאָל געטײט װערן. 30 אױב אַן אױסלײז װעט אַרױפֿגעלײגט װערן אױף אים, זאָל ער געבן פֿאַרן אױסקױף פֿון זײַן נפֿש װי פֿיל עס װעט אַרױפֿגעלײגט װערן אױף אים. 31 סײַ ער װעט שטױסן אַ ייִנגל, סײַ ער װעט שטױסן אַ מײדל, זאָל אַזױ װי דערדאָזיקער משפּט געטאָן װערן צו אים. 32 אױב דער אָקס װעט שטױסן אַ קנעכט אָדער אַ דינסט, זאָל ער געבן זײַן האַר דרײַסיק שֶקל זילבער, און דער אָקס זאָל פֿאַרשטײנט װערן. 33 און אַז אַ מאַן װעט עפֿענען אַ גרוב, אָדער אַז אַ מאַן װעט גראָבן אַ גרוב, און װעט זי ניט צודעקן, און אַהין װעט אַרײַנפֿאַלן אַן אָקס אָדער אַן אײזל, 34 זאָל דער בעל־הבית פֿון דער גרוב באַצאָלן; געלט זאָל ער אומקערן צו זײער בעל־הבית, און די טױטע בהמה זאָל געהערן צו אים. 35 און אַז אַ מאַנס אָקס װעט שעדיקן דעם אָקס פֿון זײַן חבֿר, און ער װעט אַװעקפֿאַלן, זאָלן זײ פֿאַרקױפֿן דעם לעבעדיקן אָקס, און זיך צעטײלן מיטן געלט; און אױך מיטן טױטן זאָלן זײ זיך צעטײלן. 36 אױב עס איז באַװוּסט, אַז ער איז אַ שטױסיקער אָקס פֿון לאַנג אָן, און זײַן בעל־הבית האָט אים ניט געהיט, זאָל ער צאָלן באַצאָלן אַן אָקס פֿאַרן אָקס, און דער טױטער זאָל געהערן צו אים. 37 אַז אַ מאַן װעט גנבֿען אַן אָקס אָדער אַ שעפּס, און װעט אים שעכטן, אָדער ער װעט אים פֿאַרקױפֿן, זאָל ער באַצאָלן פֿינף רינדער פֿאַרן אָקס, און פֿיר שאָפּ פֿאַרן שעפּס.
Hebrew
1 וְאֵ֙לֶּה֙ הַמִּשְׁפָּטִ֔ים אֲשֶׁ֥ר תָּשִׂ֖ים לִפְנֵיהֶֽם׃ 2 כִּ֤י תִקְנֶה֙ עֶ֣בֶד עִבְרִ֔י שֵׁ֥שׁ שָׁנִ֖ים יַעֲבֹ֑ד וּבַ֨שְּׁבִעִ֔ת יֵצֵ֥א לַֽחָפְשִׁ֖י חִנָּֽם׃ 3 אִם־בְּגַפּ֥וֹ יָבֹ֖א בְּגַפּ֣וֹ יֵצֵ֑א אִם־בַּ֤עַל אִשָּׁה֙ ה֔וּא וְיָצְאָ֥ה אִשְׁתּ֖וֹ עִמּֽוֹ׃ 4 אִם־אֲדֹנָיו֙ יִתֶּן־ל֣וֹ אִשָּׁ֔ה וְיָלְדָה־ל֥וֹ בָנִ֖ים א֣וֹ בָנ֑וֹת הָאִשָּׁ֣ה וִילָדֶ֗יהָ תִּהְיֶה֙ לַֽאדֹנֶ֔יהָ וְה֖וּא יֵצֵ֥א בְגַפּֽוֹ׃ 5 וְאִם־אָמֹ֤ר יֹאמַר֙ הָעֶ֔בֶד אָהַ֙בְתִּי֙ אֶת־אֲדֹנִ֔י אֶת־אִשְׁתִּ֖י וְאֶת־בָּנָ֑י לֹ֥א אֵצֵ֖א חָפְשִֽׁי׃ 6 וְהִגִּישׁ֤וֹ אֲדֹנָיו֙ אֶל־הָ֣אֱלֹהִ֔ים וְהִגִּישׁוֹ֙ אֶל־הַדֶּ֔לֶת א֖וֹ אֶל־הַמְּזוּזָ֑ה וְרָצַ֨ע אֲדֹנָ֤יו אֶת־אָזְנוֹ֙ בַּמַּרְצֵ֔עַ וַעֲבָד֖וֹ לְעֹלָֽם׃   ס 7 וְכִֽי־יִמְכֹּ֥ר אִ֛ישׁ אֶת־בִּתּ֖וֹ לְאָמָ֑ה לֹ֥א תֵצֵ֖א כְּצֵ֥את הָעֲבָדִֽים׃ 8 אִם־רָעָ֞ה בְּעֵינֵ֧י אֲדֹנֶ֛יהָ אֲשֶׁר־לא יְעָדָ֖הּ וְהֶפְדָּ֑הּ לְעַ֥ם נָכְרִ֛י לֹא־יִמְשֹׁ֥ל לְמָכְרָ֖הּ בְּבִגְדוֹ־בָֽהּ׃ 9 וְאִם־לִבְנ֖וֹ יִֽיעָדֶ֑נָּה כְּמִשְׁפַּ֥ט הַבָּנ֖וֹת יַעֲשֶׂה־לָּֽהּ׃ 10 אִם־אַחֶ֖רֶת יִֽקַּֽח־ל֑וֹ שְׁאֵרָ֛הּ כְּסוּתָ֥הּ וְעֹנָתָ֖הּ לֹ֥א יִגְרָֽע׃ 11 וְאִם־שְׁלָ֨שׁ־אֵ֔לֶּה לֹ֥א יַעֲשֶׂ֖ה לָ֑הּ וְיָצְאָ֥ה חִנָּ֖ם אֵ֥ין כָּֽסֶף׃   ס 12 מַכֵּ֥ה אִ֛ישׁ וָמֵ֖ת מ֥וֹת יוּמָֽת׃ 13 וַאֲשֶׁר֙ לֹ֣א צָדָ֔ה וְהָאֱלֹהִ֖ים אִנָּ֣ה לְיָד֑וֹ וְשַׂמְתִּ֤י לְךָ֙ מָק֔וֹם אֲשֶׁ֥ר יָנ֖וּס שָֽׁמָּה׃   ס 14 וְכִֽי־יָזִ֥ד אִ֛ישׁ עַל־רֵעֵ֖הוּ לְהָרְג֣וֹ בְעָרְמָ֑ה מֵעִ֣ם מִזְבְּחִ֔י תִּקָּחֶ֖נּוּ לָמֽוּת׃   ס 15 וּמַכֵּ֥ה אָבִ֛יו וְאִמּ֖וֹ מ֥וֹת יוּמָֽת׃ 16 וְגֹנֵ֨ב אִ֧ישׁ וּמְכָר֛וֹ וְנִמְצָ֥א בְיָד֖וֹ מ֥וֹת יוּמָֽת׃   ס 17 וּמְקַלֵּ֥ל אָבִ֛יו וְאִמּ֖וֹ מ֥וֹת יוּמָֽת׃   ס 18 וְכִֽי־יְרִיבֻ֣ן אֲנָשִׁ֔ים וְהִכָּה־אִישׁ֙ אֶת־רֵעֵ֔הוּ בְּאֶ֖בֶן א֣וֹ בְאֶגְרֹ֑ף וְלֹ֥א יָמ֖וּת וְנָפַ֥ל לְמִשְׁכָּֽב׃ 19 אִם־יָק֞וּם וְהִתְהַלֵּ֥ךְ בַּח֛וּץ עַל־מִשְׁעַנְתּ֖וֹ וְנִקָּ֣ה הַמַּכֶּ֑ה רַ֥ק שִׁבְתּ֛וֹ יִתֵּ֖ן וְרַפֹּ֥א יְרַפֵּֽא׃   ס 20 וְכִֽי־יַכֶּה֩ אִ֨ישׁ אֶת־עַבְדּ֜וֹ א֤וֹ אֶת־אֲמָתוֹ֙ בַּשֵּׁ֔בֶט וּמֵ֖ת תַּ֣חַת יָד֑וֹ נָקֹ֖ם יִנָּקֵֽם׃ 21 אַ֥ךְ אִם־י֛וֹם א֥וֹ יוֹמַ֖יִם יַעֲמֹ֑ד לֹ֣א יֻקַּ֔ם כִּ֥י כַסְפּ֖וֹ הֽוּא׃   ס 22 וְכִֽי־יִנָּצ֣וּ אֲנָשִׁ֗ים וְנָ֨גְפ֜וּ אִשָּׁ֤ה הָרָה֙ וְיָצְא֣וּ יְלָדֶ֔יהָ וְלֹ֥א יִהְיֶ֖ה אָס֑וֹן עָנ֣וֹשׁ יֵעָנֵ֗שׁ כּֽ͏ַאֲשֶׁ֨ר יָשִׁ֤ית עָלָיו֙ בַּ֣עַל הָֽאִשָּׁ֔ה וְנָתַ֖ן בִּפְלִלִֽים׃ 23 וְאִם־אָס֖וֹן יִהְיֶ֑ה וְנָתַתָּ֥ה נֶ֖פֶשׁ תַּ֥חַת נָֽפֶשׁ׃ 24 עַ֚יִן תַּ֣חַת עַ֔יִן שֵׁ֖ן תַּ֣חַת שֵׁ֑ן יָ֚ד תַּ֣חַת יָ֔ד רֶ֖גֶל תַּ֥חַת רָֽגֶל׃ 25 כְּוִיָּה֙ תַּ֣חַת כְּוִיָּ֔ה פֶּ֖צַע תַּ֣חַת פָּ֑צַע חַבּוּרָ֕ה תַּ֖חַת חַבּוּרָֽה׃   ס 26 וְכִֽי־יַכֶּ֨ה אִ֜ישׁ אֶת־עֵ֥ין עַבְדּ֛וֹ אֽוֹ־אֶת־עֵ֥ין אֲמָת֖וֹ וְשִֽׁחֲתָ֑הּ לֽ͏ַחָפְשִׁ֥י יְשַׁלְּחֶ֖נּוּ תַּ֥חַת עֵינֽוֹ׃   ס 27 וְאִם־שֵׁ֥ן עַבְדּ֛וֹ אֽוֹ־שֵׁ֥ן אֲמָת֖וֹ יַפִּ֑יל לֽ͏ַחָפְשִׁ֥י יְשַׁלְּחֶ֖נּוּ תַּ֥חַת שִׁנּֽוֹ׃   פ
28 וְכִֽי־יִגַּ֨ח שׁ֥וֹר אֶת־אִ֛ישׁ א֥וֹ אֶת־אִשָּׁ֖ה וָמֵ֑ת סָק֨וֹל יִסָּקֵ֜ל הַשּׁ֗וֹר וְלֹ֤א יֵאָכֵל֙ אֶת־בְּשָׂר֔וֹ וּבַ֥עַל הַשּׁ֖וֹר נָקִֽי׃ 29 וְאִ֡ם שׁוֹר֩ נַגָּ֨ח ה֜וּא מִתְּמֹ֣ל שִׁלְשֹׁ֗ם וְהוּעַ֤ד בִּבְעָלָיו֙ וְלֹ֣א יִשְׁמְרֶ֔נּוּ וְהֵמִ֥ית אִ֖ישׁ א֣וֹ אִשָּׁ֑ה הַשּׁוֹר֙ יִסָּקֵ֔ל וְגַם־בְּעָלָ֖יו יוּמָֽת׃ 30 אִם־כֹּ֖פֶר יוּשַׁ֣ת עָלָ֑יו וְנָתַן֙ פִּדְיֹ֣ן נַפְשׁ֔וֹ כְּכֹ֥ל אֲשֶׁר־יוּשַׁ֖ת עָלָֽיו׃ 31 אוֹ־בֵ֥ן יִגָּ֖ח אוֹ־בַ֣ת יִגָּ֑ח כַּמִּשְׁפָּ֥ט הַזֶּ֖ה יֵעָ֥שֶׂה לּֽוֹ׃ 32 אִם־עֶ֛בֶד יִגַּ֥ח הַשּׁ֖וֹר א֣וֹ אָמָ֑ה כֶּ֣סֶף שְׁלֹשִׁ֣ים שְׁקָלִ֗ים יִתֵּן֙ לַֽאדֹנָ֔יו וְהַשּׁ֖וֹר יִסָּקֵֽל׃   ס 33 וְכִֽי־יִפְתַּ֨ח אִ֜ישׁ בּ֗וֹר א֠וֹ כִּֽי־יִכְרֶ֥ה אִ֛ישׁ בֹּ֖ר וְלֹ֣א יְכַסֶּ֑נּוּ וְנָֽפַל־שָׁ֥מָּה שּׁ֖וֹר א֥וֹ חֲמֽוֹר׃ 34 בַּ֤עַל הַבּוֹר֙ יְשַׁלֵּ֔ם כֶּ֖סֶף יָשִׁ֣יב לִבְעָלָ֑יו וְהַמֵּ֖ת יִֽהְיֶה־לּֽוֹ׃   ס 35 וְכִֽי־יִגֹּ֧ף שֽׁוֹר־אִ֛ישׁ אֶת־שׁ֥וֹר רֵעֵ֖הוּ וָמֵ֑ת וּמָ֨כְר֜וּ אֶת־הַשּׁ֤וֹר הַחַי֙ וְחָצ֣וּ אֶת־כַּסְפּ֔וֹ וְגַ֥ם אֶת־הַמֵּ֖ת יֽ͏ֶחֱצֽוּן׃ 36 א֣וֹ נוֹדַ֗ע כִּ֠י שׁ֣וֹר נַגָּ֥ח הוּא֙ מִתְּמ֣וֹל שִׁלְשֹׁ֔ם וְלֹ֥א יִשְׁמְרֶ֖נּוּ בְּעָלָ֑יו שַׁלֵּ֨ם יְשַׁלֵּ֥ם שׁוֹר֙ תַּ֣חַת הַשּׁ֔וֹר וְהַמֵּ֖ת יִֽהְיֶה־לּֽוֹ׃   ס 37 כִּ֤י יִגְנֹֽב־אִישׁ֙ שׁ֣וֹר אוֹ־שֶׂ֔ה וּטְבָח֖וֹ א֣וֹ מְכָר֑וֹ חֲמִשָּׁ֣ה בָקָ֗ר יְשַׁלֵּם֙ תַּ֣חַת הַשּׁ֔וֹר וְאַרְבַּע־צֹ֖אן תַּ֥חַת הַשֶּֽׂה׃